Bài giảng Ngữ văn 10: Truyện An Dương Vương - Mị Châu - Trọng Thủy

Truyện An Dương Vương - Mị Châu - Trọng ThủyI. TÌM HIỂU CHUNGTRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU-TRỌNG THỦYXuất xứ của văn bản “Truyện An Dương Vương, Mị Châu – Trọng Thủy” Truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy được trích từ Truyện Rùa Vàng trong Lĩnh Nam chích quái (sưu tập truyện dân gian ra đời thế kỉ XV)An Dương Vương xây thành, chế nỏ và đánh thắng Triệu Đà.Cha con An Dương Vương lơ là mất cảnh giác, mất lẫy nỏ thần.Triệu Đà tấn công, An Dương Vương chạy trốn, chém Mị Châu và theo Rùa Vàng xuống biển.Trọng Thủy lao đầu xuống giếng tự sát, ngọc trai đem rửa nước giếng thì trong sáng hơn. TÓM TẮTII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢNAn Dương Vương cầm sừng bảy tấc, Rùa Vàng rẽ nước dẫn vua xuống biểnTRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU-TRỌNG THỦY1.Thái độ của nhân dân đối với An Dương Vươngb/ Thái độ đối với sự thất bại của An Dương VươngAn Dương Vương trở thành bất tử trong tâm thức của dân gian: yêu nước, có công dựng nước và giữ nước (nhân dân lập đền Thượng thờ An Dương Vương)2.Chuyện tình Mị Châu – Trọng Thủy a. Nhân vật Trọng Thủy- Buổi đầu: gián điệp- Sau này, Trọng Thủy yêu Mị Châu thật sự - Thấy Mị Châu chết: ôm xác Mị Châu, khóc thương, tự tử (bế tắc, ân hận muộn màng) Vừa là kẻ thù của Âu Lạc vừa là nạn nhân của một âm mưu chính trịb. Nhân vật Mị Châu- Cho Trọng Thủy xem nỏ thần (bí mật quốc gia)- Rắc lông ngỗng đánh dấu đường cho giặc Mị Châu mất cảnh giác với kẻ thù => Cần xử lí đúng mối quan hệ giữa nhà với nước; giữa cá nhân và cộng đồng. - Chi tiết Mị Châu chết Máu thành ngọc trai Xác thành ngọc thạch Tác giả dân gian minh oan cho tấm lòng trong trắng của Mị Châu (nhân dân lập am Bà Chúa thờ Mị Châu)- Chi tiết ngọc trai đem rửa trong nước giếng ngọc càng sáng đẹp Trọng Thủy đã tìm được sự hóa giải trong tình cảm của Mị Châu ở thế giới bên kia. Hình ảnh “Ngọc trai – giếng nước”: là một sáng tạo nghệ thuật đẹp thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc vừa nhân ái, cách ứng xử thấu tình đạt lí của nhân dân ta.3. Thái độ của nhân dân đối với chuyện tình Mị Châu – Trọng ThủyMị Châu khấn nguyện thành châu ngọcLòng hối hận của Trọng Thủy hòa trong giếng nướcNgọc rửa trong nước giếng càng sáng đẹp hơnNGỌC TRAI – NƯỚC GIẾNG Hình ảnh có vẻ đẹp toàn mĩ, thể hiện thái độ cảm thông, bao dung của nhân dân đối với Mị Châu.Cốt lõi lịch sửCốt lõi lịch sử được thần kì hóa An Dương Vương xây thành, chế nỏ bảo vệ đất nướcAn Dương Vương để mất nước3. Nghệ thuật của thể loại truyền thuyết- Cụ già từ phương đông tới bày kế- Sứ Thanh Giang giúp đỡ vua xây thành, cho vuốt thần để làm nỏ trừ giặc- Rùa Vàng kết tội Mị Châu, rẽ nước dẫn vua xuống biển- Sự hóa thân của Mị Châu