Bài giảng Sinh học 10 - Bài 11, Tiết 10: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

NHIỆT LiỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CƠ GIÁO LỚP 10A2GD &ĐT- Nêu các cấu trúc & chức năng của màng sinh chất? Trao đổi chất với mơi trường một cách chọn lọc. Thu nhận thơng tin cho tế bào (Protein thụ thể) Nhận biết tế bào của cùng cơ thể và tế bào ‘’ lạ ‘’ ( glicoprotein)5- Glicôprôtêin4-Cacbohyđrat6- Côlestêrôn3- Prôtêin bám màng2-Phôtpholipit 1- Prôtêin xuyên màng5463 21Bài 11-Tiết 10VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤTVẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤTVận chuyển thụ độngVận chuyển chủ độngNhập bào và xuất bàoPrơtêinXuyên màngMàng sinh chất ( photpholipit kép )I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG: Hình 11.1 SGK/47 Prơtêin đặt biệt(Aquaporin)BÊN NGỒI TẾ BÀOBÊN TRONG TẾ BÀOI. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNGThí nghiệm 1 => Khuếch tán:Tinh thể KITinh thể CuSO4Màng thấmNướcSa 1h Sau 7h Thí nghiệm 2 Dung dịchđường 5%AABBMàng bán thấmDung dịchđường 11%=> Thẩm thấuSau 5 phútMàng sinh chất Hình 11.1 SGK/47 NỒNG ĐỘ CAONỒNG ĐỘ THẤPBÊN NGỒI TẾ BÀOBÊN TRONG TẾ BÀOCác kiểu vận chuyển các chất qua màng:Các kiểu vận chuyểnKhuếch tán trực tiếp qua lớp photpholipit kép1Khuếch tán qua kênh prơtêinKhuếch tán qua kênh prơtêin xuyên màng2Khuếch tán qua kênh prơtêin đặc biệt 3Các chất đi quaCác kiểu vận chuyển các chất qua màng:Các kiểu vận chuyểnKhuếch tán trực tiếp qua lớp photpholipit kép1Khuếch tán qua kênh prơtêinKhuếch tán qua kênh prơtêin xuyên màng2Khuếch tán qua kênh prơtêin đặc biệt 3Các chất đi qua - Gồm các chất khơng phân cực và các chất cĩ kích thước nhỏ như: CO2, O2 ..- Gồm các chất phân cực, các ion, các chất cĩ kích thước phân tử lớn như glucơzơ, ion khống . - Riêng phân tử nước (aquaporin.) Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ khuếch tán các chất qua màng: - Sự chênh lệch nồng độ các chất trong và ngồi màng.*Một số loại mơi trường + Đẳng trương + Nhược trươngTB hồng cầuTB thực vật+ Ưu trươngCCTNgồi tb = CCT trong tbCCTNgồi tb > CCT trong tbCCTNgồi tb < CCT trong tbTế bào bình thườngTế bào mất nước co nguyên sinhTế bào ĐV trương nước vỡTB thực vật căng raII. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNGATP Mơi trường nội bàoMơi trường ngoại bàoII. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG* Ví dụ:- Ở một loài tảo biển, nồng độ iôt trong tế bào gấp 1000 lần nồng độ iôt trong nước biển, nhưng iốt vẫn được vận chuyển từ nước biển vào trong tế bào.- Tại ống thận ở người, nồng độ glucôzơ trong nước tiểu thấp hơn glucôzơ trong máu (1,2g/l), nhưng glucôzơ trong nước tiểu vẫn được vận chuyển vào máu.môi trường có nồng độ thấpmôi trường có nồng độ cao!CHẤT TANCơ chế vận chuyển chủ đợngATPMơi trường ngoại bàoMơi trường nội bàoVận chuyển chủ động qua bơm Natri –kaliK+K+Bơm K-NaNa+Na+Na+Na+Na+Na+Na+Na+Na+Na+Na+Na+Na+Na+Na+K+K+K+Na+Na+K+K+K+K+K+K+K+Mơi trường nội bàoMơi trường ngoại bàoIII. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀOĐối với một số chất cĩ kích thước lớn khơng lọt qua lỗ màng được, thì tế bào làm thế nào để lấy các chất vào tế bào?Vi khuẩnAmipLấy và tiêu hĩa thức ăn ở AmipIII. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO123451. Gọi tên các hình thức vận chuyển qua màng sinh chất?BÀI TẬP1Khuếch tán trực tiếp 2Khuếch tán qua kênh3Nhập bào - ẩm bào4Vận chuyển chủ độngXuất bào5 CỦNG CỐVận chuyển các chất qua màng sinh chấtKhơng biến dạng màngBiến dạng màngVận chuyển thụ độngVận chuyển chủ độngNhập bàoXuất bàoKhơng tốn năng lượngTốn năng lượng - Hãy giải thích tại sao trước khi ăn rau sống, chúng ta thường ngâm rau vào nước muối lỗng hoặc thuốc tím? - Tại sao khi ta xào rau thì rau thường bị quắt lại? Muớn cho rau khơng bị quắt lại thì ta phải xào như thế nào? BÀI TẬP VỀ NHÀ-Về nhà học bài và làm bài tập SGKChuẩn bị trước bài mới. Trân trọng cảm ơn quý Thầy cơ và các em