Sức khỏe sinh sản vị thành niên - thanh niên

Hành trang vào đời 	Vị thành niên	- Thanh niên	 SỨC KHỎE SINH SẢNVỊ THÀNH NIÊN - THANH NIÊNSức khỏe sinh sản là gì?	Là trạng thái thoải mái về thể chất, tinh thần và xã hội, của tất cả những gì liên quan đến hoạt động và chức năng của bộ máy sinh sản.	Sức khỏe sinh sản vị thành niênlà gì ? Là tình trạng khỏe mạnh về thể chất, tinh thần và xã hội của VTN liên quan đến chức năng và quá trình hoạt động của bộ máy sinh sản. “Vị thành niên” là ai ?.	VỊ THÀNH NIÊN:	Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO) tất cả nam và nữ 	từ 10 -19 tuổi được gọi là Vị thành niên. - Vị thành niên Việt Nam chiếm khoảng 1/5 tổng Dân số Với Dân số cả nước 96 triệu người năm 2018, số vị thành niên tương đương 19,2 triệu. - Tuổi VTN được chia làm 3 nhóm: 	 + Nhóm VTN sớm (10-13 tuổi)	 + Nhóm VTN giữa (14-16 tuổi) 	 + Nhóm VTN muộn (17-19 tuổi) 	Tên gọi khác của vị thành niên:- Ngoaøi caùi teân nghe coù veû khoa hoïc “ Vò thaønh nieân”, hoï coøn ñöôïc goïi vôùi caùi teân thaät daân daõ “ Tuoåi daäy thì “ hay caùi teân nghe thaät neân thô nhö “ Tuoåi möïc tím ; Tuoåi hoa; Tuoåi traêng raèm; Tuoåi traêng troøn” Đặc điểm- ÔÛ tuoåi naøy, caùc em ñang töøng böôùc chia tay vôùi thôøi con nít vaø daàn daàn trôû thaønh nhöõng chaøng trai, coâ gaùi thöïc thuï. Tuoåi cuûa nhöõng ñieàu kyø dieäu, laø giai ñoaïn phaùt trieån ñaëc bieät coù yù nghóa quan troïng nhaát cuûa cuoäc ñôøi moät con ngöôøi.Thôøi kyø ñaëc tröng bôûi söï phaùt trieån nhanh caû veà theå löïc, trí tueä, taâm lyù vaø sinh lý Sự thay đổi về tâm lý, sinh lý.NHỮNG BIẾN ĐỔI VỀ TÂM LÝ NAM, NỮ:Tính tình thay đổi “ dôû dôû, öông öông” :- Hay böôùng bænh, cáu gắt, hay caõi laïi, luùc vui veû, luùc aâu saàu- Buồn , vui bất chợt (Nỗi buồn không tên)- Ngắm nghía, cười trước gương	- Hay quan tâm đến ngoại hình 	- Muốn tự khẳng định mình	- Hay quan tâm đến bạn bè, nhất là bạn khác giới .. 	NHÖÕNG THAY ÑOÅI VEÀ THỂ CHẤT, SINH LYÙ NAM, NỮNÖÕNAM* Ñoät ngoät taêng nhanh veà chieàu cao* Ñoät ngoät taêng nhanh veà chieàu cao* Ñoät ngoät taêng nhanh veà troïng löôïng* Ñoät ngoät taêng nhanh veà caân naëng* Vuù baét ñaàu nhoâ cao* Ngöïc vaø vai nôû ra* Hoâng nôû roäng hôn, đùi thon* Voøng eo thu heïp laïi, đtạo đường cong cơ thể* Buïng vaø hoâng thon laïiNHÖÕNG THAY ÑOÅI VEÀ THỂ CHẤT, SINH LYÙ NAM, NỮNÖÕNAM* Gioïng noùi trong treûo hôn“Chim oanh hót bên tai”* Gioïng noùi, khaøn khaøn “Vịt đực”* Taêng tieát moà hoâi vaø chaát nhôøn, toaû ra moät thöù muøi rieâng cô theå* Taêng tieát moà hoâi vaø chaát nhôøn, toaû ra moät thöù muøi rieâng cuûa cô theå* Hệ thống da, lông, tóc, móng thay đổi- Đôi má ửng hồng \* Hệ thống da, lông, tóc, móng thay đổi- Coù muïn tröùng caù- Ria meùp baét ñaàu moïc luùn phuùn NHÖÕNG THAY ÑOÅI VEÀ THỂ CHẤT, SINH LYÙ NAM, NỮNÖÕNAM* Cô quan sinh duïc ngoaøi tröôûng thaønh* Moïc loâng mu, loâng naùch* Caùc cô quan sinh duïc phaùt trieån tröôùc tieân laø döông vaät sau ñoù la ø tinh hoaøn. * Moïc loâng mu, loâng naùch* Buồng trứng bắt đầu hoạt động (Phóng noãn)* Tinh hoaøn baét ñaàu hoaït ñoäng chính thức tieát ra Testosteron vaø tinh truøng * Xuaát hieän ky ø kinh nguyeät ñaàu tieân, * Có khả năng thụ thai nếu có quan hệ tình dục không bảo vệ.* Phoùng tinh laàn ñaàu tieân. * xuất hiện “Giaác mô öôùt” vaøo ban ñeâm vaø döông vaät cöơng cöùng vaøo ban ngaøy.* Có Khả năng làm thụ thai nếu quan hệ tình dục không bảo vệNGUYEÂN NHAÂN CUÛA NHÖÕNG THAY ÑOÅI Do nội tiết tố sinh trưởng và các nội tiết tố giới tính làm cho chúng ta bước vào tuổi dậy thì, với những thay đổi kỳ diệuNhững biến đổi đó hoàn toàn sinh lý, không phải bệnh lý Chớ hoang mang, lo lắng trước những biến đổi của mình.NAMNỮCÁC NỘI TIẾT TỐ GIỚI TÍNH:Chính: * Estrogen và Progesteron: * Estrogen điều khiển: Sự phát triển của cơ quan SD nữ Sự phát triển của những đặc điểm điển hình đối với cơ thể nữ.* Progesteron: Duy trì thai Nghén. * Estrogen và Progesteron: gây nên những thay đổi trong tử cung trong chu kỳ kinh nguyệt.Chính: TESTOSTERON* Testosteron: điều khiển: Sự phát triển của các cơ quan sinh dục. Sự phát triển của những đặc điểm điển hình đối với cơ thể Việc sản xuất và trưởng thành củatinh trùng và tinh hoàn. Ý nghĩa của sự biến đổi kỳ diệu ? xuất tinh lần đầu ở con trai, 	 Kinh nguyệt đầu tiên ở con gái Là những biến đổi kỳ diệu nhất ở tuổi vị thành niên. Biến đổi kỳ diệu ấy có ý nghĩa sâu sắc trong cuộc đời mỗi con người. Báo hiệu sự trưởng thành về khả năng sinh lý, sinh sản.Chứng tỏ rằng : 	- Cậu ấy đã có khả năng sản xuất tinh trùng và phóng tinh. Có thể làm thụ thai - Cô ấy đã có khả năng thụ thai, dù chỉ quan hệ tình dục lần đầu không được bảo vệ.	BỘ MÁY SINH SẢN Cơ quan sinh sản nữCác dạng màng trinhMột vài suy nghĩ về trinh tiết nữ"Trinh nữ” vẫn luôn là một hình ảnh đẹp từ xưa đến nay và đó cũng là một phần làm nên vẻ đẹp của người phụ nữ Á Đông. Vậy thì chẳng có lý do gì mà xã hội chúng ta không tiếp tục đề cao hình ảnh đó .Xin đừng bao biện rằng xã hội giờ đã thoáng thì cứ yêu là dâng hiến. Quan hệ tình dục trước hôn nhân thực sự mang đến rất nhiều hậu quả, thiệt thòi luôn thuộc về các bạn gái. Vậy thì, vì lẽ gì các bạn không tỉnh táo để giữ gìn? Một cô gái đang ở độ tuổi đi học trở thành mẹ, những đứa trẻ vô tội không cha, và hàng ngàn, hàng ngàn sinh linh vô tội mãi mãi chẳng có cơ hội biết đến hơi thở của cuộc sống Tất cả đó đang trở thành vết thương lớn của xã hội và phải chăng nó không để lại trong chúng ta bất kỳ một suy nghĩ, nỗi niềm nào?3. Chu kỳ kinh nguyệtKinh nguyệt là gì?Mỗi tháng, trứng rụng từ buồng trứng sẽ đi vào ống dẫn trứng và rơi xuống tử cung. Tử cung đón nhận trứng, hình thành bào thai trong trường hợp được tinh trùng thụ tinh. Nếu trứng không được thụ tinh, niêm mạc tử cung sẽ bong ra và rơi xuống âm đạo dẫn đến hành kinh (kinh nguyệt).3. Chu kỳ kinh nguyệt: Tuổi bắt đầu có kinh: từ 11-15 tuổi Tuổi hết kinh nguyệt: 45-50 tuổi Độ dài chu kỳ kinh nguyệt trung bình: 28 ngày (23-35) Ngày rụng trứng: rụng trứng diễn ra khoảng 14 ngày trước ngày thấy kinh đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo “Chu kỳ kinh nguyệt” và “Hành kinh” là hoàn toàn khác nhau:	- Chu kỳ kinh nguyệt: (vòng kinh) trung bình 28 ngày, dài ngắn tùy theo cơ thể của mỗi người.Hành kinh là khoảng thời gian có chảy máu âm đạo thường từ 3-7 ngày.4. Sự thụ thaiQuan hệ TDXuất tinhTrứng chín và rụngHiện tượng rụng trứngHiện tượng thụ tinhNhững vấn đề cần quan tâm hiện nay 	1. Quan hệ tình dục sớm và quan hệ tình dục không an toàn ở tuổi VTN:- Các kết quả nghiên cứu cũng cho thấy độ tuổi quan hệ tình dục lần đầu ở Việt Nam ngày càng sớm, có trẻ 13 - 14 tuổi đã quan hệ tình dục. 	- Số người ở độ tuổi VTN có quan hệ tình dục trước hôn nhân chiếm 7,6% tổng số VTN .	- Cho rằng quan hệ lần đầu không có thai, Không muốn áp dụng biện pháp tránh tránh thai. .2. Tình trạng có thai ngoài ý muốn, phá thai không an toàn tuổi VTN ngày càng gia tăng:	Mỗi năm cả nước có 1,6 triệu ca nao, phá thai, trong đó khoảng 300.000 ca ở tuổi ở độ tuổi từ 15 đến 19, cá biệt có em mới chỉ 12 – 13 tuổi, học sinh, sinh viên chiếm 60 -> 70%. Trong số đó có người nạo phá thai 2, 3 lần. 	(Theo thống kê của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam )- Tỷ lệ phá thai ở Việt Nam trong 10 năm gần đây đã giảm, nhưng tỉ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên, thanh niên lại có dấu hiệu gia tăng, chiếm hơn 20% các trường hợp nạo phá thai. - Việt Nam là nước có tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ 5 trên thế giới. 3. Mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục (LTQĐTD), nhiễm HIV/AIDS ở tuổi VTN: Nhiễm bệnh lây qua đường tình dục: nhóm tuổi từ 15-19 tuổi, tỷ lệ mắc cao đứng thứ 2 trong tổng số người mắc bệnh LTQĐTDCác bệnh chữa được như trùng roi, Chlamydia, lậu, giang mai Bệnh lậu có thể dẫn đến vô sinh ở nam giới, chữa ngoài tử cung, tắc vòi trứng gây vô sinh và đau tiểu khung mãn tính ở nữ giới. Còn các bệnh không thể chữa khỏi thì đều do virus gây ra và dẫn đến các bệnh nãm tính hoặc chết như HIV/AIDS, virus gây u sùi, viêm gan B, herpes. Virus gây u sùi thường có biến chứng ung thư cổ tử cung. Nhiễm HIV/AIDS ở tuổi VTN: 50% số người nhiễm HIV/AIDS ở lứa tuổi thanh niên, trong đó có 14% dưới 15 tuổi.4. Vị thành niên thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản,Thiếu hiểu biết về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, tình dục an toàn VTN tiếp cận nhiều nguồn thông tin không lành mạnhVẫn còn hơn 1/3 thanh thiếu niên Việt Nam còn chưa tiếp cận được với các phương tiện tránh thaiCha mẹ thiếu kiến thức chăm sóc SKSS VTN HẬU QUẢCỦA MANG THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN	HẬU QUẢ I. Đối với mẹ: (vị thành niên)1. Dễ mắc các tai biến sản khoa có thể dẫn tới tử vong hay vô sinh:	+ Trong khi mang thai: dễ bị sẩy thai, thiếu máu, nhiễm độc thai nghén. Nếu phá thai dễ bị sót nhau, sót thai, thủng tử cung, nguy cơ vô sinh 	+ Trong lúc sinh đẻ: đẻ khó do khung chậu chưa phát triển đầy đủ, dễ phải can thiệp thủ thuật, phẫu thuật; sót nhau, băng huyết, và nhiều tai biến sản khoa khác	+ Trong thời kỳ hậu sản: dễ chảy máu, nhiễm khuẩn2. Dễ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục HIV/AIDS (dễ trầy xước);	3. Dễ mắc các tệ nạn xã hội: nghiện rượu, ma túy, mại dâm 4. Tỷ lệ tử vong mẹ cao do chưa chuẩn bị đầy đủ về thể chất để mang thai và làm mẹ;5. Làm mẹ sớm dễ bị khủng hoảng về tâm lý: do chưa chuẩn bị tâm lý làm vợ, làm mẹ 6. Gặp Khó khăn về kinh tế, bỏ lỡ cơ hội học tập, lập nhiệp, tỷ lệ ly hôn cao, II. Đối với con (thai nhi):1. Thai chết lưu( chết trong tử cung người mẹ) sinh thiếu tháng, thiếu cân;2. Bị dị tật bẩm sinh: đặc biệt là VTN nghiện rượu, thuốc lá, ma túy hoặc bệnh lây qua đường tình dục 3. Nhiễm trùng sau sinh, suy dinh dưỡngCÁC TAI BIẾN SẢN KHOA THƯỜNG GẶP1. Băng huyết, 2. Sản giật, 3. Vỡ tử cung, 4. Nhiễm trùng hậu sản, 5. Uốn ván sơ sinh.Mang thai bình thườngMổ lấy thai do Khung chậu hẹpThuyên tắc mạch ối gây tử vong mẹBĂNG HUYẾT DOThai ngoài tử cung vỡBĂNG HUYẾT DONhau bám thấp Băng huyết và nhiễm trùng doNhau không bong Băng huyết doNhau tiền đạo Nhiễm độc thai nghéndễ dẫn đến sản giật và tử vongUốn ván sơ sinhCác vấn đề về phá thaiPhát hiện thai sớm, nếu quyết định phá thai thì càng sớm, càng tốtBs. Nguyễn Tân Sơn, ĐT: 094.841.6699Các vấn đề về phá thai Tuần thứ 6 Tuần thứ 12Tăng thêm mỗi tuần tuổi, mức độ nguy hiểm của phá thai tăng thêm 10%Hình ảnh nạo phá thaiCác vấn đề về nạo, phá thai	Tất cả các em bé trong hình trên đều ở trong tình trạng cha mẹ dưới tuổi vị thành niên. Các Sr đã đùm bọc mẹ bé đến ngày bé chào đời và bị bỏ lại Cô Nhi Viện GIỚI THIỆU CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAIĐÌNH SẢN NỮĐẶT VÒNG TRÁNH THAITiêm thuốc tránh thaiCẤY THUỐC TRÁNH THAICác biện pháp tránh thai dùng cho nam giớiCác biện pháp hiện đại:	+ Bao cao su	+ Triệt sản namb. Các biện pháp tránh thai tự nhiên	+ Xuất tinh ngòai âm đạo IV. CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAIBao cao su: BCS được làm bằng màng cao su rất mỏng, mềmIV. CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAILà biện pháp dựa theo vòng kinh để tính ngày rụng trứng nhằm tránh thời gian người phụ nữ dễ thụ thai6. Tính vòng kinh2c. Viên tránh thai khẩn cấp:Viên tránh thai khẩn cấp được dùng trong trường hợp giao hợp mà không dùng biện pháp tránh thai nào, hoặc bao cao su bị rách, hoặc quên uống thuốc, tiêm thuốc tránh thai muộn,... Những điều quan trọng cần nhớKhi bạn gái xuất hiện kinh nguyệt và bạn trai xuất tinh lần đầu đều có khả năng thụ thai nếu giao hợp không an toàn.RẤT CÓ KHẢ NĂNG MANG THAI VÀO LẦN ĐẦU TIÊN GIAO HỢP VÀ CŨNG CÓ KHẢ NĂNG MANG THAI KHI BẠN đang CÓ KINHSử dụng bao cao su là phương pháp an tòan nhất để ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn và các bệnh lây qua đường tình dục bao gồm HIV/AIDS.Xin chân thành cảm ơn!