Bài giảng Sinh học lớp 10 - Bài 5: Protein

♥Câu hỏi mở đầu :- Có tầm quan trọng đặc biệtđối với sự sống ,chiếm tới trên 50% khối lượng khô của hầu hết các loại tế bào :>- Protein là đại phân tử hữu cơ có cấu trúc đa phân mà đơn phân là các axit amin Prôtêin là gì ?Có tầm quan trọng thế nào Đối với sự sống?Protein là loại phân tử có cấu trúc đa dạng nhất trong hợp chất hữu cơ số các hợp chất hữu cơ.- Vậy protein được cấu tạo theo nguyên tắc nào ? Protein được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, trong đó, các đơn phân là các axit amin.- Vì sao các protein khác nhau có cấu trúc và chức năng khác nhau ? Vì chúng khác nhau về số lượng thành phần và trật tự sắp xếp của các axit aminI- Cấu trúc của PrôtêinWhy?H2OCHOHCR1ONHHCHOHCR2ONHHCHOHCR2ONHCHCR1ONHHLk peptideSự hình thành liên kết peptide giữa 2 acid aminI. Cấu trúc của Prôtêin1. Đặc điểm chung? Prôtêin được cấu tạo như thế nào?I. Cấu trúc của Prôtêin1. Đặc điểm chung- Prôtein là đại phân tử hữu cơ có cấu trúc đa dạng nhất.- Cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, đơn phân của protein là axit amin (20 loại axit amin).- Prôtein đa dạng và đặc thù do số lượng thành phần và trật tự sắp xếp các axit amin.Prôtêin có đặc điểm gì?a.Cấu trúc bậc một Nêu cấu trúc bậc một của một Protein : Các axit amin liên kết với nhau bằng liên kết peptit tạo nên một chuỗi các axit amin được gọi là chuỗi pôlipeptit. Cấu trúc bậc 1 của một phân tử Protein chính là trình tự sắp xếp đặc thù của các loại axit amin trong chuỗi pôlipeptit.Chuỗi poolipeptit có dạng mạch thẳngb.Cấu trúc bậc haiChuỗi pôlipeptit sau khi được tổng hợp ra không tồn tại ở dạng mạch thẳng mà chúng co xoắn lại hoặc gấp nếp tạo nên cấu trúc bậc 2. b. Cấu trúc bậc hai - Chuỗi polipeptit xoắn α và nếp gấp β c. Cấu trúc bậc ba và cấu trúc bậc bốna. Cấu trúc bậc ba Do cấu trúc bậc 2 xoắn lại (chuỗi poolipeptit ở dạng xoắn hoặc gấp nếp lại tiếp tục co xoắn) tạo nên cấu trúc ko gian 3 chiều đặc trưng cho prôtêin.• Một protein được cấu tạo từ một vài chuỗi polipeptit thì các chuỗi polipeptit lại liên kết với nhau theo một cách nào đó tạo nên cấu trúc bậc 4d.Cấu trúc bậc 4 :Phân tử protein có cấu trúc bậc IV có thể phân li thuận nghịch thành các tiểu phần đơn vị. Khi phân li, hoạt tính sinh học của nó bị thay đổi hoặc có thể mất hoàn toàn. Do tồn tại tương tác giữa các tiểu phần đơn vị nên khi kết hợp với một chất nào đó dù là phân tử bé cũng kéo theo những biến đổi nhất định trong cấu trúc không gian của chúng. -Là cấu hình của mạch polipeptit trong không gian,được giữ vững nhờ các liên kết Hidrô giữa các axit amin gần nhau.Có dạng xoắn α hay gấp nếp β -Các axit amin nối với nhau bằng liễn kết peptit (cấu trúc bậc 1 của Prôtêin là trình tự sắp xếp của các axit amin trong chuỗi polypeptit) Bậc 1Bậc 2Bậc 4Bậc 3 - Là hình dạng của phân tử Prôtêin trong không gian 3 chiều ,tạo khối hình cầu.Cấu trúc này phụ thuộc tính chất của các nhóm (-R) trong mạch polipeptit - Gồm 2 hay nhiều chuỗi polipeptit khác nhau phối hợp với nhau tạo phức hợp Prôtê in lớn hơn.Help me* Hiện tượng biến tính : là hiện tượng cấu trúc không gian 3 chiều của protein bị phá huỷ, dẫn tới protein mất chức năng.- Nguyên nhân : nhiệt độ cao, pH...Câu hỏi1. Trong các bậc cấu trúc của protein thì bậc nào là quan trọng nhất? Vì sao?Bền nhất là cấu trúc bậc 2 do cấu trúc bậc một cuộn xoắn lại tạo sợi dẻo chắc và đàn hồi,chịu lực,cấu tạo nên tế bào cơ và tế bào biểu bìPhổ biến nhất là cấu trúc bậc 3,cấu tạo nên các hoocmon,enzim,kháng thể,....2. Cơ sở phân biệt các bậc cấu trúc protein là loại liên kết có mặt trong phân tử là gì? Protein bậc 1: chỉ có liên kết peptit. Protein bậc 2: có liên kết hidro. Protein bậc 3: ngoài liên kết hidro còn có thể có liên kết disunfit, liên kết ion 3. Thành phần dinh dưỡng chủ yếu trong trứng là protein. Trứng chứa nhiều protein thế để làm gì?Protein là chất dự trữ năng lượng chủ yếu trong trứng. Nên trứng chứa nhiều protein để cung cấp đủ năng lượng cho quá trình sinh trưởng của động vật. 4. Tại sao chúng ta cần ăn protein từ các nguồn thực phẩm khác nhau? Trong số 20 loại axit amin cấu tạo nên protein người, có một số axit amin mà con người không thể tự tổng hợp được (gọi là các axit amin thiết yếu), do vậy phải nhận từ nhiều nguồn thức ăn khác nhau. Một số axit amin con người tự tổng hợp được, gọi là axit amin thay thế.II. Chức năng của PrôtêinPrôtêin có những chức năng gì? II/ CHỨC NĂNG CỦA PRÔTÊINNêu các chức năng chính của prôtêin ?Cấu tạo nên tế bào và cơ thể.Dự trữ các axit amin.Vận chuyển các chất.Bảo vệ cơ thể.Thu nhận thông tin.Xúc tác cho các phản ứng hóa sinh.- Prôtêin cấu trúc: cấu tạo nên tế bào và cơ thể.VD: Côlagen tham gia cấu tạo nên các mô liên kết da.- Prôtêin dự trữ: dự trữ các axit amin.VD: Prôtein trong sữa, trong các hạt cây - Prôtêin vận chuyển: vận chuyển các chấtVí dụ: hemoglobin- Prôtêin bảo vệ: bảo vệ cơ thể chống bệnh tật.VD: kháng thể.Nguồn thực phẩm cung cấp ProteinsNguồn động vậtNguồn thực vậtNgũ cốcĐạm trứng – gần như là đạm hoàn hảo được dùng như nguồn cung cấp chuẩn lượng chính xác của mỗi EAA cần cho yêu cầu cơ thểCỦNG CỐCâu 1: Đơn phân của prôtein là gì ?A. Đường đơnB. Axit aminC. NucleotitD. A xitsbeo và grixeriCâu 2: Tính đa dạng của prôtein được quy bởi yếu tố nào ?A. Sự sắp xếp của 20 loại axit amin khác nhau.B. Số lượng các axit amin khác nhau trong phân tử prôtein.C. Sự đa dạng gốc R của các axit aminD. Số lượng, thành phần, trật tự sắp xếp các axit amin khác nhau và các bậc cấu trúc không gian khác nhau trong phân tử prôtein. Câu 3: Các yếu tố như nhiệt độ, độ pH làm biến tính prôtêin chủ yếu là do:A. Chúng phá hủy cấu trúc bậc 1 của prôtêinB. Chúng phá hủy cấu trúc không gian 3 chiều của prôtêinD. Prôtêin rất nhạy cảm với sự thay đổi của nhiệt độ, độ pHC. Chúng phá hủy các liên kết hidro, peptit của prôtêinCảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe !