Giáo án Đại số Lớp 10 - Chương 1: Mệnh đề. Tập hợp - Bài 5: Số gần đúng. Sai số - Trường THPT Ba Vì

Trường: THPT BA VÌ
Tổ: TOÁN – CÔNG NGHỆ
Ngày soạn: ../ /2021
Tiết: 8
Họ và tên giáo viên: 
Ngày dạy đầu tiên: ..
CHƯƠNG I: MỆNH ĐỀ – TẬP HỢP
BÀI 5: SỐ GẦN ĐÚNG. SAI SỐ
Môn học/Hoạt động giáo dục: Toán – Đại số: 10
Thời gian thực hiện: 1 tiết
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nắm được khái niệm số gần đúng, định nghĩa sai số tuyệt đối và độ chính xác của số gần đúng.
- Tính thành thạo sai số tuyệt đối của số gần đúng và tìm được độ chính xác của các phép đo.
- Thành thạo quy tắc làm tròn số gần đúng và viết quy tròn số căn cứ vào độ chính xác cho trước.
2. Năng lực
 - Năng lực tư duy và lập luận toán học: Học sinh sử dụng được các phương pháp lập luận, quy nạp và suy diễn để nhìn ra các cách thức khác nhau trong việc giải quyết vấn đề.
- Năng lực giải quyết vấn đề toán học: Biết tiếp nhận câu hỏi, bài tập có vấn đề hoặc đặt ra câu hỏi. Phân tích được các tình huống trong học tập.
- Năng lực tự quản lý: Làm chủ cảm xúc của bản thân trong quá trình học tập vào trong cuộc sống; trưởng nhóm biết quản lý nhóm mình, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên nhóm, các thành viên tự ý thức được nhiệm vụ của mình và hoàn thành được nhiệm vụ được giao.
- Năng lực sử dụng các công cụ và phương tiện toán học: Biết sử dụng các công cụ trong thực hành đo đạc, tính toán.
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ: Học sinh nói và viết chính xác bằng ngôn ngữ Toán học.
3. Phẩm chất: 
- Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Tư duy các vấn đề toán học một cách lôgic và hệ thống. 
- Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới, biết quy lạ về quen, có tinh thần trách nhiệm hợp tác xây dựng cao.
- Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV.
- Năng động, trung thực sáng tạo trong quá trình tiếp cận tri thức mới, biết quy lạ về quen, có tinh thần hợp tác xây dựng cao.
- Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ.
B. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 
 - Kiến thức về quy tắc làm tròn số gần đúng. 
 - Máy chiếu
 - Bảng phụ
 - Phiếu học tập
C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 
1.HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU 
a) Mục tiêu: Ôn tập kỹ năng làm tròn số gần đúng. 
b) Nội dung: GV hướng dẫn, tổ chức học sinh ôn tập, tìm tòi các kiến thức liên quan bài học đã biết
Œ Biết Hãy viết gần đúng theo quy tắc làm tròn đến hàng phần trăm, phần nghìn và phần chục nghìn.
c) Sản phẩm: 
Câu trả lời của cá nhân HS.
d) Tổ chức thực hiện: 
*) Chuyển giao nhiệm vụ: GV nêu câu hỏi
*) Thực hiện: Học sinh áp dụng quy tắc làm tròn số đã học ở lớp dưới, trả lời câu hỏi. 
*) Đánh giá, nhận xét, tổng hợp: 
- GV đánh giá thái độ làm việc, phương án trả lời của học sinh, ghi nhận và tổng hợp kết quả.
- Dẫn dắt vào bài mới.
2.HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
I. ĐỘ CHÍNH XÁC CỦA SỐ GẦN ĐÚNG
a) Mục tiêu: Biết khái niệm độ chính xác của số gần đúng
b) Nội dung: 
Ví dụ 1: Tính diện tích của hình tròn có bán kính theo công thức .
+ TH1: Nếu lấy một giá trị gần đúng của π là 3,1 thì: 
+ TH2: Nếu lấy một giá trị gần đúng của π là 3,14 thì: 
Kết quả trường hợp nào chính xác hơn?
Ví dụ 2: Tính độ dài đường chéo của hình vuông có cạnh bằng . Xác định độ chính xác của kết quả tìm được. Biết 
c) Sản phẩm:
Ví dụ 1: 
 Ta có .
Do đó diện tích: .
Suy ra 
 ,
	.
 Kết quả trường hợp 2 chính xác hơn. 
TH1: Có độ chính xác không vượt quá .
TH2: Có độ chính xác không vượt quá .
+ Nếu là số gần đúng của số với độ chính xác không vượt quá thì 
	.
Ta viết gọn .
Ví dụ 2:
Hình vuông có cạnh bằng nên độ dài đường chéo là .
Nếu ta lấy một giá trị gần đúng của là thì độ dài đường chéo là 
Xác định độ chính xác trong trường hợp này.
Ta có 
Độ dài đường chéo 
Suy ra 
Vậy .
d) Tổ chức thực hiện
Chuyển giao
GV: Trình chiếu ví dụ 1. Cho HS nhận xét.
HS: Quan sát và cho nhận xét. 
GV: Trình chiếu ví dụ 2.
HS: Quan sát và thực hiện.
Thực hiện
GV: Điều hành, quan sát, hướng dẫn và gọi một HS cho nhận xét.
HS: Thực hiện nhiệm vụ theo cá nhân theo ví dụ 1. 
HS: Thực hiện nhiệm vụ theo cá nhân theo ví dụ 2. 
GV: Gọi một HS lên bảng làm ví dụ 2.
Báo cáo thảo luận
 HS: Báo cáo, theo dõi, phản biện, nhận xét.
 GV: Hướng dẫn đánh giá độ chính xác của hai trường hợp.
Đánh giá, nhận xét, tổng hợp
 GV: Nhận xét thái độ làm việc, phương án trả lời của học sinh, ghi nhận và tuyên dương học sinh có câu trả lời tốt nhất. 
GV: Kết quả ghi thì được hiểu độ dài là bao nhiêu?
GV: Cách quy tròn số gần đúng.
II. QUY TRÒN SỐ GẦN ĐÚNG
a) Mục tiêu: Biết quy tròn số đến một hàng nào đó. 
 Biết quy tròn một số gần đúng căn cứ vào độ chính xác cho trước.
b) Nội dung: 
Ví dụ 1: Nhắc lại quy tắc làm tròn số đến một hàng nào đó (đã học lớp 7). 
Quy tròn số đến hàng nghìn.
Quy tròn số đến hàng phần trăm.
Ví dụ 2: Quy tròn số với độ chính xác . 
Ví dụ 3: Quy tròn số biết .
c) Sản phẩm:
1. Ôn tập quy tắc làm tròn
+ Nếu chữ số sau hàng quy tròn nhỏ hơn 5 thì ta thay nó và các chữ số bên phải nó bởi chữ số 0.
+ Nếu chữ số sau hàng quy tròn lớn hơn hoặc bằng 5 thì ta cũng làm như trên, nhưng cộng thêm một đơn vị vào chữ số của hàng quy tròn.
Ví dụ 1:
 Quy tròn số đến hàng nghìn là 
 Quy tròn số đến hàng phần trăm là .
2. Cách quy tròn của số gần đúng căn cứ vào độ chính xác cho trước.
Nếu độ chính xác đến hàng nào thì ta quy tròn số gần đúng đến hàng kề trước nó.
Ví dụ 2: Quy tròn số với độ chính xác . 
Độ chính xác đến hàng trăm nên ta phải qui tròn đến hàng nghìn.
Vậy số quy tròn của là .
Ví dụ 3: Quy tròn số biết .
Độ chính xác đến hàng phần nghìn nên ta phải quy tròn đến hàng phần trăm.
Vậy số quy tròn của là .
d) Tổ chức thực hiện
Chuyển giao
- GV yêu cầu HS nhắc lại quy tắc làm tròn, áp dụng làm tròn số ví dụ 1.
- GV nêu cách quy tròn của số gần đúng căn cứ vào độ chính xác cho trước.
- GV cho HS làm ví dụ 2, ví dụ 3
Thực hiện
- HS thực hiện nhiệm vụ theo tổ.
- GV quan sát, theo dõi các tổ và hướng dẫn giải thích thêm. 
- Gọi 1 HS nhắc lại và 2 HS lên bảng làm ví dụ 1.
- Gọi 2 HS thuộc hai tổ lên bảng làm ví dụ 2, ví dụ 3.
Báo cáo thảo luận
- HS trả lời kết quả sau khi thực hiện nhiệm vụ.
- GV sửa chữa những sai sót cho HS khi thực hiện nhiệm vụ.
Đánh giá, nhận xét, tổng hợp
- GV nhận xét thái độ làm việc, phương án trả lời của học sinh, ghi nhận và tuyên dương học sinh có câu trả lời tốt nhất. 
- Trên cơ sở câu trả lời của học sinh, GV kết luận.
3. HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a) Mục tiêu: HS biết áp dụng các kiến thức về số gần đúng, sai số vào các bài tập cụ thể.
b) Nội dung: 
PHIẾU HỌC TẬP 1
Câu 1.	Cho số , trong đó chỉ có chữ số hàng trăm trở lên là đáng tin. Hãy viết chuẩn số gần đúng của .
A. .	B. .	C. .	D. .
Câu 2.	Ký hiệu khoa học của số là
A. . 	B. . C. . 	D. 
Câu 3.	Khi sử dụng máy tính bỏ túi với chữ số thập phân ta được .Giá trị gần đúng của chính xác đến hàng phần trăm là
A. 	B. 	C. 	D. 
Câu 4.	Viết các số gần đúng sau dưới dạng chuẩn .
A. .	B. .	C. .	D. .
Câu 5.	Độ dài các cạnh của một đám vườn hình chữ nhật là và . Cách viết chuẩn của diện tích (sau khi quy tròn) là
A. .	B. .	
C. 	D. 
Câu 6.	Đường kính của một đồng hồ cát là với độ chính xác đến. Dùng giá trị gần đúng của là cách viết chuẩn của chu vi (sau khi quy tròn) là 
A. .	B. .	C. .	D. Đáp án khác.
Câu 7.	Độ dài các cạnh của một đám vườn hình chữ nhật là và . Số đo chu vi của đám vườn dưới dạng chuẩn là :
A. .	B. . 	C. . 	D. .
Câu 8.	Các nhà khoa học Mỹ đang nghiên cứu liệu một máy bay có thể có tốc độ gấp bảy lần tốc độ ánh sáng. Với máy bay đó trong một năm (giả sử một năm có ngày) nó bay được bao nhiêu ? Biết vận tốc ánh sáng là . Viết kết quả dưới dạng kí hiệu khoa học.
A. .	B. .	C. .	D. .
c) Sản phẩm: Học sinh thể hiện trên bảng nhóm kết quả bài làm của mình 
d) Tổ chức thực hiện
Chuyển giao
GV: Chia lớp thành 4 nhóm. Phát phiếu học tập 1.
HS: Nhận nhiệm vụ.
Thực hiện
GV: điều hành, quan sát, hỗ trợ.
HS: 4 nhóm tự phân công nhóm trưởng, hợp tác thảo luận thực hiện nhiệm vụ. Ghi kết quả vào bảng nhóm.
Báo cáo thảo luận
Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận.
 Các nhóm khác theo dõi, nhận xét, đưa ra ý kiến phản biện để làm rõ hơn các vấn đề.
Đánh giá, nhận xét, tổng hợp
GV nhận xét thái độ làm việc, phương án trả lời của các nhóm học sinh, ghi nhận và tuyên dương nhóm học sinh có câu trả lời tốt nhất. 
Hướng dẫn HS chuẩn bị cho nhiệm vụ tiếp theo
4. HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG.
a) Mục tiêu: Giải quyết một số bài toán ứng dụng trong thực tế 
b) Nội dung
PHIẾU HỌC TẬP 2
Vận dụng 1: Đánh giá xem phép đo nào chính xác hơn?
Vận dụng 2: Bài toán tính chu vi
Một cái bảng hình chữ nhật có các cạnh là , . Nếu lấy một sợi dây không giãn dài cuốn quanh theo mép bảng thì cuộn được mấy vòng? Tại sao?
c) Sản phẩm: Sản phẩm trình bày của 2 nhóm học sinh
d) Tổ chức thực hiện
Chuyển giao
GV: Chia lớp thành 2 nhóm. Phát phiếu học tập 2.
HS: Nhận nhiệm vụ,
Thực hiện
Các nhóm HS thực hiện tìm tòi, nghiên cứu và làm bài ở nhà.
Báo cáo thảo luận
HS cử đại diện nhóm trình bày sản phẩm
 Các nhóm khác theo dõi, nhận xét, đưa ra ý kiến phản biện để làm rõ hơn các vấn đề.
Đánh giá, nhận xét, tổng hợp
GV nhận xét thái độ làm việc, phương án trả lời của các nhóm học sinh, ghi nhận và tuyên dương nhóm học sinh có câu trả lời tốt nhất. 
- Chốt kiến thức tổng thể trong bài học.
- Hướng dẫn HS về nhà tự xây dựng tổng quan kiến thức đã học bằng sơ đồ tư duy.
*Hướng dẫn làm bài
+ Vận dụng 1
Phép đo thứ nhất: .
Phép đo thứ hai: 
Phép đo của nhà thiên văn học chính xác hơn nhiều.
+ Vận dụng 2
 nên .
 nên .
Chu vi của cái bảng: 
Do đó chỉ cuốn quanh được mép bảng một vòng.
Ngày ...... tháng ....... năm 2021
 TTCM ký duyệt