Bài giảng Sinh học khối 10 - Bài 13: Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chất

 CHÀO MỪNG THẦY CÔ ĐẾN THĂM LỚP, DỰ GIỜ GV: Đào Thị Quyết – THPT Bạch Đằng - Thủy Nguyên - Hải Phòng1231:47 AM1:47 AM1:47 AM5/16/20211011ATPCHƯƠNG III:CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀOBài 13: Khái quát về năng lượng và chuyển hóa vật chấtI. NĂNG LƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO 1. Khái niệm năng lượng 2. ATP - Đồng tiền năng lượng của tế bàoII. CHUYỂN HÓA VẬT CHẤTBÀI 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤTI. NĂNG LƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO	BÀI 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤTI. NĂNG LƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO	1. Khái niệm năng lượngVậy năng lượng là gì?- Năng lượng là đại lượng đặc trưng cho khả năng sinh công.- Có 2 loại năng lượng: Động năng và thế năngBÀI 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT4Thế năngĐộng năngNăng lượng dự trữ, có tiềm năng sinh công.Năng lượng sẵn sàng sinh công.I. NĂNG LƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO 1. Khái niệm năng lượng.Thế năngĐộng năngABBÀI 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT1:47 AMTrong tế bào có những dạng năng lượng nào? Điện năngCơ năngQuang năng- Các dạng năng lượng trong tế bào: hoá năng, nhiệt năng, điện năng... Hóa năng NhiÖt n¨ng:370C * Phương trình tổng quát của hô hấp tế bào:C6H12O6+ 6 O2 6 CO2+ 6 H2O + NL ( ATP+ nhiệt )CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀOBài 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT+ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ +- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -Màng sinh chấtSự chênh lệch nồng độ các ion trái dấuDÒNG ĐIỆN SINH HỌCCÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀOĐiện năng:Bài 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤTCÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀOLiªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn töC¾t ®øt liªn kÕt hãa häcHo¸ n¨ng:GLUCOZOBài 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT5/16/202121Bài 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT I. NĂNG LƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO1. Khái niệm năng lượng:2. ATP - đồng tiền năng lượng của tế bào:a. Cấu trúc:Cấu tạo của ATPTại sao nói ATP là hợp chất cao năng?ATP chuyển năng lượng cho các hợp chất khác bằng cách nào?Mô hình cấu trúc không gian của phân tử ATPBa nhóm photphat( Triphotphat )Đường ribôzơBazơ nitơ AdeninAđênôzinAđênôzin triphotphat - ATP 3 nhóm photphatĐường ribozoBazonito adeninLiªn kÕt cao n¨ngMÔ HÌNH CẤU TRÚC PHÂN TỬ ATP---DÔ bÞ ph¸ vì---ATP LÀ HỢP CHẤT CAO NĂNG ATP chuyển năng lượng cho các hợp chất khác QATPADPPiATP ADP + Pi + Q QATPADPPiNgay lập tứcATP 	ADP + Pi + Q30ATP có chức năng gì?Tại sao nói ATP là đồng tiền năng lượng của tế bào ?2. ATP - đồng tiền năng lượng của tế bào.I. NĂNG LƯỢNG VÀ CÁC DẠNG NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀOBÀI 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤTb. Chức năng của ATP123Tổng hợp các chất hóa học cần thiết cho tế bàoVận chuyển các chất qua màngSinh công cơ học- Chuyển hóa vật chất là tập hợp các phản ứng sinh hóa bên trong tế bào. 	II. CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 Ánh sángDiệp lụcADP+PiATPC6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6H2O - Chuyển hóa vật chất luôn đi kèm với chuyển hóa năng lượng.	Chất A Chất B Chất C ... Chuyển hóa vật chất là gì?6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 Ánh sángDiệp lục(Đồng hóa)ADP+PiATP(Dị hóa)C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6H2O ĐỒNG HÓADỊ HÓAVí dụ Khác Giống PHIẾU HỌC TẬP1. So sánh đồng hóa với dị hóaPHIẾU HỌC TẬP2. Đồng hóa và dị hóa có quan hệ với nhau như thế nào?3. Protein, tinh bột và lipit trong thức ăn được chuyển hóa như thế nào trong cơ thể và năng lượng sinh ra trong quá trình chuyển hóa sẽ được dùng vào những việc gì?1. Tinh bột enzim glucozơ + ATP2. C6H12O6 + 6O2 enzim 6CO2 + 6H2O + ATP3. Lipit + O2 enzim axit béo + glixerol + ATP4. Glucôzơ + fructôzơ enzim saccarôzơ5. Protein + O2 enzim axit amin + ATP6. Axit béo + glixerol enzim lipit Dị hoáĐồng hoá- Là quá trình tổng hợp các chất phức tạp từ các chất đơn giản- Là quá trình phân giải các chất phức tạp thành các chất đơn giản- Giải phóng năng lượng- Có tích lũy năng lượngKhác nhauGiống nhau:- Là hai mặt của quá trình chuyển hoá vật chất bao gồm hàng loạt các phản ứng sinh hoá với sự tham gia của các enzim.- Đều gắn liền với quá trình chuyển hoá năng lượng.1:47 AMĐồng hóaII. CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT - Đồng hóa và dị hóa là 2 quá trình thống nhất	+ Đồng hóa tạo ra chất hữu cơ cung cấp nguyên liệu cho dị hóa	+ Dị hóa phân giải chất hữu cơ cung cấp năng lượng cho đồng hóa	Dị hóaATPQCác chất đơn giảnCHC phức tạp Đồng hóa và dị hóa có quan hệ với nhau như thế nào?Sơ đồ quan hệ giữa đồng hóa và dị hóaCO2 + H2O C6H12O6 + O2 Ánh sángdl tố(Đồng hóa)ADP+PiATPTi thể(Dị hóa)C6H12O6 + O2 CO2 + H2O PrôtêinEnzimaxit aminAxit aminMàng ruột(Tế bào)O2 +ATP + SP thảiTích trữ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤTPrôtêin aaCung cấp cho mọi hoạt động sống của tế bào(Máu) Ví dụ:Prôtêin(Thức ăn)EnzimAxit aminAxit amin(Máu) Màng ruộtO2 +ATP + SP thải(Tế bào)Tích trữPrôtêinĐồng hoá Dị hoá Dị hoáĐồng hóa và dị hóaĐồng hoáII. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤTChuyển hóa vật chất có vai trò gì? Giúp cho tế bào thực hiện được các đặc tính đặc trưng khác của sự sống như sinh trưởng, phát triển, cảm ứng và sinh sản.Bài 13: KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT5/16/202143102030405060TRÒ CHƠI CHỌN HOA Điều gì xảy ra khi chúng ta ăn nhiều mà hoạt động ít? Khi chúng ta vận động nhiều mà ăn uống không đủ chất dinh dưỡng? Em hãy giải thích hiện tượng các con đom đóm đực phát sáng giống như ánh sáng điện vào buổi tối mùa hè?Enzim Luciferaza phân giải Pr Luciferin thành ánh sáng lạnh, nhấp nháy.Thành phần cấu tạo của một phân tử ATP gồm: A. Bazơ nitơ ađênin, đường đêôxyribôzơ, 2 nhóm phôtphat. B. Bazơ nitơ ađênin, đường ribôzơ, 2 nhóm phôtphat. C. Bazơ nitơ ađênin, đường ribôzơ, 3 nhóm phôtphat. D. Bazơ nitơ ađênin, đường đêôxyribôzơ, 3 nhóm phôtphat.Câu nào không đúng khi nói về chuyển hóa vật chất trong tế bào? A. Chuyển hóa vật chất là tập hợp các phản ứng sinh hóa xảy ra bên trong tế bào. B. Chuyển hóa vật chất bao gồm 2 mặt: đồng hóa và dị hóa. C. Chuyển hóa vật chất chỉ diễn ra khi tế bào đang sinh trưởng. D. Chuyển hóa vật chất luôn kèm theo chuyển hóa năng lượng. ATP không cung cấp năng lượng cho các hoạt động nào?A. Tổng hợp các chất.B. Sinh công cơ học.C. Vận chuyển thụ động các chất qua màng.D. Vận chuyển chủ động các chất qua màng.5/16/202150C. Vận chuyển thụ động các chất qua màng.- Có Người nói : “Năng lượng trong thế giới sống có nguồn gốc từ ánh sáng mặt trời” . Câu nói đó đúng hay sai? Giải thích?Quá trình quang hợp ở cây xanhMặt trờiCHẤT HỮU CƠQuang năngQUANG HỢP(HÓA NĂNG)9.Năng lượng tỏa ra dưới dạng nhiệt 6. Bazo nito tham gia cấu tạo ATP7. Dạng năng lượng tồn tại chủ yếu trong tế bào.9. Năng lượng ánh sáng6. Bào quan ở thực vật có chức năng biến đổi quang năng7. Hình thức dinh dưỡng mà sinh vật có khả năng tự tổng hợp các chất hữu cơ từ chất vô cơ.8. Quá trình xảy ra ở lá biến đổi quang năng thành hóa năng19. ATP là viết tắt của từ gì?7. Năng lượng tồn tại ở dạng tiềm ẩnNHIỆTNĂNGHÓANĂNGAĐÊNINQUANGNĂNGLỤCLẠPQUANGHỢPAĐÊNÔZINTRIPHÔTPHATTHẾNĂNGTỰDƯỠNGNĂNGLƯỢNGTRÒ CHƠI Ô CHỮHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:- Học bài cũ và trả lời câu hỏi cuối SGK.- Soạn trước bài 14: “Enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất”.- Bài tập: Tại sao cơ thể người có thể tiêu hóa được tinh bột nhưng lại không tiêu hóa được xellulozơ?CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!