Bài giảng Sinh học Lớp 10 Sách Cánh Diều - Bài 10: Sự chuyển hóa năng lượng và enzyme - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Thị Thu Uyên

CHủ đề 6 
TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO 
TRƯỜNG THPT VIỆT NAM – BA LAN 
Bài 10: Sự chuyển hóa năng lượng và enzyme 
G iáo viên: Nguyễn Thị Thu Uyên 
T ìm hiểu vấn đề 
VĐV nâng tạ 
Vận chuyển chất qua màng 
02 
01 
Nội dung bài học 
Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng trong tế bào 
Enzyme 
Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng trong tế bào 
01 
Năng lượng là gì? 
Năng lượng được định nghĩa là khả năng sinh công. 
Dựa vào trạng thái sẵn sang sinh công, người ta chia năng lượng thành: 
Thế năng 
Động năng 
Thế năng 
Động năng 
Là dạng năng lượng dự trữ, có tiềm năng sinh công 
Là dạng năng lượng sẵn sàng sinh ra công 
Các dạng tồn tại của năng lượng trong tế bào 
Nhiệt năng 
Điện năng 
Hóa năng 
2. Sự chuyển hóa năng lượng trong tế bào 
Sự chuyển hóa năng lượng trong tế bào là quá trình biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác, từ năng lượng trong hợp chất này đến năng lượng trong hợp chất khác. 
T ất cả mọi hoạt động trong cơ thể chúng ta, dù chỉ là cái chớp mắt cũng cần phải sử dụng đến năng lượng. Và nguồn năng lượng này được hình thành chính là nhờ có ATP. Vậy ATP là gì ? 
ATP (adenozin triphotphat) là một dạng hợp chất cao năng và được xem như đồng tiền năng lượng của tế bào. 
3 . ATP – Đồng tiền năng lượng của tế bào 
2. ATP – Đồng tiền năng lượng của tế bào 
Em hãy nêu cấu trúc hóa học của phân tử ATP? 
2. ATP – Đồng tiền năng lượng của tế bào 
Phân tử ATP cấu tạo gồm: 
Liên kết giữa 2 nhóm photphat cuối cùng trong phân tử ATP rất dễ bị phá vỡ để giải phóng ra năng lượng. 
Quá trình cung cấp năng lượng cho tế bào: 
ATP truyền năng lượng cho các hợp chất khác thông qua chuyển nhóm photphat cuối cùng cho các chất đó để trở thành ADP 
ATP + H2O ADP + Pi + Q 
Và ngay lập tức ADP được gắn nhóm Pi để trở thành ATP. 
ADP + Pi ATP 
Vai trò của phân tử ATP 
Tổng hợp các chất cần thiết cho tế bào 
Vận chuyển các chất qua màng 
Sinh công cơ học 
Vì sao nói ATP là đồng tiền năng lượng của tế bào? 
Vì ATP là phân tử giàu năng lượng và có khả năng nhường năng lượng cho các hợp chất khác bằng cách chuyển nhóm photphat cuối cùng. 
ATP là dạng năng lượng tế bào có thể sử dụng được để cung cấp cho tất cả các hoạt động sống của tế bào như quá trình tổng hợp các chất, quá trình phân giải, vận chuyển các chất quá màng, sinh công cơ học,.. 
II. Chuyển hóa vật chất 
Chuyển hóa vật chất là gì? 
Chuyển hóa vật chất là tập hợp các phản ứng sinh hóa xảy ra bên trong tế bào 
Tế bào thực hiện được các đặc tính đặc trưng khác nhau của sự sống. 
Chuyển hóa vật chất và năng lượng gồm 2 mặt: 
Đồng hóa: Tổng hợp các chất hữu cơ phức tạp từ các chất đơn giản 
Dị hóa:Phân giải các chất hữu cơ phức tạp thành các chất đơn giản 
Chuyển hóa vật chất và năng lượng gồm 2 mặt: 
Đồng hóa: Sử dụng năng lượng ATP 
Dị hóa: Tổng hợp năng lượng ATP 
Chuyển hóa vật chất 
Chuyển hóa vật chất trong tế bào và cơ thể sống 
Quang hợp 
Hô hấp nội bào 
Quang năng 
Hóa năng trong hợp chất hữu cơ 
Hóa năng trong liên kết cao năng (ATP) 
Nhiệt năng 
Quang năng 
Hóa năng trong hợp chất hữu cơ 
Hóa năng trong liên kết cao năng (ATP) 
Nhiệt năng 
Vận dụng 
Câu 1: Nói về ATP, phát biểu nào sau đây không đúng? 
Là một dạng hợp chất cao năng 
A 
Là đồng tiền năng lượng của tế bào 
B 
Là hợp chất chứa nhiều năng lượng nhất trong tế bào 
C 
Được sinh ra trong quá trình chuyển hóa vật chất và sử dụng trong các hoạt động song của tế bào 
D 
Là hợp chất chứa nhiều năng lượng nhất trong tế bào 
C 
Câu 1: Dựa vào trạng thái sẵn sàng sinh công hay không người ta chia năng lượng thành 2 dạng là 
Cơ năng và quang năng 
A 
Hóa năng và động năng 
B 
Hóa năng và nhiệt năng 
C 
Thế năng và động năng 
D 
Thế năng và động năng 
D 
Câu 1: Cây xanh có khả năng tổng hợp chất hữu cơ từ CO2 và H2O dưới tác dụng của năng lượng ánh sáng. Quá trình chuyển hóa năng lượng kèm theo quá trình này là 
Chuyển hóa từ hóa năng sang quang năng 
A 
Chuyển hóa từ quang năng sang hóa năng 
B 
Chuyển hóa từ nhiệt năng sang quang năng 
C 
Chuyển hóa từ quang năng sang nhiệt năng 
D 
Chuyển hóa từ quang năng sang hóa năng 
B 
Luyện tập 
Em hãy giải thích hiện tượng đom đóm phát sáng để thu hút bạn tình ? 
Đom đóm sử dụng ATP giúp enzim luciferaza phân giải protein luciferin tạo ra ánh sáng lạnh (không tỏa nhiệt) thu hút bạn tình