Bài giảng Vật lí 10 - Bài 9, Tiết 16: Tổng hợp và phân tích lực điều kiện cân bằng của chất điểm

KIỂM TRA BÀI CŨCâu 1: Chuyển động của vật nào dưới đây có thể coi là rơi tự do nếu được thả rơi?Một chiếc lá rụng.Hạt bụi.Chiếc khăn tay.Viên bi sắt.Câu 2: Chuyển động của vật nào dưới đây là chuyển động tròn đều?Đầu van xe đối với trục (Xe đi thẳng đều)Điểm đầu kim giây đồng hồ.Người ngồi trên đu quay.Điểm đầu cánh quạt khi mới khởi động.CHƯƠNG II: ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂMTỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂMBÀI 9 - TIẾT 16Bài học gồm các phần: I. Lực – Cân bằng lực. II. Tổng hợp lực. 1. Thí nghiệm	2. Định nghĩa	3. Quy tắc hình bình hành III. Điều kiện cân bằng của một chất điểm. IV. Phân tích lực- Vật nào tác dụng vào cung làm cung biến dạng?- Vật nào tác dụng vào mũi tên làm mũi tên bay đi? Hình 9.1THẢO LUẬN NHĨM ĐƠI (2 PHÚT)BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂMI. LỰC. CÂN BẰNG LỰC 1. Lực là đại lượng vectơ đặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác, kết quả gây ra gia tốc cho vật hoặc làm vật biến dạng.BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM 2. Các lực cân bằng là các lực khi tác dụng đồng thời vào một vật thì khơng gây ra gia tốc cho vật. 3. Giá của lực là đường thẳng mang vectơ lực.ABFĐường thẳng AB gọi là giá của lực FBÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM- Những lực nào tác dụng lên vật?- Các lực này do những vật nào gây ra?- Các lực này cĩ đặc điểm gì?BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM Hai lực cân bằng là 2 lực cùng tác dụng lên 1 vật, cùng giá, cùng độ lớn và ngược chiều. 4. Đơn vị của lực: Niutơn (N)THẢO LUẬN NHĨM ĐƠI (2 PHÚT)Các tàu lai dắt hệ thống ống ngầm trong quá trình xây dựng hầm Thủ Thiêm, TP Hồ Chí Minh.Lực là đại lượng vectơ, vậy lực cĩ tính chất cộng khơng?BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂMLỰC - TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCII. Tổng hợp lực 1. Thí nghiệmOMNADBO1. Thí nghiệm2. Định nghĩa- Tổng hợp lực là thay thế các lực tác dụng đồng thời vào cùng một vật bằng một lực cĩ tác dụng giống hệt như các lực ấy.- Lực thay thế này gọi là hợp lực.II. Tổng hợp lựcI. Lực – cân bằng lực.BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM3. Quy tắc hình bình hành. - Nếu hai lực đồng quy làm thành hai cạnh của một hình bình hành, thì đường chéo kẻ từ điểm đồng qui biểu diễn hợp lực của chúng.F = F1 + F2OFF1F2II. Tổng hợp lựcHãy nêu nhận xét về góc hợp giữa hai lực và độ lớn của hợp lực?F1F2 F F2F1F FF2F1 Bài tập vận dụngBài 1: Vẽ hợp lực trong các trường hợp sau:BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂMF1F2F2F1OOHình 1.bHình 1.cBài tập vận dụngBài 1: Vẽ hợp lực trong các trường hợp sau:Hình 1.aF2F1OF1F2F2F1OOHình 1.bHình 1.cBài tập vận dụngBài 1: Vẽ hợp lực trong các trường hợp sau:F1F2FOHình 1.aF1F2F III. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM. - Muốn cho một chất điểm đứng cân bằng thì hợp lực các lực tác dụng lên nĩ phải bằng khơng.F = F1 + F2 + = 0OMNADBOOIV. Phân tích lựcMNGiải thích sự cân bằng của vòng nhẫn theo cách khác?IV. Phân tích lực1. Thí nghiệm2. Định nghĩa - Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực cĩ tác dụng giống hệt như lực đĩ. - Các lực thay thế gọi là các lực thành phần.BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂMx’ONMAxF3. Cách phân tích lực.EGF4. Chú ý.Khi phân tích lực phải xác định được lực cĩ tác dụng theo hai phương nào rồi chỉ phân tích theo hai phương ấy.F3OF2F1F2F1IV. PHÂN TÍCH LỰCOXYF3F2F1Chú ý: Ta chỉ được phép phân tích một lực F khi biết chắc chắn lực đĩ cĩ tác dụng cụ thể theo hai hướng nào.3. Phương pháp Phân tích lực phải tuân theo qui tắc hình bình hành.BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂMTổng hợp lực là thay thế các lực tác dụng đồng thời vào cùng một vật bằng một lực cĩ tác dụng giống hệt như các lực ấy.Tổng hợp và phân tích lực đều tuân theo qui tắc hình bình hành.Phân tích lực là thay thế một lực bằng hai hay nhiều lực cĩ tác dụng giống hệt như lực đĩ.Muốn cho một chất điểm đứng cân bằng thì hợp lực của các lực tác dụng lên nĩ phải bằng khơng.CỦNG CỐ KIẾN THỨCLực là đại lượng vectơ đặc trưng cho tác dụng của vật này lên vật khác, kết quả gây ra gia tốc cho vật hoặc làm vật biến dạng. BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂMBài 2: Hai lực đồng qui cĩ độ lớn lần lượt là 8N và 10N. Tìm hợp lực của hai lực biết gĩc hợp bởi hai vec tơ lực là 600. A. 10 N.	B. 18 N.	C. 12,8 N.	Bài tập vận dụngD. 15,62 N.BÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂMBài 3: Hai lực đồng qui cĩ cùng độ lớn bằng 10N. Gĩc giữa hai lực cĩ độ lớn bằng bao nhiêu thì hợp lực cĩ độ lớn bằng 10N.B. 900.A. 600.C. 00.D. 1200. Bài tập vận dụngBÀI 9-TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰCĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM