Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 14: Văn bản

TIẾT 14VĂN BẢNI – KHAÙI NIEÄM, ÑAËC ÑIEÅM:1 – TÌM HIỂU NGỮ LIỆU(SGK)a.VAÊN BAÛN 1“Gaàn möïc thì ñen, gaàn ñeøn thì saùng” (Tuïc ngöõ)Taïo ra trong quaù trình trao đổi kn sống.ND: h/c sống có thể tác động đến sự hình thành nhân cách con người theo hướng tích cực hoặc tiêu cựcVaán ñeà ñöôïc ñaët ra cuï theå vaø trieån khai nhaát quaùn.Chæ goàm 1 caâu.Muïc ñích: Truyeàn ñaït 1 kinh nghieäm soáng. b.VAÊN BAÛN 2:“Thaân em nhö haït möa raøoHaït rôi xuoáng gieáng haït vaøo vöôøn hoa.Thaân em nhö haït möa saHaït vaøo ñaøi caùc, haït ra ruoäng caøy” (Ca dao)b.VAÊN BAÛN 2- Tạo ra trong hoạt động trao đổi tình cảm (HĐGT của cô gái với mọi người)- Ñaây laø lôøi than thaân cuûa coâ gaùi. - Vaán ñeà ñöôïc ñaët ra cuï theå vaø trieån khai nhaát quaùn: Cô gái ví thân phận của mình như hạt mưa, hạt mưa ko tự quyết định đc địa chỉ mà nó sẽ rơi xuống-> Trong xã hội cũ người phụ nữ có thân phận bị phụ thuộc (phụ thuộc vào sự may rủi) ko tự quyết định được số phận của mình.- Goàm 2 caâu luïc baùt.- Muïc ñích : Lôøi than thaân nêu lên 1 hiện tượng bất công trong XHPK ñeå gôïi söï hieåu bieát vaø caûm thoâng cuûa moïi ngöôøi vôùi soá phaän ngöôøi phuï nöõ.c. VAÊN BAÛN 3: (SGK)- Taïo ra trong hoaøn caûnh giao tieáp giöõa vò Chuû tòch nöôùc vôùi toaøn theå quoác daân ñoàng baøo -> Trao đổi thông tin chính trị xã hội- Kết cấu: 3 phần (gồm 17 câu)- Vaán ñeà ñöôïc ñaët ra cuï theå vaø trieån khai nhaát quaùn qua từng câu từng đoạn (Câu 1-3: lập trường chính nghĩa của ta và dã tâm của thực dân Pháp; Câu 4,5: chân lí sống của dân tộc; Câu 6-11: kêu gọi mọi người đứng lên đánh thực dân Pháp bằng mọi vũ khí có thể; Câu 12-14: Kêu gọi binh sĩ, tự vệ- lực lượng chủ chốt của cuộc k/c; Câu 15-17: k/đ niềm tin vào thắng lợi tất yếu của dân tộc)- MĐ: Kêu gọi, khích lệ đồng bào toàn quốc đứng lên chống thực dân Pháp, bảo vệ tổ quốcc.VAÊN BAÛN 3: (SGK)- Boá cuïc roõ raøng, goàm:3 phaànPhaàn môû ñaàu: “Hôøi ñoàng baøo toaøn quoác”Thaân baøi: “Chuùng ta muoán hoaø bình .nhaát ñònh veà daân toäc ta”Keát baøi: Phaàn coøn laïi.- Caùch laäp luaän chaët cheõ.2 - Ghi nhôù: * Khaùi nieäm: Vaên baûn laø saûn phaåm ñöôïc taïo ra trong caùc hoaït ñoäng giao tieáp baèng ngoân ngöõ vaø thöôøng coù nhieàu caâu.2 - Ghi nhôù:* Ñaëc ñieåm: 1) Moãi vaên baûn taäp trung theå hieän moät chuû ñeà vaø trieån khai chuû ñeà ñoù moät caùch troïn veïn. 2) Caùc caâu trong vaên baûn coù söï lieân keát chaët cheõ, ñoàng thôøi caû vaên baûn ñöôïc xaây döïng theo moät keát caáu maïch laïc.2 - Ghi nhôù:* Ñaëc ñieåm: 3) Moãi vaên baûn coù daáu hieäu bieåu hieän tính hoaøn chænh veà noäi dung.(thöôøng môû ñaàu baèng moät nh an ñeà vaø keát thuùc baèng hình thöùcthích hôïp vôùi töøng loaïi vaên baûn).2 - Ghi nhôù:* Ñaëc ñieåm: 4) Moãi vaên baûn nhaèm thöïc hieän moät (hoaëc moät soá) muïc ñích giao tieáp nhaát ñònh.II – Caùc loaïi vaên baûn1 – Tìm hieåu ngöõ lieäu:-Vaên baûn 1:Ñeà caäp ñeán moät kinh nghieäm sống.Thuoäc lónh vöïc q/h giöõa con ngöôøi vôùi h/c trong ñ/s XH. II – Caùc loaïi vaên baûn-Vaên baûn 2:Ñeà caäp ñeán Vñ thaân phaän ngöôøi phuï nöõ trong XHPK.Thuoäc lónh vöïc tình caûm trong ñ/s XH.II – Caùc loaïi vaên baûn-Vaên baûn 3Ñeà caäp ñeán moät V/ñ tư tưởng- chính trò laø kêu gọi toàn dân k/c choáng t/d Phaùp.Thuoäc lónh vöïc tö töôûng- chính trị trong ñ/s XH.II – Caùc loaïi vaên baûn-Vaên baûn 1 & 2 :* Duøng chuû yeáu caùc töø ngöõ thoâng thöôøng (lôùp töø ngöõ giao tieáp XH, coù tính phoå caäp cao). * Phöông thöùc bieåu ñaït chính cuûa vaên baûn 1 & 2 laø phöông thöùc mieâu taû thoâng qua hình aûnh, hình töôïng. II – Caùc loaïi vaên baûn-Vaên baûn 3 :* Duøng chuû yeáu caùc töø ngöõ chính trò-xaõ hoäi (lôùp töø ngöõ chuyeân duøng trong vaên baûn chính luaän)* Phöông thöùc bieåu ñaït chính cuûa vaên baûn 3 laø phöông thöùc nghị luaän.II – Caùc loaïi vaên baûn*) Moät baøi hoïc SGK (toaùn, lyù, hoaù..) :+ Laø vaên baûn khoa hoïc, thöôøng duøng nhieàu thuaät ngöõ khoa hoïc.+ Ñöôïc duøng trong lónh vöïc giao tieáp khoa hoïc . + Cuõng thöôøng coù keát caáu ñieån hình (3 phaàn) hoaëc bieán theå chæ goàm hai phaàn : thaân baøi vaø keát baøi. II – Caùc loaïi vaên baûn:+ Nhaèm cung caáp tri thöùc, coù muïc ñích môû roäng vaø naâng cao hieåu bieát cho ngöôøi hoïc. => Thuoäc phong caùch ngoân ngöõ khoa hoïcII – Caùc loaïi vaên baûn:*) Moät ñôn xin nghæ hoïc hoaëc moät giaáy khai sinh : Laø vaên baûn haønh chính coù maãu saün, chæ caàn ñieàn noäi dung cuï theå. Ñöôïc duøng trong lónh vöïc giao tieáp haønh chính. II – Caùc loaïi vaên baûn:+ Nhaèm ñeà ñaït nguyeän voïng hoaëc xaùc nhaän söï vieäc, coù muïc ñích trình baøy hoaëc thöøa nhaän moät söï thaät naøo ñoù.=> Thuoâïc phong caùch ngoân ngöõ haønh chính coâng vuï. II – Caùc loaïi vaên baûn:*) Coøn vaên baûn 2 : Laø vaên baûn laø vaên baûn ngheä thuaät + Duøng trong lónh vöïc giao tieáp coù tính ngheä thuaät.+ Söû duïng lôùp töø ngöõ giao tieáp xaõ hoäi .II – Caùc loaïi vaên baûn:Coù keát caáu cuûa ca dao, theo theå thô luïc baùt. +Nhaèm boäc loä caûm xuùc, coù muïc ñích bieåu caûm .=> Thuoäc phong caùch ngoân ngöõ ngheä thuaät.II – Caùc loaïi vaên baûn:*) Vaên baûn 3: Laø vaên baûn chính luaän, duøng trong lónh vöïc giao tieáp chính trò-xaõ hoäi.+ söû duïng lôùp töø ngöõ chính trò-xaõ hoäi. II – Caùc loaïi vaên baûn:+ Coù keát caáu cuûa moät vaên baûn quy phaïm trong nhaø tröôøng goàm 3 phaàn (môû baøi, thaân baøi, keát baøi) roõ raøng, maïch laïc. + Nhaèm keâu goïi, coù muïc ñích thuyeát phuïc. => Thuoäc phong caùch chính luaän 2 - Ghi nhôù: (SGK)Theo lónh vöïc vaø muïc ñích giao tieáp, ngöôøi ta phaân bieät caùc loaïi vaên baûn sau:1 - Vaên baûn thuoäc phong caùch ngoân ngöõ sinh hoaït.2 - Vaên baûn thuoäc phong caùch nghệ thuật2 - Ghi nhôù: (SGK)3 -Vaên baûn thuoäc PC ngoân ngöõ khoa học. 4 - Vaên baûn thuộc PC ngoân ngöõ hành chính. 5 -Vaên baûn thuộc PC ngoân ngöõ chính luaän 6 -Vaên baûn thuộc PC ngoân ngöõ baùo chí.