Giáo án môn Tin học Lớp 10 - Bài 10: Khái niệm về hệ điều hành

Trường: 
Tổ: .
Họ và tên giáo viên
 ..
Tên bài dạy
KHÁI NIỆM VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH
Môn học: Tin Học; Lớp: 10
Thời gian thực hiện: 1 tiết
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
Biết khái niệm hệ điều hành.
Biết chức năng và các thành phần chính của hệ điều hành.
2. Kỹ năng:
Phân biệt được một số HĐH khác nhau.
3.Phẩm chất:Nghiêm túc, tập trung, tích cực chủ động.
II.THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Sgk, giáo án, máy chiếu
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Tạo tình huống khơi gợi tinh thần cho học sinh
b) Nội dung: Hs dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi.
c) Sản phẩm: Từ yêu cầuHS vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra.
d) Tổ chức thực hiện: GV kiểm tra bài cũ:
Hoạt động của thầy và trò
Sản phẩm dự kiến
Gv: Đặt câu hỏi
Em hiểu thế nào là phần mềm hệ thống?
Nêu một số phần mềm hệ thống mà em biết?
Hs:Trả lời
Gv: Đặt câu hỏi
Hãy cho biết giáo viên quản lý học sinh trong một lớp học như thế nào?
Hs: Trả lời
Mọi hoạt động của lớp được giáo viên điều khiển theo các quy định của nhà trường thông qua BCS gồm lớp trưởng, lớp phó, các tổ trưởng.
Gv: Chốt vấn đề
Tương tự như vậy, để sử dụng và khai thác máy tính có hiệu quả con người điều khiển máy tính nhờ một hệ thống chương trình có tên là hệ điều hành.
Gv: Đặt vấn đề
-Một máy tính không có hệ điều hành có thể hoạt động được không và các chương trình có thể hoạt động được không?
-Để hiểu rõ hơn chúng ta tìm hiểu bài mới
-Phần mềm hệ thống:
 Là phần mềm tạo ra môi trường làm việc cho các phần mềm khác
- Một số phần mềm hệ thống:
Windows
 MS Dos
2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1:Tìm hiểu Khái niệm hệ điều hành.
a) Mục tiêu: Biết khái niệm hệ điều hành.
	Biết chức năng và các thành phần chính của hệ điều hành.
b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c) Sản phẩm: HS hoàn thành tìm hiểu kiến thức
d) Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của thầy và trò
Sản phẩm dự kiến
*‌ ‌Bước‌ ‌1:‌ ‌Chuyển‌ ‌giao‌ ‌nhiệm‌ ‌vụ:‌ ‌
Gv: 
-Chia lớp thành 3 nhóm
-Đưa câu hỏi thảo luận nhóm (5 phút)
(Y/c ghi kết quả thảo luận trên giấy A0)
Nhóm 1: Hệ điều hành có nhiệm vụ gì?
Nhóm 2: Vai trò của hệ điều hành,, HĐH lưu trữ ở bộ nhớ nào? 
Nhóm 3: Nêu tiếu sử HĐH Window, Ms Dos?
Hs:-Thảo luận nhóm rồi trình bày trước lớp
 - Các nhóm khác chú ý bổ sung
Gv: Chốt vấn đề đưa ra ra trên máy chiếu nội dung sau:
-Khái niệm
-Vai trò
-Một số HĐH thông dụng như:
 MS Dos
Các phiên bản của Win:
1995 à Win95
1998 à Win98
1999 à Win2000, Win ME
2000 à WinXP
2007 à WinVista
win7, win 8, win10...
*‌ ‌Bước‌ ‌2:‌ ‌Thực‌ ‌hiện‌ ‌nhiệm‌ ‌vụ:‌ ‌ ‌
 ‌+‌ ‌HS:‌ ‌Suy‌ ‌nghĩ,‌ ‌tham‌ ‌khảo‌ ‌sgk‌ ‌trả‌ ‌lời‌ ‌câu‌ ‌hỏi‌ ‌
+‌ ‌GV:‌ ‌quan‌ ‌sát‌ ‌và‌ ‌trợ‌ ‌giúp‌ ‌các‌ ‌cặp.‌ ‌ ‌
*‌ ‌Bước‌ ‌3:‌ ‌Báo‌ ‌cáo,‌ ‌thảo‌ ‌luận:‌ ‌ ‌
+‌ ‌HS:‌ ‌Lắng‌ ‌nghe,‌ ‌ghi‌ ‌chú,‌ ‌một‌ ‌HS‌ ‌phát‌ ‌
biểu‌ ‌lại‌ ‌các‌ ‌tính‌ ‌chất.‌ ‌ ‌
+‌ ‌Các‌ ‌nhóm‌ ‌nhận‌ ‌xét,‌ ‌bổ‌ ‌sung‌ ‌cho‌ ‌
nhau.‌ ‌ ‌
*‌ ‌Bước‌ ‌4:‌ ‌Kết‌ ‌luận,‌ ‌nhận‌ ‌định:‌ ‌‌GV‌ ‌
chính‌ ‌xác‌ ‌hóa‌ ‌và‌ ‌gọi‌ ‌1‌ ‌học‌ ‌sinh‌ ‌nhắc‌ ‌lại‌ ‌kiến‌ ‌thức‌ ‌
1. Khái niệm:
Là tập hợp có tổ chức các chươmg trình thành một hệ thống 
Với nhiệm vụ:
Đảm bảo quan hệ giữa người sử dụng với máy tính
Cung cấp các phương tiện và dịch vụđể dễ dàng thực hiện chương trình.
Quản lý chặt chẽ các tài nguyên của máy, tổ chức khai thác chúng một cách thuận tiện và tối ưu.
2. Vai trò của Hệđiều hành:
Hệđiều hành đóng vai trò là cầu nối giữa thiết bị và người sử dụng.
Hệđiều hành cùng với các thiết bị kĩ thuật tạo thành một hệ thống.
3. Lưu trữ Hệđiều hành:
HĐH được lưu ở bộ nhớ ngoài. 
4. Hệđiều hành thông dụng:
a. MS-DOS (Disk Operating System)
Ra đời 1980 ver 1.0 à 1990 ver 6.x
Điều khiển bằng lệnh
b. MS-WINDOWS
Điều khiển bằng biểu tượng, hình ảnh
Ra đời 1985: ver 1.0 à 1990 ver 3.1
Win95 à thực sự là HĐH
Hoạt động 2: Tìm hiểu chức năng và thành phần của HĐH.
a) Mục tiêu: Nắm được chức năng và thành phần của HĐH.
b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c) Sản phẩm: HS hoàn thành tìm hiểu kiến thức
d) Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của thầy và trò
Sản phẩm dự kiến
*‌ ‌Bước‌ ‌1:‌ ‌Chuyển‌ ‌giao‌ ‌nhiệm‌ ‌vụ:‌ ‌
Gv:Chia lớp thành 2 nhóm thảo luận
Y/c hs thảo luận nhóm, ghi kết quả trên giấy A0
- Nhóm 1: Hệ điều hành có những chức năng nào?
- Nhóm 2:Nêu các thành phần của hề điều hành?
Hs:-Thảo luận nhóm ghi kết quả thảo luận lên giấy A0 và trình bày trước lớp
 -Các nhóm khác theo dõi bổ sung.
Gv: Nhận xét và chốt vấn đề trên máy chiếu, đưa ra một số hình ảnh minh họa	
*‌ ‌Bước‌ ‌2:‌ ‌Thực‌ ‌hiện‌ ‌nhiệm‌ ‌vụ:‌ ‌ ‌
 ‌+‌ ‌HS:‌ ‌Suy‌ ‌nghĩ,‌ ‌tham‌ ‌khảo‌ ‌sgk‌ ‌trả‌ ‌lời‌ ‌câu‌ ‌hỏi‌ ‌
+‌ ‌GV:‌ ‌quan‌ ‌sát‌ ‌và‌ ‌trợ‌ ‌giúp‌ ‌các‌ ‌cặp.‌ ‌ ‌
*‌ ‌Bước‌ ‌3:‌ ‌Báo‌ ‌cáo,‌ ‌thảo‌ ‌luận:‌ ‌ ‌
+‌ ‌HS:‌ ‌Lắng‌ ‌nghe,‌ ‌ghi‌ ‌chú,‌ ‌một‌ ‌HS‌ ‌phát‌ ‌
biểu‌ ‌lại‌ ‌các‌ ‌tính‌ ‌chất.‌ ‌ ‌
+‌ ‌Các‌ ‌nhóm‌ ‌nhận‌ ‌xét,‌ ‌bổ‌ ‌sung‌ ‌cho‌ ‌
nhau.‌ ‌ ‌
*‌ ‌Bước‌ ‌4:‌ ‌Kết‌ ‌luận,‌ ‌nhận‌ ‌định:‌ ‌‌GV‌ ‌
chính‌ ‌xác‌ ‌hóa‌ ‌và‌ ‌gọi‌ ‌1‌ ‌học‌ ‌sinh‌ ‌nhắc‌ ‌lại‌ ‌kiến‌ ‌thức‌ ‌
2. Chức năng của và thành phần của HĐH.
a). Chức năng:
1.Tổ chức giao tiếp giữa người dùng và hệ thống:
Hệ thống câu lệnh.
Đề xuất hệ thống: Giao diện đồ họa.
2.Cung cấp tài nguyên cho các chương tình và tổ chức thực hiện chương trình đó.
3.Tổ chức lưu trữ thông tin trên bộ nhớ ngoài và cung cấp các công cụ tìm kiếm và truy cập thông tin.
4.Kiểm tra và hỗ trợ bằng phần mềm cho các thiết bị ngoại vi.
5.Cung cấp các dịch vụ tiện ích hệ thống.
b). Thành phần:
Là các chương trình tương ứng để đảm bảo thực hiện các chức năng trên. Như: 
 - Giao tiếp giữa người dùng và hệ thống thì qua hai cách. 
 - Quản lí tài nguyên là bao gồm phân phối và thu hồi tài nguyên.
 - Tổ chức thông tin trên bộ nhớ ngoài lưu trữ, tìm kiếm và cung cấp thông tin cho các chương trình khác xử lí. 
3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học.
b. Nội dung:HS đọc SGK làm các bài tập.
c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập.
d. Tổ chức thực hiện: 
Phương pháp: Tổ chức trò chơi thông qua trả lời câu hỏi trắc nghiệm
Hình thức tổ chức: Hái hoa dân chủ
Chia lớp thành 2 nhóm, mỗi nhóm chọn một bông hoa, trong mỗi bông hoa có câu hỏi nếu trả lời đúng được 1đ, sai không có điểm
Câu 1: Hệ điều hành được lưu trữ ở đâu?
A. Bộ nhớ trong (Rom, Ram)
B. Bộ nhớ ngoài (Đĩa cứng, CD,...)
C. Bộ xử lý trung tâm
D. Kết quả khác 
Đáp án: B
Câu 2:
Hãy chọn câu phát biểu đúng nhất khi nói về hệ điều hành
A. Mỗi hệ điều hành phải có thành phần để kết nối Internet, trao đổi thư điện tử
B. Hệ điều hành cung cấp môi trường giao tiếp giữa người dùng và hệ thống
C. Hệ điều hành thường được cài đặt sẵn từ khi sản xuất máy tính
D. Một phương án khác
Đáp án: B
Câu 3:
Người sử dụng có thể giao tiếp với máy tính bằng cách nào trong các cách sau đây:
A. Đưa vào các lệnh (Command) hoặc chọn trên bảng chọn (Menu)
B. Chỉ bằng dòng lệnh (Command)
C. Chỉ bằng hệ thống bảng chọn (Menu)
D. Chỉ bằng "giọng nói"
Đáp án: A
Câu 4:
Tìm câu sai trong các câu dưới đây khi nói về hệ điều hành:
A. Hệ điều hành đảm bảo giao tiếp giữa người dùng và máy tính
B. Chức năng chính của hệ điều hành là thực hiện tìm kiếm thông tin trên Internet
C. Hệ điều hành cung cấp các phương tiện và dịch vụ để người sử dụng dễ dàng thực hiện chương trình, quản lí chặt chẽ, khai thác các tài nguyên của máy tính một cách tối ưu
D. Hệ điều hành Windows là hệ điều hành dùng cho máy tính cá nhân của hãng Microsoft
Đáp án: B
Câu 5:
Một số thành phần của hệ điều hành là:
A. Các chương trình nạp hệ thống
B. Các chương trình quản lí tài nguyên
C. Các chương trình điều khiển và các chương trình tiện ích hệ thống
D. Cả ba câu trên đều đúng
Đáp án: D
Câu 6:
Một số chức năng của hệ điều hành là:
A. Cung cấp các dịch vụ tiện ích hệ thống
B. Hỗ trợ bằng phần mềm cho các thiết bị ngoại vi để có thể khai thác chúng một cách thuận tiện và hiệu quả
C. Tổ chức lưu trữ thông tin trên bộ nhớ ngoài , cung cấp các phương tiện để tìm kiếm và truy cập thông tin được lưu trữ
D. Cả ba câu trên đều đúng
Đáp án: D
Câu 7:Hãy chọn câu ghép đúng . Hệ điều hành là :
A .Phần mềm ứng dụng
B. Phần mềm tiện ích
C.Phần mềm hệ thống 
. Phần mềm công cụ
Đáp án: C
Câu 8: Hệ điều hành Windows xuất hiện vào những nào nào?
A. Những năm 80 của thế kỷ XX
B. Những năm 90 của thế kỷ XX
C. Những năm 70 của thế kỷ XX
D. Tất cả đều sai
Đáp án: B
4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Biết phân loại hệ điều hành.
b. Nội dung:
c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ 
d. Tổ chức thực hiện:
Gv: Giáo nhiệm vụ về nhà tìm hiểu
 Hãy phân biệt các loại Hệ điều hành?
Hs:Ghi câu hỏi về nhà tìm hiểu thêm
HOẠT ĐỘNG HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
1. Hướng dẫn học bài cũ:
- Cần nắm:
	+ Khái niệm hệ điều hành
	+ Vai trò của Hệ điều hành
	+Một số hệ điều hành thông dụng
	+ Chức năng và thành phần của hệ điều hành
- Bài tập về nhà: Trả lời cẩu hỏi 1,2/tr.64 -SGK
2. Hướng dẫn chuẩn bị bài mới::
+ Tìm hiểu Hệ điều hành MS Dos, Windows
+ Tìm hiểu các hệ điều hành UNIX và LINUX
+ Ưu và nhược điểm của hệ điều hành Windows, LINUX, UNIX.