Giáo án Hóa học Lớp 10 - Tiết 13: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

Ngày soạn: ..../ / 
CHƯƠNG II: BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC
VÀ ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN
Tiết 13: BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC (tiết 1)
	Số Tiết:2
A MỤC TIÊU:
1.Kiến thức: HS trình bày được: 
- Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
- Cấu tạo của bảng tuần hoàn: ô, chu kì, nhóm nguyên tố (nhóm A, nhóm B).
TRỌNG TÂM: 
Ô nguyên tố 
Chu kì
Mối liên hệ giữa cấu hình và vị trí nguyên tố 
2.Kĩ năng:
 Từ vị trí trong bảng tuần hoàn của nguyên tố (ô, chu kì) suy ra cấu hình electron và ngược lại.
 3.Thái độ: Tích cực trong học tập, chủ động nắm bắt kiến thức
4. Định hướng năng lực cần hình thành
- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề.
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học.
- Năng lực làm việc độc lập.
- Năng lực tính toán hóa học.
B. CHUẨN BỊ
1.Phương pháp:
2.Thiết bị:
*Giáo viên: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học (to) hoặc trên powerpoint
*Học sinh: Chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp
C. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định lớp:
Lớp
Ngày dạy
Tiết/ngày
Sĩ số
HS vắng
Có phép
Không phép
10A2
10A4
10A5
10A6
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
Hoạt động 1 (4 phút)	I. Hoạt động Khởi động 
Mục tiêu: Tạo hứng thú và kích thích sự tò mò của học sinh vào chủ đề học tập. Học sinh tiếp nhận kiến thức chủ động, tích cực ,hiệu quả.
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
GV: Chuyển giao nhiệm vụ học tập 
Đã có rất nhiều các nguyên tố hoá học được tìm ra, để sắp xếp các nguyên tố đó một cách khoa học người ta đa phải nghiên cứu rất nhiều và cuối cùng đã đưa ra bảng hệ thống tuần hoàn mà chúng ta đang sử dụng hôm nay của Mendeleep. Các nguyên tố được sắp xếp như thế nào trong bảng tuần hoàn, chúng ta hãy cùng tìm hiểu
* Thực hiện nhiệm vụ học tập 
+ Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ 
Lắng nghe ,bị kích thích và tái hiện kiến thức trong đầu
* Báo cáo kết quả và thảo luận
HS cử đại diện báo cáo sản phẩm ,kết quả thực hiện nhiệm vụ, Hs nhóm khác cùng tham gia thảo luận:
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
 Nhận xét về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của HS Thông qua mức độ hoàn thành yêu cầu nhiệm vụ học tập ;phân tích ,nhận xét ,đánh giá kết quả thực hiện và những ý kiến thảo luận của HS rồi chốt kiến thức
Hoạt động 2 : ( 35 phút): Hoạt động hình thành kiến thức
Mục tiêu:
HS trình bày được: 
- Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
- Cấu tạo của bảng tuần hoàn: ô, chu kì, nhóm nguyên tố (nhóm A, nhóm B).
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
Chia lớp thành 4 nhóm:
Nhóm 1: Phiếu học tập số 1:
 Nghiên cứu về sơ lược về sự phát minh ra bảng tuần hoàn
Nhóm 2: Phiếu học tập số 2:
1. Nghiên cứu về nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong Bảng tuần hoàn
2. Khái niệm electron hóa trị
Nhóm 3: Phiếu học tập số 3
Nghiên cứu cấu tạo ô nguyên tố
Nhóm 4: Phiếu học tập số 4:
Nghiên cứu về chu kì:
1. Khái niệm
2. số nguyên tố trong 1 chu kì
- Bao quát, quan sát, giúp đỡ học sinh khi gặp khó khăn.
- Gọi 1 học sinh bất kì của nhóm lên báo cáo kết quả
“
- Lắng nghe và nhận nhiệm vụ
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập
*Báo cáo kết quả và thảo luận
HS báo cáo kết quả đã hoàn thành, HS khác sẽ bổ xung nếu cần thiết theo sự chỉ định của giáo viên
Nhóm 1: Sơ lược về sự phát minh ra bảng tuần hoàn
(SGK trang 32)
Nhóm 2:
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong BTH
1.Xếp theo chiều tăng dần của điện tich hạt nhân
2.Một hàng : Gồm các ntố có cùng số lớp e trong ntử ư
3.Cột : Gồm các ntố có số e hoá trị trong ntử như nhau
* Electron hóa trị là những electron có khả năng tham gia hình thành liên kết hóa học (e lớp ngoài cùng hoặc phân lớp kế ngoài cùng chưa bão hoà)
Nhóm 3: 
II.Cấu tạo của bảng tuần hoàn các ntố hoá học
1.Ô ntố 
- Mỗi ntố được xếp vào 1 ô
- STT của ô = SHNT của ntố = Số đvđthn = Số p =Số e
- Ô ntố : + STT của ntố Þ SHNT ;Số đvđthn ;Số p ; Số e
 + Kí hiệu hh của ntố 
 + Tên gọi của ntố
 + NTKTB của ntố 
 + Cấu hình electron. 
 và 1 số thông tin khác (độ âm điện ...)
Nhóm 4: 
2. Chu kì 
a. Định nghĩa 
 	Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, được sắp xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần.
b.Giới thiệu các chu kì:
	- Chu kì 1: gồm 2 nguyên tố H(Z=1) đến He(Z=2)
	- Chu kì 2: gồm 8 nguyên tố Li(Z=3) đến Ne(Z=18)
	- Chu kì 3: gồm 8 nguyên tố Na(Z=11) đến Ar(Z=18)
	- Chu kì 4: gồm 18 nguyên tố K(Z=19) đến Kr(Z=36)
	- Chu kì 5: gồm 18 nguyên tố Rb(Z=37) đến Xe(Z=54)
	- Chu kì 6: gồm 32 nguyên tố Cs(Z=55) đến Rn(Z=86)
	- Chu kì 7: Bắt đầu từ nguyên tố Fr(Z=87), đây là một chu kì chưa đầy đủ.
c.Phân loại chu kì :
	- Chu kì 1, ,2, 3 là các chu kì nhỏ.
	- Chu kì 4, 5, 6, 7 là các chu kì lớn.
Nhận xét : 
- Các nguyên tố trong cùng chu kì có số lớp electron bằng nhau và bằng STT của chu kì. 
- Mở đầu chu kì là kim lọai kiềm, gần cuối chu kì là halogen (trừ CK 1); cuối chu kì là 
khí hiếm.
- Dưới bảng có 2 họ nguyên tố: Lantan và Actini.
* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
Nhận xét về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của HS chốt kiến thức
4. Củng cố:
* Hoạt động luyện tập, vận dụng, tìm tòi.
- Mục tiêu: 
+ Rèn luyện kĩ năng giải bài tập
+ Phát triển năng lực tính toán hóa học
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- Viết cấu hình e của nguyên tử của nguyên tố có số thứ tự 15, 17, 20, cho biết nguyên tố đó thuộc chu kì nào?
- Câu hỏi trắc nghiệm:
1) Các nguyên tố xếp ở chu kì 6 có số lớp electron trong nguyên tử là:
A. 3	B. 5	C. 6	D. 7
2) Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố, số chu kì nhỏ và chu kì lớn là:
A. 3 và 3	B. 3 và 4	C. 4 và 4	D. 4 và 3
3) Số nguyên tố trong chu kì 3 và 5 là:
A. 8 và 18	B. 18 và84	C. 8 và 8	D. 18 và 18
4) Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố được sắp xếp theo nguyên tắc nào?
a) Theo chiều tăng của điện tích hạt nhân
b) Các nguyên tố có cùng số lớp e trong nguyên tử được xếp thành một hàng
c) Các nguyên tố có cùng số e hoá trị trong nguyên tử được xếp thành một cột
d) Cả a, b, c	
* Thực hiện nhiệm vụ học tập 
+ Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ 
+ Chuẩn bị lên báo cáo
* Báo cáo kết quả và thảo luận
HS báo cáo sản phẩm ,kết quả thực hiện nhiệm vụ, Hs khác cùng tham gia thảo luận:
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
 Nhận xét về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của HS Thông qua mức độ hoàn thành yêu cầu nhiệm vụ học tập ;phân tích ,nhận xét ,đánh giá kết quả thực hiện và những ý kiến thảo luận của HS rồi chốt kiến thức
5. Hướng dẫn về nhà:
Yêu cầu hs học bài và nghiên cưú trước nội dung tiết sau: nhóm nguyên tố
Làm bài 1;2;3;4 sgk
Ngày tháng năm 20
TỔ TRƯỞNG CM