Các dạng bài tập chương Cấu tạo nguyên tử

CHUYÊN ĐỀ 1: CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
DẠNG 1: BÀI TẬP VỀ THÀNH PHẦN CỦA NGUYÊN TỬ
Câu 1: Hạt nhân của hầu hết các nguyên tử do các loại hạt sau cấu tạo nên
A. electron, proton và nơtron 	B. electron và nơtron
C. proton và nơtron 	D. electron và proton
Câu 2: Một nguyên tử được đặc trưng cơ bản bằng
A. Số proton và điện tích hạt nhân	B. Số proton và số electron
C. Số khối A và số nơtron 	D. Số khối A và điện tích hạt nhân
Câu 3: Nguyên tố hóa học bao gồm các nguyên tử:
A. Có cùng số khối A 	B. Có cùng số proton
C. Có cùng số nơtron 	D. Có cùng số proton và số nơtron
Câu 4: Điều khẳng định nào sau đây là sai ?
A. Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo nên bởi các hạt proton, electron, nơtron.
B. Trong nguyên tử số hạt proton bằng số hạt electron.
C. Số khối A là tổng số proton (Z) và tổng số nơtron (N).
D. Nguyên tử được cấu tạo nên bởi các hạt proton, electron, nơtron.
Câu 5: Phát biểu nào sau đây không đúng?
A. Nguyên tử được cấu tạo từ các hạt cơ bản là p, n, e.
B. Nguyên tử có cấu trúc đặc khít, gồm vỏ nguyên tử và hạt nhân nguyên tử.
C. Hạt nhân nguyên tử cấu tạo bởi các hạt proton và hạt nơtron.
D. Vỏ nguyên tử được cấu tạo từ các hạt electron.
Câu 6: Mệnh đề nào sau đây không đúng ?
(1) Số điện tích hạt nhân đặc trưng cho 1 nguyên tố. 	(2) Chỉ có hạt nhân nguyên tử oxi mới có 8 proton.
(3) Chỉ có hạt nhân nguyên tử oxi mới có 8 nơtron.	(4) Chỉ có trong nguyên tử oxi mới có 8 electron.
A. 3 và 4	B. 1 và 3	C. 4	D. 3
Câu 7: Chọn câu phát biểu sai :
Trong một nguyên tử luôn luôn có số prôtôn = số electron = số điện tích hạt nhân
Tổng số prôton và số electron trong một hạt nhân gọi là số khối 
Số khối A là khối lượng tuyệt đối của nguyên tử 
Số prôton =điện tích hạt nhân 
Đồng vị là các nguyên tử có cùng số prôton nhưng khác nhau về số nơtron 
A. 2,4,5 	B. 2,3 	C. 3,4 D. 2,3,4
Câu 8: Cho ba nguyên tử có kí hiệu là , , . Phát biểu nào sau đây là sai ?
A.Số hạt electron của các nguyên tử lần lượt là: 12, 13, 14	B.Đây là 3 đồng vị.
C.Ba nguyên tử trên đều thuộc nguyên tố Mg.	D.Hạt nhân của mỗi ngtử đều có 12 proton.
Câu 9: Chọn câu phát biểu sai:
A. Số khối bằng tổng số hạt p và n 	B. Tổng số p và số e được gọi là số khối
C. Trong 1 nguyên tử số p = số e = điện tích hạt nhân 	D. Số p bằng số e
Câu 10: Nguyên tử có :
A. 13p, 13e, 14n.	B. 13p, 14e, 14n. 
C. 13p, 14e, 13n.	D. 14p, 14e, 13n.
Câu 11: Nguyên tử canxi có kí hiệu là . Phát biểu nào sau đây sai ?
A. Nguyên tử Ca có 2electron lớp ngoài cùng.	B. Số hiệu nguyên tử của Ca là 20.
C. Canxi ở ô thứ 20 trong bảng tuần hoàn.	D. Tổng số hạt cơ bản của canxi là 40.
Câu 12: Cặp phát biểu nào sau đây là đúng:
1. Obitan nguyên tử là vùng không gian quanh hạt nhân, ở đó xác suất hiện diện của electron là rất lớn ( trên 90%).
2. Đám mây electron không có ranh giới rõ rệt còn obitan nguyên tử có ranh giới rõ rệt.
3. Mỗi obitan nguyên tử chứa tối đa 2 electron với chiều tự quay giống nhau.
4. Trong cùng một phân lớp, các electron sẽ được phân bố trên các obitan sao cho các electron độc thân là tối đa và các electron phải có chiều tự quay khác nhau.
5. Mỗi obitan nguyên tử chứa tối đa 2 electron với chiều tự quay khác nhau.
 	A. 1,3,5. B. 3,2,4. 	C. 3,5, 4. D. 1,2,5.
DẠNG 2: TÌM SỐ P, E, N, SỐ KHỐI A - VIẾT KÍ HIỆU NGUYÊN TỬ
LƯU Ý : 	Ngtử X có số hạt ( p, n,e ) nhận thêm a electron 	→ 	Ion Xa- có số hạt là ( p, n, e + a)
	 	Ngtử Y có số hạt (p, n, e) nhường (cho) b electron 	→	 Ion Yb+ có số hạt là ( p, n, e - b)
Câu 13: Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số hạt là 40 .Tổng số hạt mang điện nhiều hơn tổng số hạt không mang điện là 12 hạt .Nguyên tố X có số khối là : 
A. 27 	B. 26 C. 28 	D. 23
Câu 14: Trong nguyên tử một nguyên tố A có tổng số các loại hạt là 58. Biết số hạt p ít hơn số hạt n là 1 hạt. Kí hiệu của A là
A. 	B. 	C. 	D. 
Câu 15: Tổng các hạt cơ bản trong một nguyên tử là 155 hạt. Trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 33 hạt. Số khối của nguyên tử đó là
A. 119	B. 113	C. 112	D. 108
Câu 16: Tổng các hạt cơ bản trong một nguyên tử là 82 hạt. Trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 22 hạt. Số khối của nguyên tử đó là
A. 57	B. 56	C. 55	D. 65
Câu 17: Ngtử của nguyên tố Y được cấu tạo bởi 36 hạt .Trong hạt nhân, hạt mang điện bằng số hạt không mang điện.
1/ Số đơn vị điện tích hạt nhân Z là : A. 10 	B. 11 	C. 12 D.15
2/ Số khối A của hạt nhân là : 	A . 23 	B. 24 	C. 25 D. 27
Câu 18: Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số hạt cơ bản là 49, trong đó số hạt không mang điện bằng 53,125% số hạt mang điện.Điện tích hạt nhân của X là:
 	A. 18 	B. 17 	C. 15 	D. 16
Câu 19: Nguyªn tö nguyªn tè X ®­îc cÊu t¹o bëi 36 h¹t, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn gÊp ®«i sè h¹t kh«ng mang ®iÖn. §iÖn tÝch h¹t nh©n cña X lµ:
 A. 10 	B. 12 	 C. 15 	D. 18
Câu 20: Nguyên tử của một nguyên tố có 122 hạt p,n,e. Số hạt mang điện trong nhân ít hơn số hạt không mang điện là 11 hạt. Số khối của nguyên tử trên là:
	A. 122	B. 96	C. 85	D. 74
Câu 21: Nguyên tử X có tổng số hạt p,n,e là 52 và số khối là 35. Số hiệu nguyên tử của X là 
A. 17 	B. 18 	C. 34 	D. 52
Câu 22: Nguyên tử X có tổng số hạt p, n, e là 28 hạt. Kí hiệu nguyên tử của X là
A. 	B. 	C. 	D. 
Câu 23: Tæng sè h¹t proton, n¬tron, electron trong nguyªn tö cña mét nguyªn tè lµ 13. Sè khèi cña nguyªn tö lµ: 
 A. 8 	B. 10 	C. 11 	 D. TÊt c¶ ®Òu sai
Câu 24: Tổng số hạt mang điện trong ion AB43- là 50. Số hạt mang điện trong nguyên tử A nhiều hơn số hạt mang điện trong hạt nhân nguyên tử B là 22. Số hiệu nguyên tử A, B lần lượt là:
	A. 16 và 7	B. 7 và 16	C. 15 và 8	D. 8 và 15
Câu 25: Trong phân tử M2X có tổng số hạt p,n,e là 140, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 44 hạt. Số khối của M lớn hơn số khối của X là 23. Tổng số hạt p,n,e trong nguyên tử M nhiều hơn trong nguyên tử X là 34 hạt. CTPT của M2X là: 
A. K2O 	B. Rb2O 	C. Na2O 	D. Li2O
Câu 26: Trong phân tử MX2 có tổng số hạt p,n,e bằng 164 hạt, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 52 hạt. Số khối của nguyên tử M lớn hơn số khối của nguyên tử X là 5. Tổng số hạt p,n,e trong nguyên tử M lớn hơn trong nguyên tử X là 8 hạt. Tổng số hạt p,n,e trong nguyên tử M lớn hơn trong nguyên tử X là 8 hạt. Số hiệu nguyên tử của M là:
	A. 12	B. 20	C. 26	D. 9
DẠNG 3: XÁC ĐỊNH NGTỬ KHỐI TRUNG BÌNH, SỐ KHỐI, % CÁC ĐỒNG VỊ
Dạng 1: Tính nguyên tử khối trung bình.
Nếu chưa có số khối A1; A2. ta tìm A1 = p + n1; A2 = p+ n2; A3 = p + n3
Áp dụng công thức :
 = trong đó 	A1, A2, A3 là số khối của các đồng vị 1, 2, 3
	x1, x2, x3 là % số nguyên tử của các đồng vị 1, 2, 3
hoặc = trong đó 	A1, A2, A3 là số khối của các đồng vị 1, 2, 3
	x1, x2, x3 là số nguyên tử của các đồng vị 1, 2, 3
Dạng 2: Xác định phần trăm các đồng vị 
- Gọi % của đồng vị 1 là x % 
 Þ % của đồng vị 2 là (100 – x). 
- Lập phương trình tính nguyên tử khối trung bình Þ giải được x. 
Dạng 3: Xác định số khối của các đồng vị 
Gọi số khối các đồng vị 1, 2 lần lượt là A1; A2.
Lập hệ 2 phương trình chứa ẩn A1; A2 Þ giải hệ được A1; A2.
Câu 27: §Þnh nghÜa vÒ ®ång vÞ nµo sau ®©y ®óng:
A. §ång vÞ lµ tËp hîp c¸c nguyªn tö cã cïng sè n¬tron, kh¸c nhau sè pr«ton.
B. §ång vÞ lµ tËp hîp c¸c nguyªn tè cã cïng sè n¬tron, kh¸c nhau sè pr«ton
C. §ång vÞ lµ tËp hîp c¸c nguyªn tö cã cïng sè pr«ton, kh¸c nhau sè n¬tron
D. §ång vÞ lµ tËp hîp c¸c nguyªn tè cã cïng sè proton, kh¸c nhau sè n¬tron
Câu 28: Trong dãy kí hiệu các nguyên tử sau, dãy nào chỉ cùng một nguyên tố hóa học:
	A. 6A 14 ; 7B 15 	B. 8C16; 8D 17; 8E 18 	C. 26G56; 27F56 	D. 10H20 ; 11I 22
Câu 29: Oxi có 3 đồng vị O, O, O số kiếu phân tử O2 có thể tạo thành là:
A. 3	B. 4	C. 5	D. 6
Câu 30: Trong tự nhiên H có 3 đồng vị: 1H, 2H, 3H. Oxi có 3 đồng vị 16O, 17O, 18O. Hỏi có bao nhiêu loại phân tử H2O được tạo thành từ các loại đồng vị trên:
 	A. 3 	B. 16 	C. 18 	D. 9
Câu 31: Nitơ trong thiên nhiên là hỗn hợp gồm hai đồng vị là (99,63%) và (0,37%). Nguyên tử khối trung bình của nitơ là
	A. 14,7	B. 14,0	C. 14,4	D. 13,7
Câu 32: Tính ngtử khối trung bình của Mg biết Mg có 3 đồng vị ( 79%), ( 10%), còn lại là ? 
Câu 33: Nguyên tố Cu có hai đồng vị bền là và . Nguyên tử khối trung bình của Cu là 63,54. Tỉ lệ % đồng vị , lần lượt là 
A. 70% và 30%	B. 27% và 73%	C. 73% và 27%	D. 64% và 36 %
Câu 34: Khèi l­îng nguyªn tö trung b×nh cña Br«m lµ 79,91. Br«m cã hai ®ång vÞ, trong ®ã ®ång vÞ 35Br79 chiÕm 54,5%. Khèi l­îng nguyªn tö cña ®ång vÞ thø hai sÏ lµ:
	A. 77 	B. 78 	C. 80 	D. 81
Câu 35: Nguyên tố Bo có 2 đồng vị 11B (x1%) và 10B (x2%), ngtử khối trung bình của Bo là 10,8. Giá trị của x1% là: A. 80% B. 20% C. 10,8% D. 89,2%
Câu 36: Ngtố X có 2 đồng vị , tỉ lệ số ngtử của đồng vị 1, đồng vị 2 là 31 : 19. Đồng vị 1 có 51p, 70n và đồng vị thứ 2 hơn đồng vị 1 là 2 nơtron. Tìm ngtử khối trung bình của X ?
Câu 37: Clo coù hai ñoàng vò laø . Tæ leä soá nguyeân töû cuûa hai ñoàng vò naøy laø 3 : 1. Tính nguyeân töû löôïng trung bình cuûa Clo.
Câu 38: Đồng có 2 đồng vị ; , biết tỉ lệ số nguyên tử của chúng lần lượt là 105 : 245. Tính ngtử khối trung bình của Cu ?
DẠNG 4: TÌM NGTỐ VÀ VIẾT CẤU HÌNH E CỦA NGTỬ - ĐẶC ĐIỂM E CỦA LỚP, PHÂN LỚP
Tìm Z Þ Tên nguyên tố, viết cấu hình electron
Câu 39: Hãy viết cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố sau:
 C , O , Mg , P , Ca , Ar , Ge , Br, Zn , Cu .
 - Cho biết nguyến tố nào là kim loại , nguyên tố nào là phi kim, nguyên tố nào là khí hiếm? Vì sao?
 - Cho biết nguyên tố nào thuộc nguyên tố s , p , d , f ? Vì sao?
Câu 40: Ba nguyeân töû A, B, C coù soá hieäu nguyeân töû laø 3 soá töï nhieân lieân tieáp. Toång soá e cuûa chuùng laø 51. Haõy vieát caáu hình e vaø cho bieát teân cuûa chuùng.
Câu 41:a) Nguyên tử của nguyên tố X có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 4s24p4 . Hãy viết cấu hình electron của nguyên tử X.
 	b) Nguyên tử của nguyên tố Y có tổng số electron ở các phân lớp p là 11. Hãy viết cấu hình electron của nguyên tử Y.
Câu 42: Một nguyên tử X có số hiệu nguyên tử Z =19. Số lớp electron trong nguyên tử X là
A. 4	B. 5	C. 3	D. 6
Câu 43: Nguyên tử của nguyên tố nhôm có 13e và cấu hình electron là 1s22s22p63s23p1. Kết luận nào sau đây đúng ?
A. Lớp electron ngoài cùng của nhôm có 3e.
B. Lớp electron ngoài cùng của nhôm có 1e.
C. Lớp L (lớp thứ 2) của nhôm có 3e.
D. Lớp L (lớp thứ 2) của nhôm có 3e hay nói cách khác là lớp electron ngoài cùng của nhôm có 3e.
Câu 44: Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử của nguyên tố có số hiệu bằng 7 có mấy electron độc thân ?
A. 3	B. 5	C. 2	D. 1
Câu 45: Mức năng lượng của các electron trên các phân lớp s, p, d thuộc cùng một lớp được xếp theo thứ tự :
A. d < s < p.	B. p < s < d.	C. s < p < d.	D. s < d < p.
Câu 46: Các nguyên tử có Z20, thoả mãn điều kiện có 2e độc thân lớp ngoài cùng là
A. Ca, Mg, Na, K	B. Ca, Mg, C, Si	C. C, Si, O, S	D. O, S, Cl, F
Câu 47: Nguyên tử M có cấu hình electron của phân lớp ngoài cùng là 3d7. Tổng số electron của nguyên tử M là:
	A. 24	B. 25	C. 27	D. 29
Câu 48: Electron cuối cùng của một nguyên tố M điền vào phân lớp 3d3. Số electron hóa trị của M là 
	A. 3	B. 2	C. 5	D.4
Câu 49: Một nguyên tử X có tổng số electron ở các phân lớp s là 6 và tổng số electron lớp ngoài cùng là 6. Cho biết X thuộc về nguyên tố hoá học nào sau đây? 
	A. Oxi (Z = 8)	B. Lưu huỳnh (Z = 16) C. Flo (Z = 9)	D. Clo (Z = 17)
Câu 50: Một ngtử X có tổng số e ở các phân lớp p là 11. Hãy cho biết X thuộc về nguyên tố hoá học nào sau đây? 
	A. nguyên tố s.	B. nguyên tố p. 	C. nguyên tố d.	D. nguyên tố f.
Câu 51: Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số electron trong các phân lớp p là 7. Nguyên tử của nguyên tố Y có tổng số hạt mang điện nhiều hơn tổng số hạt mang điện của X là 8. X và Y là các nguyên tố: 
	A. Al và Br	B. Al và Cl 	C. Mg và Cl	D. Si và Br. 
Câu 52: Nguyªn tö nguyªn tè X cã e cuèi cïng ®iÒn vµo ph©n líp 3p1. Nguyªn tö nguyªn tè Y cã e cuèi cïng ®iÒn vµo ph©n líp 3p3. Sè proton cña X, Y lÇn l­ît lµ:
	A. 13 vµ 15 	B. 12 vµ 14 	C. 13 vµ 14	D. 12 vµ 15
Câu 53: Electron cuèi cïng cña nguyªn tö nguyªn tè X ph©n bè vµo ph©n líp 3d6. X lµ
	A. Zn 	B. Fe 	C. Ni	D. S
Câu 54: Một nguyên tử X có 3 lớp. Ở trạng thái cơ bản, số electron tối đa trong lớp M là:
	A. 2	B. 8	C. 18	D. 32
Câu 55: Moät nguyeân töû coù Z laø 14 thì nguyeân töû ñoù coù ñaëc ñieåm sau:
	A. Soá obitan coøn troáng trong lôùp voû laø 1.	C. Soá obitan troáng laø 6.
	B. Soá electron ñoäc thaân laø 2.	D. A, B ñeàu ñuùng.
Câu 56: Phân tử X2Y3 có tổng số hạt electron là 50, số e trong ngtử X nhiều hơn trong ngtử Y là 5. Xác định số hiệu ngtử, viết cấu hình e của X, Y và sự phân bố theo obitan ?
DẠNG 5: VIẾT CẤU HÌNH E CỦA ION – XÁC ĐỊNH TÍNH CHẤT CỦA NGUYÊN TỐ
1. Từ cấu hình e của nguyên tử Þ Cấu hình e của ion tương ứng.
- Cấu hình e của ion dương : bớt đi số e ở phân lớp ngoài cùng của ngtử bằng đúng điện tích ion đó.
- Cấu hình e của ion âm : nhận thêm số e bằng đúng điện tích ion đó vào phân lớp ngoài cùng của ngtử.
2. Dựa vào cấu hình e, xác định cấu tạo nguyên tử, tính chất của nguyên tố.
	- Lớp ngoài cùng có 8 e Þ ngtố khí hiếm 
	- Lớp ngoài cùng có 1, 2, 3 e Þ ngtố kim loại
	- Lớp ngoài cùng có 5, 6, 7 Þ ngtố phi kim
	- Lớp ngoài cùng có 4 e Þ có thể là kim loại, hay phi kim.
Câu 57: Hãy viết cấu hình electron : Fe , Fe2+ , Fe3+ , S , S2- , Rb và Rb+ . Biết : ZFe = 26 ; ZS = 16 ; ZRb = 37. 
Câu 58: Viết cấu hình electron của các ngtử, ion sau : Al ( Z = 13); Al3+; Fe ( Z= 26); Fe2+; Br ( Z= 35); Br-?
Câu 59: Cho biết sắt có số hiệu nguyên tử là 26. Cấu hình electron của ion Fe2+ là:
	A. 1s22s22p63s23p64s2	B. 1s22s22p63s23p63d6	
	C. 1s22s22p63s23p63d5	D. 1s22s22p63s23p63d4
Câu 60: Cấu trúc electron nào sau đây là của ion Cu+.
	A. 1s22s22p63s23p63d94s1. 	B. 1s22s22p63s23p63d10.	C. 1s22s22p63s23p63d9. 	D. 1s22s22p63s23p63d104s1
Câu 61: Cu2+ có cấu hình electron là:
	A. 1s22s22p63s23p63d94s2	B. 1s22s22p63s23p63d104s1	C. 1s22s22p63s23p63d9	D. 1s22s22p63s23p63d8
Câu 62: Ion X2- và M3+ đều có cấu hình electron là 1s22s22p6. X, M là những nguyên tử nào sau đây ?
	A. F, Ca	B. O, Al	C. S, Al	D. O, Mg
Câu 63: Dãy gồm nguyên tử X, các ion Y2+ và Z- đều có cấu hình electron : 1s22s22p63s23p6 là:
	A. Ne, Mg2+, F-	B. Ar, Mg2+, F-	C. Ne, Ca2+, Cl-	D. Ar,Ca2+, Cl-
Câu 64: Cation R+ có cấu hình electron ở phân lớp ngoài cùng là 2p6. Vậy cấu hình electron của nguyên tử R là
	A.1s22s22p5	B.1s22s22p63s2	C.1s22s22p63s23p1	D.1s22s22p63s1
Câu 65: Ion M3+ có cấu hình electron phân lớp ngoài cùng là 3d5. Vậy cấu hình electron của M là
	A. 1s22s22p63s23p64s23d8	B. 1s22s22p63s23p63d64s2	
	C. 1s22s22p63s23p63d8	D. 1s22s22p63s23p63d54s24p1
Câu 66: Cấu hình e của ion Mn2+ là : 1s22s22p63s23p63d5. Cấu hình e của Mn là :
	A.1s22s22p63s23p63d7 	C. 1s22s22p63s23p63d54s2
	B. 1s22s22p63s23p64s24p5 	D. 1s22s22p63s23p63d34s24p2 
Câu 67: Cho biết cấu hình electron của các nguyên tố X : 1s22s22p63s23p4 ; Y : 1s22s22p63s23p64s2 ; Z : 1s22s22p63s23p6. Nguyên tố nào là kim loại ? 
	A. X 	B. Y	C. Z 	D. X và Y
Câu 68: Cho các nguyên tử có số hiệu tương ứng là X (Z1 = 11), Y (Z2 = 14), Z (Z3 = 17), T (Z4 = 20), R (Z5 = 10). Các nguyên tử là kim loại gồm :
	A. Y, Z, T.	B. Y, T, R.	C. X, Y, T.	D. X, T.
Câu 69: Cấu trúc electron nào sau đây là của phi kim:
	(1). 1s22s22p63s23p4.	(4). [Ar]3d54s1.
	(2). 1s22s22p63s23p63d24s2.	(5). [Ne]3s23p3.
	(3). 1s22s22p63s23p63d104s24p3.	(6). [Ne]3s23p64s2.
	A. (1), (2), (3).	B. (1), (3), (5).	C. (2), (3), (4).	D. (2), (4), (6).
Câu 70: Cho các cấu hình electron sau: 
	a. 1s22s1. 	 	 	b. 1s22s22p63s23p64s1. 	 	c. 1s22s22p63s23p1
	d. 1s22s22p4. 	 	 	e. 1s22s22p63s23p63d44s2 	 	f. 1s22s22p63s23p63d54s2
	g. 1s22s22p63s23p5. 	h. 1s22s22p63s23p63d104s24p5 	i. 1s22s22p63s23p2 
	j. 1s22s22p63s1.	k. 1s22s22p3. 	l. 1s2.
 	a, Các nguyên tố có tính chất phi kim gồm:
	A. ( c, d, f, g, k)	B. ( d, f, g, j, k)	C. ( d, g, h, k )	D. ( d, g, h, i, k).
	b, Các nguyên tố có tính kim loại :
	A. ( a, b, e, f, j, l).	B. ( a, f, j, l)	C. ( a, b,c, e, f, j) 	D. ( a, b, j, l).
CHUYÊN ĐỀ 2: BẢNG TUẦN HOÀN VÀ ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN
DẠNG 1: TỪ CẤU HÌNH ELECTRON CỦA NGUYÊN TỬ ↔ Vị TRÍ TRONG BTH
 Lưu ý: 	- Từ cấu hình ion => cấu hình electron của nguyên tử => vị trí trong BTH
( không dùng cấu hình ion => vị trí nguyên tố )
- Từ vị trí trong BTH Þ cấu hình electron của nguyên tử
	+ Từ số thứ tự chu kì => số lớp electron => lớp ngoài cùng là lớp thứ mấy
	+ Từ số thứ tự nhóm => số electron của lớp ngoài cùng ( với nhóm A) Þ cấu hình electron.
Nếu cấu hình e ngoài cùng : (n-1)da nsb thì nguyên tố thuộc nhóm B và :
	+ nếu a + b < 8 	Þ	Số TT nhóm = a + b.
	+ nếu a + b = 8, 9, 10 	Þ 	Số TT nhóm = 8.
+ nếu a + b > 10	Þ 	Số TT nhóm = a + b – 10.
Câu 71: Nguyên tố A có Z = 18,vị trí của A trong bảng tuần hoàn là: 
	A. chu kì 3, phân nhóm VIB	B. chu kì 3, phân nhóm VIIIA
	C. chu kì 3, phân nhóm VIA	D. chu kì 3, phân nhóm VIIIB
Câu 72: Nguyên tố R có Z = 25,vị trí của R trong bảng tuần hoàn là:
	A. chu kì 4, phân nhóm VIIA	B. chu kì 4, phân nhóm VB
	C. chu kì 4, phân nhóm IIA	D. chu kì 4, phân nhóm VIIB
Câu 73: Nguyên tử A có mức năng lượng ngoài cùng là 3p5. Ngtử B có mức năng lượng ngoài cùng 4s2. Xác định vị trí của A, B trong BTH ?
Câu 74: Xác định vị trí của các ngtố có mức năng lượng ngoài cùng là : 	A. 3s23p5	B. 3d104p6 	C. 4s23d3 	D. 4s23d10 	E. 4s23d8
Câu 75: Cho 3 nguyên tố A, M, X có cấu hình electron ở lớp ngoài cùng (n = 3) tương ứng là ns1, ns2 np1, ns2 np5. Phát biểu nào sau đây sai ?
	A. A, M, X lần lượt là ở các ô thứ 11, 13 và 17 của bảng tuần hoàn.
	B. A, M, X đều thuộc chu kì 3 của bảng tuần hoàn.
	C. A, M, X thuộc nhóm IA, IIIA và VIIA của bảng tuần hoàn.
	D. Trong ba nguyên tố, chỉ có X tạo được hợp chất với hiđro.
Câu 76: Anion X3- có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s23p6. Vị trí của X trong BTH là:
	A. ô thứ 15, chu kì 3, phân nhóm VA	B.ô thứ 16, chu kì 2, phân nhóm VA	
	C. ô thứ 17, chu kì 3, phân nhóm VIIA	D. ô thứ 21, chu kì 4, phân nhóm IIIB
Câu 77: Ion X2+ có cấu hình electron 1s22s22p6. Vị trí của X trong bảng tuần hoàn (chu kì, nhóm) là
	A. Chu kì 3, nhóm IIA 	B. Chu kì 2, nhóm VIA
	C. Chu kì 2, nhóm VIIA 	D. Chu kì 3, nhóm IA 
Câu 78: Ion Y- có cấu hình electron 1s22s22p63s23p6. Vị trí của Y trong bảng tuần hoàn (chu kì, nhóm) là
	A. Chu kì 3, nhóm VIIA 	B. Chu kì 3, nhóm VIA
	C. Chu kì 4, nhóm IA 	D. Chu kì 4, nhóm IIA	
Câu 79: Cation X+ và anion Y2- đều có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s23p6. Vị trí của các nguyên tố trong BTH là:
	A. X có STT 19, chu kì 4, nhóm IA; Y có STT 17, chu kì 3, nhóm VIIA
 	B. X có STT 18, chu kì 3, nhóm VIIIA; Y có STT 17, chu kì 3, nhóm VIIA
	C. X có STT 19, chu kì 4, nhóm IA; Y có STT 16, chu kì 3, nhóm VIA
	D. X có STT 18, chu kì 3, nhóm VIIIA; Y có STT 16, chu kì 3, nhóm VIA
Câu 80: Nguyên tử Y có Z = 22.
Viết cấu hình electron ngtử Y, xác định vị trí của Y trong BTH ?
Viết cấu hình electron của Y2+; Y4+ ?
Câu 81: Ngtố A ở chu kì 5, nhóm IA, nguyên tố B có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 4p5.
Viết cấu hình electron của A, B ?
Xác định cấu tạo ngtử, vị trí của ngtố B ?
Gọi tên A, B và cho biết A, B là kim loại, phi kim hay khí hiếm ?
DẠNG 2: XÁC ĐỊNH 2 NGUYÊN TỐ KẾ TIẾP TRONG CÙNG 1 CHU KÌ HOẶC CÙNG NHÓM
- Nếu A, B là 2 nguyên tố nằm kế tiếp nhau trong 1 chu kì Þ ZB – ZA = 1
- Nếu A, B là 2 nguyên tố thuộc 1 nhóm A và 2 chu kì liên tiếp thì giữa A, B có thể cách nhau 8, 18 hoặc 32 nguyên tố. Lúc này cần xét bài toán 3 trường hợp:
	+ Trường hợp 1: A, B cách nhau 8 nguyên tố : 	ZB – ZA = 8.
	+ Trường hợp 2: A, B cách nhau 18 nguyên tố : 	ZB – ZA = 18.
	+ Trường hợp 3: A, B cách nhau 32 nguyên tố :	 ZB – ZA = 32.
Phương pháp : 	Lập hệ phương trình theo 2 ẩn ZB, ZA Þ ZB, ZA
Câu 82: A, B là 2 nguyên tố thuộc cùng 1 phân nhóm và thuộc 2 chu kì liên tiếp trong BTH. Biết ZA + ZB = 32. Số proton trong nguyên tử của A, B lần lượt là:
	A. 7, 25	B. 12, 20	C. 15, 17	D. 8, 14
Câu 83: A, B là 2 nguyên tố thuộc cùng 1 phân nhóm và thuộc 2 chu kì liên tiếp trong BTH. Tổng số proton trong hạt nhân 2 nguyên tử là 30. A, B là nguyên tố nào sau đây?
	A. Li và Na	B. Na và K	C. Mg và Ca	D. Be và Mg
Câu 84: A vaø B laø hai nguyeân toá thuoäc cuøng moät phaân nhoùm chính vaø ôû hai chu kyø nhoû lieân tieáp trong heä thoáng tuaàn hoaøn. Toång soá p cuûa chuùng laø 32. Xaùc ñònh soá hieäu nguyeân töû vaø vieát caáu hình e cuûa A, B.
Câu 85: A vaø B laø hai nguyeân toá thuoäc cuøng moät phaân nhoùm chính vaø ôû hai chu kyø lieân tieáp trong heä thoáng tuaàn hoaøn. Toång soá ñieän tích haït nhaân cuûa chuùng laø 24. Tìm soá hieäu nguyeân töû vaø vieát caáu hình e cuûa A, B.
Câu 86: A vaø B laø hai nguyeân toá ñöùng keá tieáp nhau ôû moät chu kyø trong heä thoáng tuaàn hoaøn. Toång soá p cuûa chuùng laø 25. Xaùc ñònh soá hieäu nguyeân töû vaø vieát caáu hình e cuûa A, B.
Câu 87: C vaø D laø hai nguyeân toá ñöùng keá tieáp nhau ôû moät chu kyø trong heä thoáng tuaàn hoaøn. Toång soá khoái cuûa chuùng laø 51. Soá nôtron cuûa D lôùn hôn C laø 2 haït. Trong nguyeân töû C, soá electron baèng vôùi soá nôtron. Xaùc ñònh vò trí vaø vieát caáu hình e cuûa C, D.
DẠNG 3: XÁC ĐỊNH NGUYÊN TỐ DỰA VÀO PHẦN TRĂM KHỐI LƯỢNG
Lưu ý : Đối với phi kim : hoá trị cao nhất với Oxi + hoá trị với Hidro = 8
- Xác định nhóm của ngtố R (Số TT nhóm = số electron lớp ngoài cùng = hoá trị của ngtố trong oxit cao nhất )
- Lập hệ thức theo % khối lượng Þ MR .
	Giả sử công thức RHa cho %H Þ %R =100-%H và ngược lại Þ ADCT : Þ giải ra MR. 
	Giả sử công thức RxOy cho %O Þ %R =100-%O và ngược lại Þ ADCT : Þ giải ra MR. 
Câu 88: Ngtố X có hoá trị 1 trong hợp chất khí với hiđro. Trong hợp chất oxit cao nhất X chiếm 38,8% khối lượng. Công thức oxit cao nhất, hiđroxit tương ứnga của X là :
	A. F2O7, HF	B. Cl2O7, HClO4	C. Br2O7, HBrO4	D. Cl2O7, HCl
Câu 89: Hợp chất khí với hidro của ngtố có công thức RH4, oxit cao nhất có 72,73% oxi theo khối lượng, R là :
	A. C	B. Si	C. Ge	D. Sn
Câu 90: Oxit cao nhất của ngtố R là RO3. Hợp chất khí của R với hiđro có 5,88 % hiđro về khối lượng. Tìm R.
Câu 91: Oxit cao nhất của R là R2O5. Trong hợp chất khí với hiđro, R chiếm 82,35 % về khối lượng. Tìm R.
Câu 92: Hợp chất khí với hiđro của ngtố R là RH4. Trong oxit cao nhất của R có 53,3 % oxi về khối lượng. Tìm R.
Câu 93: Hợp chất khí với hiđro của ngtố R là RH2. Trong oxit cao nhất, tỉ lệ khối lượng giữa R và oxi là 2 : 3. Tìm R.
DẠNG 4: XÁC ĐỊNH NGUYÊN TỐ DỰA VÀO PHẢN ỨNG HÓA HỌC
- Tìm 2 kim loại A, B kế tiếp nhau trong cùng phân nhóm chính.
Tìm Þ	MA < 	 < MB Þ dựa vào BTH suy ra 2 nguyên tố A, B.
Câu 94: Cho 4,4 g hỗn hợp 2 kim loại kiềm thổ kề cận nhau td với dd HCl dư cho 3,36 lít khí H2(đktc). Hai kim loại là:
	A. Ca, Sr	B. Be, Mg	C. Mg, Ca	D. Sr, Ba
Câu 95: Cho 34,25 gam một kim loại M( hóa trị II) tác dụng với dd HCl dư thu được 6,16 lít H2 (ở 27,3oC, 1atm). M là: 	A. Be 	B. Ca 	C. Mg 	D. Ba
Câu 96: Hoà tan hỗn hợp gồm 2 kim loại kiềm kế tiếp nhau vào nước được dd X và 336 ml khí H2(đktc). Cho HCl dư vào dd X và cô cạn thu được 2,075 g muối khan. Hai kim loại kiềm là:
	A. Li, Na	B. Na, K	C. K, Rb	D. Rb, Cs
Câu 97: Hoà tan hoàn toàn 6,9081 g hỗn hợp muối cacbonat của 2 kim loại kế tiếp nhau trong nhóm IIA vào dd HCl thu được 1,68 lít CO2 (đktc). Hai kim loại là:
	A. Ca, Sr	B. Be, Mg	C. Mg, Ca	D. Sr, Ba
Câu 98: Cho 10,80 g hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại kế tiếp nhau trong nhóm IIA tác dụng với dd H2SO4 loãng dư. Chất khí thu được cho hấp thụ hoàn toàn vào dd Ba(OH)2 dư thì thu được 23,64 g kết tủa. Công thức 2 muối là:
	A. BeCO3 và MgCO3 	B. MgCO3 và CaCO3 	C. CaCO3 và SrCO3	D. SrCO3 và BaCO3
Câu 99: Cho 10 (g) một kim loại A hóa trị II tác dụng hết với nước thu được 5,6 (l) khí H2 (đkc). Tìm tên kim loại đó.
Câu 100: Cho 17 g một oxit kim loại A ( nhóm III) vào dd H2SO4 vừa đủ, thu được 57 g muối. Xác định kim loại A? Tính khối lượng dd H2SO4 10% đã dùng ?
Câu 101: Cho 0,72 (g) một kim loại M hóa trị II tác dụng hết với dung dịch HCl dư thì thu được 672 (ml) khí H2 (đkc). Xác định tên kim loại đó.
Câu 102: Hòa tan hoàn toàn 6,85 (g) một kim loại kiềm thổ R bằng 200 (ml) dung dịch HCl 2 (M). Nếu trung hòa lượng axit đó cần 100 (ml) dung dịch NaOH 3 (M). Xác định tên kim loại trên.
Câu 103: Cho 0,88 g hỗn hợp 2 kim loại X, Y ( nhóm IIA ), ở 2 chu kì liên tiếp tác dụng với dd H2SO4 loãng thu được 672 ml khí (đktc) và m gam muối khan.
	a. Xác định 2 kim loại X, Y ?
	b. Tính m gam muối khan thu được ?
Câu 104: Cho 11,2 g hỗn hợp 2 kloại kiềm A, B ở 2 chu kì liên tiếp vào dd 200 ml H2O được 4,48 lít khí (đktc) và dd E.
	a. Xác định A, B ?
	b. Tính C% các chất trong dd E ?
	c. Để trung hoà dd E trên cần bao nhiêu ml dd H2SO4 1M ?
Câu 105: Nếu hòa tan hoàn toàn 1,16 (g) một hiđroxit kim loại R hóa trị II cần dùng 1,46 (g) HCl. 
a. Xác định tên kim loại R, công thức hiđroxit.
b. Viết cấu hình e của R biết R có số p bằng số n.
Câu 106: Hòa tan 20,2 (g) hỗn hợp 2 kim loại nằm ở hai chu kỳ liên tiếp thuộc phân nhóm chính nhóm I vào nước thu được 6,72 (l) khí (đkc) vào dung dịch A.
	a. Tìm tên hai kim loại.
	b. Tính thể tích dung dịch H2SO4 2 (M) cần dùng để trung hòa dung dịch A.
DẠNG 5: SO SÁNH TÍNH CHẤT CỦA 1 NGUYÊN TỐ VỚI CÁC NGTỐ LÂN CẬN
CẦN NHỚ
Các đại lượng và tính 
chất so sánh
Quy luật biến đổi trong 1 chu kì
Quy luật biến đổi trong 1 nhóm A
Bán kính nguyên tử
Giảm dần
Tăng dần
Năng lượng ion hoá ( I1)
Tăng dần
Giảm dần 
Độ âm điện
Tăng dần
Giảm dần 
Tính kim loại
Giảm dần 
Tăng dần
Tính phi kim
Tăng dần
Giảm dần 
Hoá trị của 1 ngtố trong
Oxit cao nhất 
Tăng từ I → VII
= chính số thứ tự nhóm = số e
 lớp ngoài cùng
Tính axit của oxit và hiđroxit
Tăng dần
Giảm dần 
Tính bazơ của oxit và hiđroxit
Giảm dần 
Tăng dần
Trước tiên : Xác định vị trí các ngtố Þ so sánh các ngtố trong cùng chu kì, trong 1 nhóm Þ kết quả
Lưu ý: Biết rằng bán kính các ion có cùng cấu hình electron tỉ lệ nghịch với Z
Câu 107: Trong chu kì, từ trái sang phải, theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần:
	A.Tính KL tăng, tính PK giảm	B. Tính KL giảm, tính PK tăng
	C.Tính KL tăng, tính PK tăng	D.Tính KL giảm, tính PK giảm
Câu 108: Trong 1 chu kì, đi từ trái sang phải, theo chiều Z tăng dần, bán kính nguyên tử:
	A.Tăng dần	B. Giảm dần	C. Không đổi	D. Không xác định
Câu 109: Bán kính nguyên tử các nguyên tố : Na, Li, Be, B. Xếp theo chiều tăng dần là:
	A. B < Be < Li < Na	B. Na < Li < Be < B	C. Li < Be < B < Na	D. Be < Li < Na < B
Câu 110: Độ âm điện của các nguyên tố : Na, Mg, Al, Si. Xếp theo chiều tăng dần là:
	A. Na < Mg < Al < Si	B. Si < Al < Mg < Na	C. Si < Mg < Al < Na	D. Al < Na < Si < Mg
Câu 111: Độ âm điện của các nguyên tố : F, Cl, Br, I .Xếp theo chiều giảm dần là:
	A. F > Cl > Br > I	B. I> Br > Cl> F	C. Cl> F > I > Br	D. I > Br> F > Cl
Câu 112: Các nguyên tố C, Si, Na, Mg được xếp theo thứ tự năng lượng ion hoá thứ nhất giảm dần là :
	A. C, Mg, Si, Na	B. Si, C, Na, Mg	C. Si, C, Mg, Na	D. C, Si, Mg, Na
Câu 113: Tính kim loại giảm dần trong dãy :
	A. Al, B, Mg, C	B. Mg, Al, B, C	C. B, Mg, Al, C	D. Mg, B, Al, C
Câu 114: Tính phi kim tăng dần trong dãy :
	A. P, S, O, F	B. O, S, P, F	C. O, F, P, S	D. F, O, S, P
Câu 115: Tính kim loại tăng dần trong dãy :
	A. Ca, K, Al, Mg	B. Al, Mg, Ca, K	C. K, Mg, Al, Ca	D. Al, Mg, K, Ca
Câu 116: Tính phi kim giảm dần trong dãy :
	A. C, O, Si, N	B. Si, C, O, N	C. O, N, C, Si	D. C, Si, N, O
Câu 117: Tính bazơ tăng dần trong dãy : 
	A. Al(OH)3 ; Ba(OH)2; Mg(OH)2 	B. Ba(OH)2; Mg(OH)2; Al(OH)3
	C. Mg(OH)2; Ba(OH)2; Al(OH)3	D. Al(OH)3; Mg(OH)2; Ba(OH)2
Câu 118: Tính axit tăng dần trong dãy :
	A. H3PO4; H2SO4; H3AsO4	B. H2SO4; H3AsO4; H3PO4
	C. H3PO4; H3AsO4; H2SO4	D. H3AsO4; H3PO4 ;H2SO4
Câu 119: Tính bazơ tăng dần trong dãy :
	A. K2O; Al2O3; MgO; CaO	B. Al2O3; MgO; CaO; K2O	
	C. MgO; CaO; Al2O3; K2O	D. CaO; Al2O3; K2O; MgO
Câu 120: Ion nào có bán kính nhỏ nhất trong các ion sau:
	A. Li+	B. K+	C. Be2+	D. Mg2+
Câu 121: Bán kính ion nào lớn nhất trong các ion sau :
	A. S2-	B. Cl-	C. K+	D. Ca2+
Câu 122: Các ion có bán kính giảm dần là :
	A. Na+ ; Mg2+ ; F- ; O2-	B. F- ; O2- ; Mg2+ ; Na+	C. Mg2+ ; Na+ ; O2- ; F-	D. O2- ; F- ; Na+ ; Mg2+
Câu 123: Dãy ion có bán kính nguyên tử tăng dần là :
	A. Cl- ; K+ ; Ca2+ ; S2-	B. S2- ;Cl- ; Ca2+ ; K+	C. Ca2+ ; K+ ; Cl- ; S2-	D. K+ ; Ca2+ ; S2- ;Cl-
BÀI TẬP TỔNG HỢP TRONG CÁC ĐỀ THI ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG
Câu 124: (ĐH A 2007) Dãy gồm các ion X+, Y- và nguyên tử Z đều có cấu hình electron 1s22s22p6 là:
	A. Na+, Cl-, Ar. 	B. Li+, F-, Ne. 	C. Na+, F-, Ne. 	D. K+, Cl-, Ar.
Câu 125: (ĐH A 2007) Anion X- và cation Y2+ đều có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s23p6. Vị trí của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học là:
	A. X có số thứ tự 17, chu kỳ 4, nhóm VIIA (phân nhóm chính nhóm VII); Y có số thứ tự 20, chu kỳ 4, nhóm IIA (phân nhóm chính nhóm II).
	B. X có số thứ tự 18, chu kỳ 3, nhóm VIA (phân nhóm chính nhóm VI); Y có số thứ tự 20, chu kỳ 4, nhóm IIA (phân nhóm chính nhóm II).
	C. X có số thứ tự 17, chu kỳ 3, nhóm VIIA (phân nhóm chính nhóm VII); Y có số thứ tự 20, chu kỳ 4, nhóm IIA (phân nhóm chính nhóm II).
	D. X có số thứ tự 18, chu kỳ 3, nhóm VIIA (phân nhóm chính nhóm VII); Y có số thứ tự 20, chu kỳ 3, nhóm IIA (phân nhóm chính nhóm II).
Câu 126: (ĐH B 2007) Trong một nhóm A (phân nhóm chính), trừ nhóm VIIIA (phân nhóm chính nhóm VIII), theo
chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử thì
	A. tính phi kim giảm dần, bán kính nguyên tử tăng dần.	B. tính kim loại tăng dần, độ âm điện tăng dần.
	C. độ âm điện giảm dần, tính phi kim tăng dần.	D. tính kim loại tăng dần, bán kính ngtử giảm dần.
Câu 127: (CĐ 2007) Trong tự nhiên, nguyên tố đồng có hai đồng vị là 6329Cuvà 6529Cu. Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54. Thành phần phần trăm tổng số nguyên tử của đồng vị 6329Cu là
	A. 27%. 	B. 50%. 	C. 54%. 	D. 73%.
Câu 128: (CĐ 2007) Cho các nguyên tố M (Z = 11), X (Z = 17), Y (Z = 9) và R (Z = 19). Độ âm điện của các nguyên tố tăng dần theo thứ tự
A. M < X < Y < R.	B. R < M < X < Y.	C. Y < M < X < R.	D. M < X < R < Y.
Câu 129: (CĐ 2008) Nguyên tử