Giáo án Công nghệ Lớp 10 - Bài 3+4: Sản xuất giống cây trồng - Trần Duy Linh

GV: Trần Duy Linh 
1 
Công nghệ 10: Bài 3+4 . Sản xuất giống cây trồng 
I. Mục đích của công tác sản xuất giống cây trồng 
- Duy trì, củng cố độ thuần chủng, sức sống và tính trạng điển hình của giống 
- Tạo ra số lượng giống cần thiết để cung cấp cho sản xuất đại trà 
- Đưa giống tốt phổ biến nhanh vào sản xuất 
II. Hệ thống sản xuất giống cây trồng 
Hệ thống sản xuất giống gồm 3 giai đoạn: 
- Giai đoạn một: Sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng (SNC): 
Hạt giống SNC là hạt giống có chất lượng và độ thuần khiết rất cao 
Tiến hành tại các xí nghiệp, các trung tâm sản xuất giống chuyên trách 
- Giai đoạn hai: Sản xuất hạt giống nguyên chủng (NC) từ siêu nguyên chủng (SNC): 
Hạt giống NC là hạt giống chất lượng cao được nhân ra từ hạt giống SNC 
Tiến hành tại các công ty hoặc các trung tâm giống cây trồng 
- Giai đoạn ba: Sản xuất hạt giống xác nhận (XN): 
Hạt giống XN được nhân ra từ hạt giống nguyên chủng để cung cấp cho nông dân sản xuất 
đại trà 
Tiến hành tại các cơ sở nhân giống liên kết giữa các công ti, trung tâm và cơ sở sản xuất 
Tóm lại: Hệ thống sản xuất giống có thể tóm tắt bằng sơ đồ sau: 
III. Quy trình sản xuất giống cây trồng 
1. Sản xuất giống cây trồng nông nghiệp 
Quy trình sản xuất giống cây trồng nông nghiệp được xây dựng dựa vào các phương thức sinh 
sản của cây trồng 
a. Sản xuất giống ở cây trồng tự thụ phấn 
a.1. Sản xuất giống theo sơ đồ duy trì ở cây trồng tự thụ phấn 
GV: Trần Duy Linh 
2 
Năm thứ nhất: Gieo hạt tác giả (hạt SNC), chọn cây ưu tú 
Năm thứ hai: Hạt của cây ưu tú gieo thành từng dòng. Chọn các dòng đúng giống, thu hoạch 
hỗn hợp hạt. Những hạt đó là hạt siêu nguyên chủng 
Năm thứ ba: Nhân giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng 
Năm thứ tư: Sản xuất hạt giống xác nhận từ giống nguyên chủng 
a.2. Sản xuất giống theo sơ đồ phục tráng ở cây trồng tự thụ phấn Giảm tải (không học) 
GV: Trần Duy Linh 
3 
Bài 4 (TT) 
b. Sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo 
- Vụ thứ nhất: Lựa chọn ruộng sản xuất giống ở khu cách li và thành 500 ô. Gieo hạt của ít 
nhất 3000 cây của giống SNC vào các ô. Mỗi ô chọn một cây đúng giống, thu lấy hạt và gieo 
thành một hàng ở vụ tiếp theo trong khu cách li 
- Vụ thứ hai: Đánh giá thế hệ chọn - Loại bỏ tất cả các hàng không đạt yêu cầu và những cây 
xấu trên hàng cây đạt yêu cầu trước khi tung phấn. Thu hạt của cây còn lại, trộn lẫn với nhau, 
ta có lô hạt SNC 
- Vụ thứ ba: Nhân hạt giống SNC ở khu cách li. Loại bỏ các cây không đạt yêu cầu trước khi 
tung phấn. Thu hạt của các cây còn lại, ta được lô hạt NC 
- Vụ thứ tư: Nhân hạt giống NC ở khu cách li. Loại bỏ cây xấu trước khi tung phấn. Hạt của 
các cây còn lại là hạt XN 
c. Sản xuất giống ở cây trồng nhân giống vô tính 
Quy trình sản xuất giống cây trồng nhân giống vô tính được thực hiện qua 3 giai đoạn: 
- Chọn lọc duy trì thế hệ vô tính đạt tiêu chuẩn cấp SNC 
- Tổ chức sản xuất củ giống hoặc vật liệu giống cấp NC từ giống SNC 
- Sản xuất củ giống hoặc vật liệu giống đạt tiêu chuẩn thương phẩm từ giống NC 
2. Sản xuất giống cây rừng 
- Cây rừng có đời sống dài ngày. Từ lúc gieo trồng đến khi thu hoạch hạt thường phải mất từ 
10 đến 15 năm, nhanh nhất cũng phải mất từ 5 đến 7 năm. Vì vậy, công tác sản xuất giống 
cây rừng có nhiều khó khăn và phức tạp 
GV: Trần Duy Linh 
4 
- Quy trình sản xuất giống cây rừng có thể tóm tắt như sau: 
- Chọn những cây trội, khảo nghiệm và chọn lấy các cây đạt tiêu chuẩn để xây dựng rừng 
giống hoặc vườn giống 
- Lấy hạt giống từ rừng giống hoặc vuờn giống sản xuất cây con để cung cấp cho sản xuất. 
Giống cây rừng có thể nhân ra bằng hạt hoặc bằng công nghệ nuôi cấy mô và giâm hom. 
---Hết--- 
Ghi chú: Các em nghiên cứu tài liệu +SGK ghi nội dung trọng tâm vào vở.