Bài giảng Địa lí 10 - Chuyên đề: Thủy quyển (2 tiết)

Nhiệt liệt chào mừngQuý thầy cô đến dự tiết học LỚP 10 A3Biểu đồ nhiệt độ, lượng mưa ở Hà Nội (Việt Nam)VXIQuan sát biểu đồ em hãy:Nhận xét chế độ nhiệt và chế độ mưa? Nước ta đặc trưng cho kiểu khí hậu nào?CHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (2 TIẾT)NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ (2 TIẾT)NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ (TIẾT 1) 1. Tuần hoàn của nước trên Trái ĐấtVòng tuần hoàn lớnVòng tuần hoàn nhỏHình 15 - Sơ đồ tuần hoàn của nướcHãy trình bày vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn của nước trên Trái Đất?I. Thủy quyển a.Vòng tuần hoàn nhỏ: Chu trình vận động của nước chỉ tham gia vào hai giai đoạn : Bốc hơi và nước rơi.Nước biển, đại dương Bốc hơi Nước rơiMây 1. Tuần hoàn của nước trên Trái ĐấtI. Thủy quyển Mưa b.Vòng tuần hoàn lớn: Chu trình vận động của nước tham gia vào nhiều giai đoạn: Bốc hơi – nước rơi – ngấm – dòng chảy.Bốc hơiNước rơiNgấm Dòng chảy I. Thủy quyển 1. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất2. Khái niệm:Thủy quyển là lớp nước trên Trái Đất bao gồm:Nước trong các biển, đại dươngNước trên lục địaHơi nước trong khí quyểnI. Thủy quyển II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sôngCHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)I. Thuỷ quyểnThảo luận nhómCÁC NHÂN TỐẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG5. .6. .4. .3. ..2. .1. .Miền khí hậu nóng, địa hình thấp ôn đớiMiền khí hậu lạnh, sông bắt nguồn từ núi caoVùng đất, đá thấm nướcĐiều hoà chế độ nước sôngĐiều hoà dòng chảy, giảm lũ lụtQuy định tốc độ dòng chảyNguồn cung cấp nước sôngChế độ và tốc độ dòng chảy của sôngCác nhóm hoàn thành phiếu học tập sau:5. Địa thế6. Hồ, đầm4. Thực vật3. Nước ngầm2. Mưa1.Băng tuyết 1. Địa thế, thực vật và hồ đầm:a. Địa thế Độ dốc của địa hình làm tăng tốc độ dòng chảy (ở miền núi nước sông chảy nhanh hơn miền đồng bằng).Sông chảy cuồn cuộn ở miền núiSông chảy êm đềm ở miền đồng bằngCHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)Tại sao nói, địa thế quy định tốc độ dòng chảy của sông?II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông 1. Địa thế, thực vật và hồ đầm:a. Địa thếĐịa thế núi cao làm hình thành các dòng chảy mạnh, lũ quétII. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sôngCHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)Hệ thống núi ăn sát ra biển, địa hình có độ dốc lớnMưa tập trung, tốc độ dòng chảy lớnVì sao ở miền Trung nước ta, mực nước lũ ở các sông ngòi thường lên rất nhanh?Sông ngắn, dốc, diện tích lưu vực nhỏ.LŨ LÊN NHANH 1. Địa thế, thực vật và hồ đầm:b. Thực vậtCHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sôngVì sao nói, Thực vật giúp điều hoà dòng chảy, giảm lũ lụt?b. Thực vậtMột phần nước mưa được giữ lại trên các tán lá câyMột phần nước được thảm mục và cỏ giữ lại-> Điều hoà dòng chảy cho sông, giảm lũ lụtMột phần theo rễ cây thấm xuống tầng nước ngầmKhi mưa xuốngNơi không có thực vật che phủNơi có thực vật che phủMặt đấtThảm mụcCây bụiTán câyb. Thực vật 1. Địa thế, thực vật và hồ đầm:b. Thực vậtHiện tượng lũ quét, xói mòn, sạt lở đất, khi mất lớp phủ rừngII. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sôngCHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)Mùa mưa nước dâng lên, một phần nước chảy vào Biển Hồ, giảm lưu lượng nước cho sông Mêkông Mùa khô, khi nước sông Mêkông hạ xuống, nước trong Biển Hồ chảy ra cung cấp nước cho sôngBIỂN HỒc. Hồ, đầmChứng minh hồ, đầm có tác dụng điều hòa chế độ nước sông?Biển Hồ ở Cam Pu ChiaHồ thủy điện Hòa Bình 2. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm: a. Chế độ mưa:Ở miền khí hậu nóng, những nơi địa hình thấp của khu vực ôn đới: mưa là nguồn cung cấp nước chủ yếu cho sông.CHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sôngSÔNG HỒNGNằm trong miền khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa -> Chế độ nước sông thay đổi theo mùa, không điều hòaSÔNG A-MA-DÔNNằm trong miền khí hậu xích đạo, mưa quanh năm -> Lưu lượng nước lớn, điều hòa.Biểu đồ nhiệt độ, lượng mưa ở Hà NộiIVXNêu ví dụ minh họa về mối quan hệ giữa chế độ nước sông với chế độ mưa? 2. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm: CHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sôngSông I-ê-nit-xâyVì sao nói, băng tuyết là nguồn cung cấp nước chủ yếu cho các sông miền ôn đới lạnh, núi cao?Năng lượng BXMT lớn, nhiệt độ tăngBăng tuyết tan raCung cấp nước cho sôngGây lũ lụt, nước lớn vào mùa xuânỞ miền ôn đới lạnh và những sông bắt nguồn từ núi cao, thuỷ chế còn phụ thuộc vào lượng tuyết và băng tanII. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông 2. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm: b. Băng tuyết 2. Chế độ mưa, băng tuyết và nước ngầm:Vùng đá vôiII. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sôngCHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)c. Nước ngầm:Em hãy kể tên các loại đất, đá có khả năng thấm nước tốt? Vùng đất badanCung cấp nước, điều tiết dòng chảy cho sông ngòiNhân tố ảnh hưởngChế độ, tốc độ dòng chảy của sôngĐịa thếQuy định tốc độ dòng chảyThực vậtĐiều hòa dòng chảy sông ngòi, giảm lũ lụtHồ đầmĐiều hoà chế độ nước sôngNguồn cung cấp nước chủ yếu cho sôngMiền khí hậu nóng, địa hình thấp ôn đới Nước mưa.Miền ôn đới lạnh, sông bắt nguồn từ núi cao Băng tuyết tan.Vùng đất đá thấm nướcNước ngầm: điều hòa chế độ nước sông.CHUYÊN ĐỀ: THỦY QUYỂN (TIẾT 1)II. Một số nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sôngVÍ DỤ MINH HỌA MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤTSông A-ma-dônSông NinSông I-ê-nit-xâySôngChiều dài (km)Diện tích lưu vực (km2)Hướng chảyChảy qua miền khí hậuNguồn nước cung cấp chủ yếuSông Nin(Châu Phi)6.695 km2.881.000 km2Nam – BắcXích đạoCận xích đạoNhiệt đớiNước mưa,Nước ngầmSông A-ma-dôn(Châu Mỹ)6.437 km7.170.000 km2Tây - Đông Xích đạoNước mưa,Nước ngầmSông I-ê-nitxây(Châu Á)4.102 km2.580.000km2Nam – BắcÔn đới lạnhBăng tuyết tan, mưaVÍ DỤ MINH HỌA MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT Câu 1: Nối các cột sau để được đáp án đúng1.Khí quyển A. Là sức nén của không khí xuống dưới bề mặt Trái ĐấtB. Là lớp nước trên Trái Đất, bao gồm nước trong các biển, đại dương, nước trên lục địa và hơi nước trong khí quyển.2. Khí áp 3. FrôngC. Là mặt ngăn cách hai khối khí khác nhau về tính chất vật lí4. Thủy quyểnD. Là lớp không khí bao quanh TĐ, luôn chịu ảnh hưởng của vũ trụ, trước hết là Mặt Trời LUYỆN TẬPCâu 2: Nhân tố quyết định đến chế độ nước của sông ngòi là:A. Địa thếB. Thực vậtC. Hồ, đầmD. Chế độ mưa & chế độ nhiệt LUYỆN TẬPCâu 3: Hãy chứng minh rằng: nước trên Trái đất tham gia vào nhiều vòng tuần hoàn, cuối cùng trở thành một đường vòng khép kín? VẬN DỤNGỞ lưu vực sông, rừng phòng hộ thường được trồng ở đâu? Vì sao?Giải thích câu thơ “ Nước đi ra bể lại mưa về nguồn”. (Non nước -Tản Đà)MỞ RỘNGTại sao thủy chế sông Mê Kông điều hòa hơn sông Hồng?CẢM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA THẦY CÔ VÀ CÁC EM