Giáo án Giáo dục quốc phòng và An ninh Lớp 10 - Bài 7: Tác hại của ma túy và trách nhiệm của học sinh trong phòng chống ma túy - Năm học 2015-2016 - Nguyễn Thị Tuyết

TRƯỜNG THTH TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM TPHCM
KHOA GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG
BÀI GIẢNG
	Môn học: GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
	Bài 7: Tác hại của ma túy và trách nhiệm của học sinh 
 trong phòng chống ma túy
	Đối tượng: Học sinh lớp 10
	Năm học: 2015 – 2016
Người soạn: Nguyễn Thị Tuyết
TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 12 NĂM 2015
TRƯỜNG THTH TRƯỜNG ĐH SƯ PHẠM TPHCM
KHOA GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG
	PHÊ DUYỆT
	Ngày tháng năm 
BÀI GIẢNG
	Môn học: GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH
	Bài 7: Tác hại của ma túy và trách nhiệm của học sinh 
 trong phòng chống ma túy
	Đối tượng: Học sinh lớp 10
	Năm học: 2015 – 2016
Người soạn: Nguyễn Thị Tuyết
TP. HỒ CHÍ MINH, THÁNG 12 NĂM 2015
KẾ HOẠCH GIẢNG BÀI
PHÊ DUYỆT
Ngày tháng năm 
Môn học: GDQPAN
Bài 7: Tác hại của ma túy và trách nhiệm của học sinh trong phòng chống ma túy
Đối tượng: Học sinh lớp 10
Phần một: Ý ĐỊNH GIẢNG BÀI
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài này học sinh có thể:
Về kiến thức
Trình bày được tác hại của ma túy và những hình thức, con đường gây nghiện, dấu hiệu nhận biết.
Về kỹ năng
 - Biết cách phòng chống ma túy đối với bản thân và cộng đồng.
 3. Về thái độ
Có thái độ thông cảm, chia sẻ với những người nghiện ma túy, giúp họ vượt qua trở ngại của cuộc sống, có ý chí phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội.
Cảnh giác tự phòng tránh ma túy
Không sử dụng, không tham gia vận chuyển, cất giấu hoặc mua bán ma túy.
Có ý thức phát hiện, tố giác những hành vi mua bán, sử dụng ma túy.
NỘI DUNG
	Bài học gồm các nội dung sau:
Hiểu biết cơ bản về ma túy.
Tác hại của ma túy.
Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy và dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma túy.
Trách nhiệm của học sinh trong phòng, chống ma túy.
 Nội dung trọng tâm:
Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy.
Tác hại của ma túy.
Trách nhiệm của học sinh.
THỜI GIAN
Tổng thời gian: 4 tiết
Phân bố thời gian:
Tiết 1: Hiểu biết cơ bản về ma túy.
Tiết 2: Tác hại của ma túy, nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy.
Tiết 3,4: Dấu hiệu nhận biết HS nghiện ma túy và trách nhiệm của HS trong phòng, chống ma túy.
ĐỊA ĐIỂM
Công viên Lê Thị Riêng.
TỔ CHỨC, PHƯƠNG PHÁP
Tổ chức
GV tổ chức giảng dạy theo đội hình cả lớp.
Phương pháp
GV sử dụng các phương pháp: thuyết trình, giảng giải, ví dụ minh họa và một số phương pháp dạy học tích cực khác.
VẬT CHẤT, TÀI LIỆU
Vật chất
HS chuẩn bị trang phục đúng quy định.
Tài liệu
Đối với giáo viên: giáo án.
Đối với học sinh: SGK, tập ghi chép bài.
Phần hai: THỰC HÀNH GIẢNG BÀI
THỦ TỤC LÊN LỚP
Ổn định trật tự lớp: kiểm tra sĩ số, trang phục.
Phổ biến nội dung bài học, nội quy thao trường bãi tập.
TRÌNH TỰ GIẢNG BÀI
THỨ TỰ, NỘI DUNG
TG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
Hiểu biết cơ bản về ma túy.
Khái niệm chất ma túy
- Chất ma túy là các chất gây nghiện, chất hướng thần, có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp, được quy định trong danh mục do Chính phủ ban hành. Các chất này khi xâm nhập vào cơ thể người sẽ làm thay đổi trạng thái tâm lí và sinh lí, có thể dẫn đến nghiện và từ đó gây tác hại về nhiều mặt đối với bản thân và xã hội.
10’
GV: Những hiểu biết của anh chị về ma túy là gì? Lấy ví dụ?
HS: Nêu những kiến thức của bản thân mình về ma túy.
GV: Tổng hợp, nhận xét và kết luận.
Nêu ví dụ: Thuốc phiện, cần sa, morphine, heroine, ma túy tổng hợp...
Phân loại chất ma túy
a) Phân loại theo nguồn gốc sản xuất ra chất ma túy.
- Chất ma túy có nguồn gốc tự nhiên: là chất ma túy có sẵn trong tự nhiên, là những ancaloit của một số loài thực vật như cây thuốc phiện, cây cần sa
- Chất ma túy có nguồn gốc bán tổng hợp: là chất ma túy mà một phần nguyên liệu dùng để sản suất ra chúng được lấy từ tự nhiên. Có độc tính cao hơn, có tác dụng tâm lí mạnh mẽ hơn so với chất ma túy ban đầu.
- Chất ma túy có nguồn gốc tổng hợp: nguyên liệu điều chế và sản phẩm đều tổng hợp trong phòng thí nghiệm
b) Phân loại dựa theo đặc điểm cấu trúc của chất ma túy: các nhà khoa học sd nhiều, để tìm ra các phương pháp giám định và nghiên cứu thuốc cai nghiện (PUHH).
c) Phân loại dựa theo mức độ gây nghiện và khả năng bị lạm dụng.
- Nhóm các chất ma túy có hiệu lực cao: độc tính cao, hoạt tính sinh học mạnh
- Nhóm các chất ma túy có hiệu lực thấp: Có độc tính thấp hơn, mức độ hoạt tính sinh học thấp, thường là những chất an thần.
d) Phân loại chất ma túy dựa vào tác dụng của nó đối với tâm, sinh lí của người sử dụng.
- Nhóm chất ma túy an thần: thuốc phiện, morphine, heroine.
- Nhóm chất ma túy gây kích thích: cocaine, amphetamine.
- Nhóm chất ma túy gây ảo giác: cần sa, lysergide.
20’
GV: lấy ví dụ minh họa cho các loại
VD: nhựa cây thuốc phiện, thảo mộc cần sa, tinh dầu cần sa...
VD: Morphine + anhydric axetic = heroine.
VD: Amphetamine, metamphetamine
VD: Heroin, morphine, codeine...
VD: heroin, cocaine, ecstasy...
VD: Diazepam, clordiazepam...
3. Các chất ma túy thường gặp.
a) Nhóm các chất ma túy an thần
* Thuốc phiện
* Morphine
* Heroin
b) Nhóm chất ma túy gây kích thích
Các chất gây kích thích hệ thần kinh TW còn gọi là các chất “dophing”. Đây là những chất độc mạnh thuộc bảng A, rất nguy hiểm và khả năng gây nghiện cao. Phổ biến là các loại ma túy tổng hợp MDMA, estasy.
c) Nhóm các chất ma túy gây ảo giác
* Cần sa và các sản phẩm của nó
* Lysergide (LSD)
10’
GV: đưa ra các chất ma túy thường gặp và lấy ví dụ minh họa.
HS: lắng nghe và ghi chép.
Tác hại của tệ nạn ma túy
Đối với bản thân người sử dụng.
 a) Gây tổn hại về sức khỏe
Ma túy gây tổn hại cho các hệ cơ quan: hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, các bệnh về da, làm giảm chức năng thải độc, tác động đến hệ thần kinh, suy nhược toàn thân.
b) Gây tổn hại về tinh thần
Sử dụng ma túy làm cho người nghiện thay đổi trạng thái tâm lí, sa sút về tinh thần. Họ thường xa lánh nếp sống, sinh hoạt lành mạnh, xa lánh người thân, bạn bè tốt. Nghiện ma túy gây ra nhiều hội chứng về tâm thần.
c) Gây tổn hại về kinh tế, tình cảm, hạnh phúc gia đình.
Nghiện ma túy làm tiêu tốn tài sản, làm đổ vỡ các mối quan hệ tốt đẹp giữa những người trong gia đình với người nghiện.
20’
GV: Ma túy được sử dụng dưới các hình thức nào? Các đường nào?
HS TL: Hút, hít, trích, uống, ngậm. Đường: hô hấp, tiêu hóa, máu,
GV: Mức độ ảnh hưởng của ma túy với sức khỏe phụ thuộc vào: loại ma túy và lượng ma túy sử dụng.
GV: yêu cầu học sinh tìm hiểu trong sách giáo khoa và kiến thức thực tế bản thân để tìm hiểu về các tác hại, thảo luận và trình bày theo nhóm trước lớp.
2. Tác hại của ma túy đến nền kinh tế
- Việc duy trì các dịch vụ có liên quan đến ma túy vừa tốn kém về tiền của, vừa tiêu phí nguồn nhân lực quý giá cần thiết cho các nhu cầu và các mối quan tâm khác của xã hội. Hằng năm nước ta phải chi rất nhiều cho việc xóa bỏ cây thuốc phiện, công tác cai nghiện ma túy, công tác phòng chống ma túy.
- Làm suy giảm lực lượng lao động của gia đình và xã hội cả về chất lượng và số lượng; làm cho thu nhập quốc dân cũng giảm, chi phí cho dự phòng và chăm sóc y tế tăng.
- Đầu tư nước ngoài sẽ giảm nếu nước đó có tỉ lệ người nghiện cao.
10’
GV: nêu và phân tích các tác hại của ma túy tới nền kinh tế.
HS: Lắng nghe, ghi chép.
3. Tác hại của tệ nạn ma túy đối với trật tự, an toàn xã hội.
- Nghiện ma túy là nguyên nhân xô đẩy người lương thiện vào con đường phạm tội. Do người nghiện không làm chủ được hành vi của mình.
- Hoạt động mua bán, tổ chức sử dụng ma túy trái phép của các đối tượng và sự tụ tập của những người nghiện ở một địa bàn, kéo theo những tệ nạn xã hội và những vi phạm pháp luật khác sẽ gây bất ổn về an ninh, trật tự tại địa bàn đó. Gây tâm lí hoang mang, bất bình, lo sợ trong quần chúng nhân dân.
10’
GV: nêu, phân tích, lấy ví dụ cho học sinh hình dung ra các tác hại của tệ nạn ma túy đối với trật tự an toàn xã hội.
HS: nghe, ghi chép các ý chính.
Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy và dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma túy.
Quá trình và nguyên nhân nghiện ma túy.
 a) Quá trình nghiện ma túy:
Quá trình này diễn ra theo trình tự sau: Sử dụng lần đầu tiên => Thỉnh thoảng sử dụng => Sử dụng thường xuyên => Sửu dụng do phụ thuộc.
Nghiện ma túy dễ dàng như trượt xuống dốc còn cai nghiện thì khó khăn như leo lên dốc thẳng đứng, thậm chí khó hơn. Người ta có thể chỉ mất 3 ngày để nghiện ma túy nhưng có khi phải mất cả đời để cai nghiện.
b) Nguyên nhân dẫn đến nghiện ma túy
* Nguyên nhân khách quan:
- Do lối sống buông thả của một bộ phận giới trẻ ngày nay.
- Sự phối hợp giáo dục giữa gia đình – nhà trường và xã hội chưa thật sự chặt chẽ.
 - Công tác quản lí địa bàn dân cư ở một số nơi chưa thật sự tốt.
- Do một bộ phận cha mẹ do công việc làm ăn mà chưa quan tâm con cái đúng mức.
* Nguyên nhân chủ quan:
- Do thiếu hiểu biết về tác hại ma túy, nên nhiều bạn trẻ bị rủ rê, lôi kéo sử dụng ma túy, tham gia vận chuyển ma túy.
- Do muốn thỏa mãn trí tò mò của tuổi trẻ, thích thể hiện mình...
GV: Phân tích quá trình dẫn tới nghiện ma túy.
HS: nghe, ghi chép.
GV: Theo anh chị những nguyên nhân nào dẫn tới nghiện ma túy? Nhất là nghiện ma túy ở học sinh?
HS: trả lời
GV: nhận xét, phân tích, nhấn mạnh các nguyên nhân dẫn tới nghiện ma túy ở học sinh, giúp các em hiểu và tuyệt đối nói không với tệ nạn ma túy.
Dấu hiệu nhận biết học sinh nghiện ma túy.
 Có thể nhận biết thông qua những biểu hiện sau:
- Trong cặp sách hoặc trong túi quần áo thường xuyên có bật lửa, kẹo cao su, giấy bạc.
- Thường xuyên xin ra ngoài đi vệ sinh trong thời gian học tập.
- Thường tụ tập nơi hẻo lánh.
- Thường xuyên xin tiền bố mẹ.
- Lực học giảm sút.
- Hay ngáp vặt, ngủ gật, tính tình cáu gắt, buồn nôn, mất ngủ, trầm cảm...
GV: Nêu các dấu hiệu nhận biết.
HS: nghe, ghi chép, nắm chắc các dấu hiệu để nhận biết, phát hiện người sử dụng ma túy trong lớp học, trường học.
Trách nhiệm của học sinh trong phòng, chống ma túy.
 Để thực hiện tốt nhiệm vụ phòng chống ma túy học sinh cần thực hiện tốt những việc sau đây:
- Học tập, nghiên cứu nắm vững những quy định của pháp luật đối với công tác phòng, chống ma túy và nghiêm chỉnh chấp hành.
- Không sử dụng ma túy dưới bất kì hình thức nào.
- Không tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc làm những việc liên quan đến ma túy.
 - Động viên bạn học, người thân của mình của mình không sử dụng ma túy hoặc tham gia các hoạt động vận chuyển, mua bán ma túy.
- Khi phát hiện có người nghiện ma túy cần báo cho thầy cô, phụ huynh hoặc người có trách nhiệm.
- Nâng cao cảnh giác, tránh bị đối tượng xấu lợi dụng.
- Tích cực tham gia vào công tác phòng chống ma túy ở trường học hoặc địa bàn cư trú.
- Cam kết không sử dụng ma túy, không tham gia vào các tệ nạn xã hội, trong đó có tệ nạn ma túy.
GV: Từ những kiến thức anh chị đã được học, nhất là về tác hại của ma túy, anh chị phát biểu trách nhiệm của bản thân mình trong phòng, chống ma túy.
HS: trả lời theo ý hiểu.
GV: tổng kết, nhấn mạnh nội dung.
KẾT THÚC GIẢNG BÀI
Khái quát nội dung chính, mở rộng nội dung kiến thức, dặn dò ôn tập, chuẩn bị kiểm tra.
Kiểm tra quân số, vũ khí trang bị
Nhận xét buổi học
Xuống lớp
Ngày tháng năm 
NGƯỜI BIÊN SOẠN
NGUYỄN THỊ TUYẾT
MỞ RỘNG
Ma túy đá là gì?
TL: 
Ma túy đá thực chất là hóa chất tổng hợp từ thuốc kích thích amphetamine, có tên khoa học là methamphetamin (trước đây còn xuất hiện với tên dược phẩm là Methedrine nên còn được gọi tắt là Met). Ma túy đá được xếp vào loại ma túy gây kích thích hệ thần kinh trung ương. Trái với lời đồn đại cho rằng ma túy đá “an toàn”, các cuộc thử nghiệm khoa học cho thấy đây là hợp chất hoàn toàn độc hại. Về mặt tác dụng dược lý, khi thử trên súc vật, ma túy đá giống như thuốc lắc cho thấy có tác dụng hỗn hợp của sự kích thích hệ thần kinh trung ương và gây ảo giác bằng cách ảnh hưởng đến các chất sinh học trung gian của não là serotonin và dopamin, đặc biệt đối với serotonin.
Do tác động đến chức năng “sinh serotonin” của não mà ma túy gây nên hội chứng gọi là “hội chứng serotonin” (serotonin syndrome) gây thay đổi cách cư xử, thái độ, thuốc lắc còn gây tăng thân nhiệt (người nóng lên như bị sốt).
Quan trọng hơn hết là nó gây độc tính đối với não. Việc sử dụng ma túy đá lâu dài không đưa đến cái chết tức khắc hay từ từ cũng dẫn đến các bệnh tâm thần, từ lo sợ vô cớ, trầm cảm đến loạn thần kinh thật sự.
Thay vì uống như thuốc lắc (dạng thuốc viên nén), ma túy đá (dạng tinh thể lóng lánh) được dân chơi đốt lên để hút (gọi là “đập đá”) sẽ cho tác dụng “phê” nhanh và kéo dài hơn rất nhiều so với các dẫn chất amphetamin khác. Nhiều người vẫn cho rằng, ma túy đá không gây nghiện như các loại ma túy khác, tác dụng kích thích của nó chỉ thoáng qua trong cuộc vui và tác hại thì không đáng ngại. Thực chất đây là thuốc gây nghiện thuộc loại nguy hiểm.
Dùng ma túy đá lâu ngày sẽ dần dần đi đến dùng ma túy mạnh hơn là heroin, dùng đường uống, hút rồi sẽ đi đến dùng đường tiêm chích để “phê” nhanh, mạnh hơn. Và khi dùng độc chất ma túy bằng con đường tiêm chích sẽ không chóng thì chầy đi vào cửa “tử” vì bị nhiễm HIV/AIDS. Nói cứ thoải mái sa vào “cắn” (dùng thuốc lắc) hay “ục” (dùng ma túy đá) đều đưa vào cửa tử là do vậy.
Thuốc lắc là gì?
TL: Thuốc lắc là tên gọi của dân nghiện dành cho chất ma túy tổng hợp Ecstasy-xtc-mdma dẫn xuất từ Amphetamine. Trong y học, có giai đoạn Amphetamine được sử dụng điều trị bệnh hen, viêm xoang, trầm cảm. Nhưng khi được dẫn xuất thành Ecstasy, nó bị pháp luật Việt Nam và các nước trên thế giới xếp vào loại ma túy độc hại nhất và nghiêm cấm sử dụng. Nhưng loại ma túy này vẫn lưu thông trên thị trường một cách bất hợp pháp dưới dạng viên, với các tên gọi Yinyang, Adam, Eva, Love, VW, Ice, Mọi da đỏ, Mè đen, Tên lửa, Thiên thần 
Sau khi uống, hít Ecstasy trong vòng 10 đến 20 phút thì thuốc tác động trực tiếp ào não bộ, gây kích thích thần kinh trung ương, tạo ảo giác ở người sử dụng trong nhiều giờ liền. Ảo giác đó làm cho người uống thuốc lắc có trạng thái sung mãn, tự tin, nhiệt độ cơ thể tăng tạo cảm giác nóng bỏng, thích thực hiện những hành vi có cảm xúc mạnh, đặc biệt khi đi kèm với âm thanh có cường độ lớn. Khi thuốc đã ngấm, con người bị kích động cuồng nhiệt và có những hành vi kỳ lạ như lắc lư quay cuồng, la hét, đập phá đồ đạc, cởi bỏ quần áo và quan hệ tình dục tập thể Càng nguy hiểm hơn là khi đang ở trạng thái hưng phấn, người sử dụng thuốc lắc rất thích cảm giác bay bổng bằng cách lái xe với tốc độ cao. Đặc biệt, khi say thuốc lắc, người ta thích hoạt động liên tục cùng tập thể nên dân chơi lắc thường kết thành hội để chơi chung với nhau. 
Tác hại của Ecstasy đối với tinh thần, sức khỏe và tâm lý xuất hiện rất nhanh. Đối với người đã dùng ba ngày liên tục, đến ngày thứ tư nếu không có thuốc là đã bắt đầu có những triệu chứng: Suy sụp, chán chường, lo lắng, trầm cảm hoang tưởng, mất trí nhớ, mất phương hướng; lâu dần sẽ dẫn đến tâm thần. Về thể chất, do cơ thể bị kích động mạnh, tiêu phí năng lượng và mất nhiều nước, thân nhiệt tăng, mất ngủ triền miên, biếng ăn... nên dẫn đến suy kiệt; trạng thái hưng phấn tạo ra từng cơn ảo giác, gây rối loạn nhịp tim dễ dẫn đến trụy tim mạch và đột tử. Khả năng lây nhiễm HIV cao vì quan hệ tình dục bừa bãi, không an toàn. Về tâm lý, thuốc lắc kích thích hệ thần kinh trung ương nên thường xuyên tạo trạng thái kích động và căng thẳng; lâu dần người sử dụng thuốc lắc mất khả năng tình dục, nữ thì dễ bị sẩy thai. Rất ít người dùng thuốc lắc biết điều này vì ở giai đoạn đầu, nó có vẻ đẩy mạnh hoạt động tình dục.
Hút Shisa có phải là một dạng sử dụng ma túy?
 TL: 
Bác sĩ Lê Thị Kim Thi, Trưởng khoa Chống tái nghiện Trung tâm cho biết, shisha thực chất là một loại cỏ có xuất xứ từ Ả Rập, có tẩm các hương liệu trái cây. Ở Việt Nam, shisha được dùng như một loại thuốc lào, thuốc lá nhưng gây cảm giác khoan khoái hơn thuốc lá.
Tác hại của shisha
Shisha tác động trực tiếp vào đường hô hấp. Nếu hút trong vòng một giờ, lượng khói hút vào cơ thể sẽ cao hơn 150 lần lượng nicotin, cao hơn 70% so với hút thuốc lá. Từ đó, người hút shisha còn có nguy cơ hít độc chất từ hắc ín gồm monoxide carbon, các kim loại nặng và các chất gây ung thư gấp 100 lần so với hút thuốc lá 
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Phan Minh, Phó Giám đốc Trung tâm, nếu chỉ hút shisha không thì tác hại sẽ không quá lớn. Nhưng thông thường, đã là “dân chơi” hút shisha thì họ thường bỏ vào mỗi bình hút thêm các chất khác như heroin, rượu để tăng độ “phê”. Chính những chất này cộng với shisha mới gây ra những tác hại khôn lường.
Trước tác hại của shisha, UBND TP.HCM đã từng kiến nghị Bộ Y tế nghiên cứu đưa thuốc shisha vào danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh. Tuy nhiên, theo bác sĩ Thi, rất khó để đưa shisha vào nhóm cấm như ma túy. Bởi cho đến nay, ngành y tế vẫn chưa xác định rõ ràng nên cho shisha vào nhóm ma túy tổng hợp hay chỉ là những chất gây kích thích.
Shisha có gây nghiện không?
 Bác sĩ Thi khuyến cáo, giới trẻ không nên dùng shisha dù chỉ một lần. Bởi dùng lần một chắc chắn sẽ có lần hai và dẫn tới lạm dụng shisha và nghiện lúc nào không hay.