Giáo án Lịch sử Lớp 10 - Bài 30: Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ

TIẾT 38 - BÀI 30
CHIẾN TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP
CỦA CÁC THUỘC ĐỊA ANH Ở BẮC MĨ
I. MỤC TIÊU 
1. kiến thức
- Trình bày được sự phát triển kinh tế tư bản của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ; Hiểu được mâu thuẫn giữa nhân dân, giai cấp tư sản, chủ nô ở Bắc Mĩ với thực dân Anh là nguyên nhân sâu xa dẫn đến chiến tranh.
- Lập được niên biểu các sự kiện chính về diễn biến cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ. 
- Trình bày được kết quả, ý nghĩa và rút ra được tính chất của Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.	
2. kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, khái quát,so sánh, tổng hợp, đánh giá sự kiện. 
- Kĩ năng khai thác tư liệu, kĩ năng tự học.
3. Thái độ
	- Chiến tranh giành độc lập thắng lợi, hợp chủng quốc Mĩ ra đời, góp phần thúc đẩy phong trào đấu tranh chống phong kiến châu Âu và phong trào giải phóng dân tộc ở Mĩ Latinh sau này. Tuy vậy, chế độ nô lệ vẫn tồn tại ở Mĩ, quần chúng nhân dân vẫn không được hưởng những thành quả cách mạng mà họ đã phải đổi bằng xương máu của chính mình.
4. Định hướng phát triển năng lực
	- Định hướng năng lực chung: Năng lực tự học, giao tiếp, hợp tác giải quyết vấn đề.
	- Năng lực chuyên biệt: Năng lực sáng tạo, năng lực khai thác kiến thức lịch sử thông qua kênh hình, năng lực vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề lịch sử, nhận xét đánh giá, liên hệ thực tế và rút ra bài học lịch sử, năng lực tích hợp kiến thức liên môn 
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN – HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Bài soạn word, (Bài soạn power point): Lược đồ các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ; Lược đồ sự phát triển kinh tế của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ; Chân dung Cô-lôm-bô, chân dung G. Oa-sinh-tơn những tài liệu liên quan đến bài học.
 2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc và soạn bài. Tìm hiểu về nhân vật G. Oa-sinh-tơn; Bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mĩ (Tác giả, nội dung, mặt tích cực, hạn chế); nước Mĩ hiện nay (chế độ chính trị, số lượng các bang, Tổng thống Mĩ hiện nay ) 
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC
1. Họat động khởi động ( phút)
- Mục tiêu: Tạo ra được mâu thuẫn trong nhận thức của HS về Cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ. Những điều các em đã biết và những điều các em chưa biết về sự kiện lịch sử này, từ đó sẽ kích thích sự tò mò, háo hức tìm hiểu bài mới.
 - Phương thức thực hiện:
 - Tiến trình thực hiên:
 Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ cho HS
+ GV cho HS quan sát chùm hình ảnh: Chân dung C.Cô-lôm-bô; chân dung G. Oa-sinh-tơn; Quốc kì nước Mĩ; tượng Nữ thần tự do.
+ GV đặt câu hỏi: Quan sát những hình ảnh trên gợi cho em biết đến quốc gia nào ?
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ dưới dự hướng dẫn, quan sát, hỗ trợ của GV
Bước 3: HS báo cáo kết quả, trình bày sản phẩm.
 Bước 4: GV nhận xét, đánh giá và chuẩn hóa kiến thức và dẫn dắt vào bài mới
2. Hoạt động hình thành kiển thức mới ( phút)
Hoạt động của giáo viên-học sinh
Nội dung chính
Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên nhân bùng nổ chiến tranh
* Mục tiêu: HS hiểu được nguyên nhân sâu xa và nguyên nhân trực tiếp bùng nổ chiến tranh giành độc lập của nhân dân Bắc Mĩ. 
* Phương thức: Cá nhân/ cặp đôi
* Tiến trình thực hiện:
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS: 
- GV giới thiệu trên lược đồ sự ra đời của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.
- GV hướng dẫn học sinh khai thác lược đồ sự phát triển kinh tế ở Bắc Mĩ -> Tình hình kinh tế Bắc Mĩ cuối TK XVIII?
- GV:Tại sao chính phủ Anh lại kìm hãm sự phát triển kinh tế ở thuộc địa?
Chính phủ Anh đã làm gì để kìm hãm sự phát triển kinh tế thuộc địa?
- Mâu thuẫn xã hội cơ bản ở Bắc Mĩ cuối Tk XVIII?
Bước 2: Hs hoạt động cá nhân hoặc cặp đôi thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: sản phẩm Hs.	
Bước 4: Gv nhận xét câu trả lời hs, phân tích, mở rộng, chốt ý
GV hướng dẫn học sinh rút ra nguyên nhân sâu xa của cuộc chiến tranh.
GV : Thuyết trình và phân tích về sự kiện 
“chè Bô-xtơn” -> phản ứng của vua Anh - nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bùng nổ cuộc chiến.
Hoạt động 2: Tìm hiểu diễn biến chiến tranh và sự thành lập Hợp chủng quốc Mĩ
*Mục tiêu: Lập được niên biểu các sự kiện chính về diễn biến cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.
*Hình thức: nhóm
* Tiến trình thực hiện:
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS: 
GV chia lớp thành hai nhóm (dãy), thời gian hoạt động 5p
- GV treo bảng phụ ,yêu cầu các nhóm hoàn thiện bảng niên biểu các sự kiện chính về diễn biến cuộc chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mĩ ( trò chơi tiếp sức)
- Tích cực và hạn chế của bản Tuyên ngôn độc lập 1776?
- Nguyên nhân nào khiến nhân dân Bắc Mĩ chiến thắng quân Anh?
Bước 2: Hs hoạt động cá nhân hoặc cặp đôi thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: sản phẩm Hs.	
Bước 4: Gv nhận xét câu trả lời hs, phân tích, mở rộng, chốt ý
- GV hướng dẫn học sinh khai thác bức tranh Đại hội lục địa lần hai, chân dung Giooc giơ Oa-sinh-tơn.
-GV nhấn mạnh ngày 4-7 là ngày quốc khánh của nước Mĩ
-GV: Liên hệ với Tuyên ngôn độc lập Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc ngày 2/9/1945
- Yếu tố giúp quân Bắc Mĩ chiến thắng quân Anh:
+ Chỉ huy tài tình của Giooc giơ Oa-sinh-tơn.
+ Tinh thần đoàn kết ủng hộ của nhân dân 
 + Dựa vào địa thế hiểm trở của Bắc Mỹ để chiến tranh du kích
+ Tinh thần tiến bộ của bản tuyên ngôn độc lập cổ vũ tinh thần chiến đấu của nhân dân thuộc địa.
 ( Gv nhấn mạnh quần chúng nhân dân có vai trò quan trọng nhất, quyết định thắng lợi của cuộc chiến tranh) 
Hoạt động 3: Tìm hiểu kết quả của Chiến tranh giành độc lập
* Mục tiêu: Trình bày được kết quả chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ
* Phương thức: Cá nhân/ tập thể
* Tiến trình thực hiện:
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS: 
- Kết quả chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ?
- GV cho HS quan sát Sơ đồ bộ máy nhà nước Mĩ theo Hiến pháp 1787->Rút ra nhận xét ?
Bước 2: Hs hoạt động cá nhân hoặc cặp đôi thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: sản phẩm Hs.	
Bước 4: Gv nhận xét câu trả lời hs, phân tích, mở rộng, chốt ý: Phụ nữ không có quyền bầu cử.Nô lệ , thổ dân không có quyền công dân.Mặc dù vậy, tại điểm đó, Hiến pháp 1787 vẫn mang tính chất tiến bộ.
Hoạt động 4: Tìm hiểu ý nghĩa và tính chất của Chiến tranh giành độc lập
* Mục tiêu: HS rút ra được ý nghĩa và tính chất chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.
* Phương thức: Cá nhân/ tập thể
* Tiến trình thực hiện:
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS: 
- Ý nghĩa của Chiến tranh giành độc lập?
- Căn cứ nhiệm vụ đặt ra ban đầu, với tiến trình, kết quả và ý nghĩa của cuộc chiến tranh, em hãy rút ra tính chất của cuộc chiến tranh này?
Bước 2: Hs hoạt động cá nhân hoặc cặp đôi thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: sản phẩm Hs.	
Bước 4: Gv nhận xét câu trả lời hs, phân tích, mở rộng, chốt ý
1. Nguyên nhân bùng nổ chiến tranh
a.Nguyên nhân sâu xa
*Sự phát triển của các thuộc địa ở Bắc Mĩ
- Giữa thế kỷ XVIII, kinh tế TBCN phát triển
+ Miền Bắc: phát triển công thương nghiệp .
+ Miền Nam: phát triển kinh tế đồn điền.
->Đáp ứng nhu cầu của thuộc địa và xuất khẩu.
*Chính sách của chính phủ Anh
- Cấm
+ Cấm sản xuất một số mặt hàng công nghiệp.
+ Cấm đưa thợ lành nghề từ Anh sang.
+Cấm mở danh nghiệp.
+ Cấm khai hoang vùng đất miền Tây.
+ Cấm không tự do buôn bán với các nước khác.
- Chế độ thuế khóa nặng nề.
=>Kết luận
- Sự kìm hãm của chính phủ Anh làm tổn hại đến quyền lợi của nhân dân thuộc địa
- Nhân dân thuộc địa > đây chính là nguyên nhân sâu xa dẫn đến việc bùng nổ chiến tranh.
b. Nguyên nhân trực tiếp: 
-1773, sự kiện “chè Bô-xtơn” thổi bùng ngọn lửa chiến tranh ở Bắc Mĩ.
- 1774 Đại hội lục địa lần 1 tại Phi-la- đen-phi-a được triệu tập , yêu cầu vua Anh bãi bỏ các luật cấm vô lí -> không đạt được kết quả->chiến tranh bùng nổ
2. Diễn biến chiến tranh và sự thành lập Hợp chủng quốc Mĩ
* Diễn biến chiến tranh
Thời gian
Sự kiện
4/1775
Chiến tranh bùng nổ
-> ưu thế thuộc về quân Anh.
5/1775
Đại hội lục địa lần 2->Thành lập “Quân đội thuộc địa” bầu Giooc-giơ Oa-sinh-tơn làm tổng chỉ huy.
4/7/ 1776
Đại hội đại biểu 13 bang 
 ->thông qua bản Tuyên ngôn độc lập.
1777
Chiến thắng Xa-ra-tô-ga
->tạo ra bước ngoặt cuộc chiến
1781
Trận I-oóc-tao
->giáng đòn quyết định
1782
Chiến tranh kết thúc
3. Kết quả 
- Hòa ước Véc-xai (9 - 1783), Anh phải công nhận nền độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mĩ.Hợp chủng quốc Mĩ ra đời
- Năm 1787 thông qua hiến pháp quy định Mĩ là nước cộng hòa liên bang.
4. Ý nghĩa, tính chất 
* Ý nghĩa:
+ Giải phóng Bắc Mĩ khỏi chính quyền Anh, thành lập quốc gia tư sản đầu tiên ở Bắc Mĩ.
Mở đường cho CNTB phát triển.
+ Góp phần thúc đẩy cách mạng chống phong kiến ở châu Âu, phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mĩ La-tinh.
*Tính chất: là cuộc CMTS chưa triệt để diễn ra dưới hình thức chiến tranh giành độc lập.
3. Hoạt động củng cố, luyện tập (..phút)
* Mục tiêu:Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức 
* Phương thức: cá nhân/ tập thể
* Tiến trình thực hiện
Bước 1: GV giao nhiệm vụ cho HS: 
- GV tổ chức trò chơi : Dấu ấn lịch sử
Dấu ấn lịch sử bao gồm 4 phần: nhân vật lịch sử, hình ảnh lịch sử, sự kiện lịch sử, địa danh lịch sử.
Hình ảnh lịch sử: Đại hội 13 thuộc địa anh thông qua bản tuyên ngôn độc lập ngày mùng 4 tháng 7 năm 1776 thể hiện trong hình nào dưới đây?
Sự kiện lịch sử : Sự kiện lịch sử nào chứng tỏ Anh chính thức công nhận nền độc lập của 13 thuộc địa ở Bắc Mĩ
A.Hiến pháp 1787 
B.Chiến thắng Xa-ra-tô-ga 1777
C. ký hòa ước Vécxai ở Pháp tháng 1783 
D. thông qua bản tuyên ngôn độc lập 1776
Địa danh lịch sử: Đại hội lục địa lần thứ nhất diễn ra tại đâu?
Nhân vật lịch sử: Trong cuộc chiến tranh giành độc lập ở các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ, người được làm tổng bầu làm Tổng chỉ huy quân đội lục địa là: 
A. G.Oasinhtơn
B. A.Lincôn
 C. Donald Trump
 D. Joe Biden
Bước 2: Hs hoạt động cá nhân hoặc cặp đôi thực hiện nhiệm vụ.
Bước 3: sản phẩm Hs.
Bước 4: Gv nhận xét câu trả lời hs và chốt ý và đưa ra đáp án đúng
4. Hoạt động vận dụng, mở rộng 
* Mục tiêu: Nhằm vận dụng kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn. 
* Phương thức: Cá nhân/ hoạt động ở nhà
* Tiến trình thực hiện
Bước 1: GV giao nhiệm vụ: 
Nội dung
CMTS Anh
Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ
Nhiệm vụ/ mục tiêu
Lực lượng cách mạng
Giai cấp lãnh đạo
Hình thức
Kết quả
Bước 2: HS tư duy độc lập, sưu tầm tài liệu làm bài ở nhà
Bước 3: HS trình bày kiến thức ( tiết học sau hoặc giờ học tự chọn) 
Bước 4: GV đánh giá kết quả và chuẩn hóa kiến thức.
Dặn dò: Đọc và soạn tiết 1- bài 31 Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII: mục I; mục 1 (II); Đọc nội dung kiến thức ở từng mục kết hợp quan sát và phân tích kênh hình (hình 56-tr151; hình 57-tr153; hình 58-tr154)