Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 73: Lập dàn ý bài văn nghị luận

HOẠT ĐỘNG: KHỞI ĐỘNG Câu hỏi: Có bao nhiêu học sinh trong lớp không lập dàn ý trước khi viết bài? Không lập dàn ý trước khi viết bài đã để lại hậu quả gì? Hot Tip How do I incorporate my logo to a slide that will apply to all the other slides? On the [View] menu, point to [Master], and then click [Slide Master] or [Notes Master]. Change images to the one you like, then it will apply to all the other slides. [ Image information in product ] Image : www.openas.comNote to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template only. You may not extract the image for any other use. LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN Chủ đề 28 (Làm văn): VĂN NGHỊ LUẬNTiết 73 : MỤC TIÊU CẦN ĐẠT Nắm được tác dụng của việc lập dàn ý và cách thức lập dàn ý bài văn nghị luậnLập được dàn ý cho bài văn nghị luậnCó ý thức và dần hình thành thói quen lập dàn ý trước khi viết các bài văn nghị luận trong nhà trường cũng như ngoài cuộc sống CẤU TRÚC BÀI HỌC I. TÁC DỤNG CỦA LẬP DÀN ÝKhái niệm lập dàn ýTác dụng của lập dàn ýII. CÁCH LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬNNgữ liệuKết luận: 	Cách lập dàn ý bài văn nghị luậnGhi nhớIII. LUYỆN TẬP5.I. TÁC DỤNG CỦA VIỆC LẬP DÀN Ý:1. Khái niệm lập dàn ý: - Là công việc lựa chọn và sắp xếp những nội dung cơ bản dự định triển khai vào bố cục ba phần của văn bản.6.I. TÁC DỤNG CỦA VIỆC LẬP DÀN Ý:2. Tác dụng của việc lập dàn ý:	 - Giúp người viết bao quát được những nội dung chủ yếu, những luận điểm, luận cứ cần triển khai, phạm vi và mức độ nghị luận nhờ đó mà tránh được tình trạng xa đề, lạc đề hoặc lặp ý.	- Tránh được việc bỏ sót hoặc triển khai ý không cân xứng.	- Người viết sẽ phân phối thời gian làm bài hợp lí, không bị rơi vào tình trạng “đầu voi đuôi chuột”. 71. Ngữ liệu(SGK T89) Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con người, nhà văn M.Go-rơ-ki: “Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới” Hãy giải thích và bình luận ý kiến trên.II. CÁCH LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN a. Bước 1: Xác định yêu cầu của đềKiểu bài: Nghị luận xã hộiNội dung: Vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con ngườiThao tác cần làm rõ: giải thích và bình luậnPhạm vi kiến thức: Thực tế cuộc sống b. Bước 2: Tìm ý cho bài văn * Xác định luận đềVai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần của con người* Xác định luận điểmSách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con ngườiSách mở rộng những chân trời mớiCần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách * Tìm luận cứ cho các luận điểmTHẢO LUẬN NHÓM* Tìm luận cứ cho các luận điểmNhóm 1: Tìm các luận cứ cho luận điểm 1: Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người.Nhóm 2: Tìm các luận cứ cho luận điểm 2: Sách mở rộng những chân trời mới.Nhóm 3: Tìm các luận cứ cho luận điểm 3: Cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sáchNhóm 4: Kể tên một vài cuốn sách mà anh/chị cho là bổ ích.S¸ch lµ s¶n phÈm tinh thÇn k× diÖu cña con ng­ười.S¸ch lµ s¶n phÈm tinh thÇn cña con người.S¸ch lµ kho tri thøc.S¸ch gióp con người vượt qua kh«ng gian, thêi gian.LuËn ®iÓm 1LuËn cø123S¸ch më réng nh÷ng ch©n trêi míi.S¸ch gióp con người hiÓu biÕt mäi lÜnh vùc tù nhiªn, x· héi.Lµ người b¹n t©m t×nh gÇn gòi gióp con người hoµn thiÖn vÒ nh©n c¸ch.LuËn ®iÓm 2LuËn cø12CÇn cã th¸i ®é ®óng víi s¸ch vµ viÖc ®äc s¸ch.§äc vµ lµm theo s¸ch tèt, phª ph¸n s¸ch cã h¹i.T¹o thãi quen lùa chän s¸ch, høng thó ®äc vµ häc ®iÒu hay trong s¸ch. LuËn ®iÓm 3LuËn cø12Vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sốngtinh thần của con ngườiLuËn ®ÒS¸ch lµ s¶n phÈm tinh thÇn k× diÖu cña con ngườiS¸ch më réng nh÷ng ch©n trêi míiCÇn cã th¸i ®é ®óng®èi víi s¸ch vµ viÖc ®äc s¸chS¸ch lµ s¶n phÈm tinh thÇn cña con ngườiS¸ch lµ kho tri thøc Về mọi lĩnh vựcS¸ch gióp ta vượt quathêi gian, kh«ng gianS¸ch gióp ta hiÓu biÕtmäi lÜnh vùc TN, XHLµ người b¹n t©m t×nhgÇn gòi gióp ta hoµn thiÖn m×nh vÒ nh©n c¸ch§äc vµ lµm theo s¸ch tèt, phª ph¸n s¸ch cã h¹iT¹o thãi quen lùa chän s¸ch, høng thó ®äc vµ häc ®iÒu hay trong s¸ch c. Bước 3: Lập dàn ý cho bài văn * Mở bài* Thân bàiLĐ1: Sách là sản phẩm tinh thần kì diệuLC1: Sách là sản phẩm tinh thầnLC2: Sách là kho tri thứcLC3: Sách giúp ta vượt qua thời gian,không gianLĐ2: Sách mở rộng Những chân trời mớiLC1: Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực tự nhiên, xã hộiLC2:Sách là người bạn tâm tình, giúp con người hoàn thiện về nhân cáchLĐ3: Cần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách LC1: Đọc và làm theo sách tốt;Phê phán sách có hạiLC2: Tạo thói quen lựa chọn sách, học tập điều hay trong sách* Kết bài- Giới thiệu về vai trò và tác dụng của sách trong đời sống tinh thần - Trích dẫn câu nói của M. Go-rơ-ki- Nhấn mạnh về vai trò và tác dụng của sách trong đời sống tinh thần - Hoặc mở rộng vấn đề19Dµn ý bµi v¨n nghÞ luËnGiới thiệu và định hướng triển khai vấn đề.Nhấn mạnh hoặc mở rộng vấn đề.2. Kết luận: Cách lập dàn ý bài văn nghị luận	a. Muốn lập dàn ý bài văn nghị luận cần: 	- Đọc kỹ đề, xác định yêu cầu của đề 	- Xác định luận đề và hệ thống luận điểm, luận cứ. - Sắp xếp, triển khai chúng theo thứ tự hợp lí, có trọng tâm.	b. Lập dàn ý: Gồm ba phần: 	- Mở bài: Giới thiệu và định hướng triển khai vấn đề. - Thân bài: Sắp xếp hệ thống luận điểm, luận cứ. - Kết bài: Nhấn mạnh hoăc mở rộng vấn đề.21 X¸c ®Þnh yêu cầu của đề LuËn cø 1LuËn cø 2LuËn cø nLuËn cø 1LuËn cø nLuËn cø 1LuËn cø 2LuËn cø nGiới thiệu & định hướng triển khai vấn đề.Nhấn mạnh hoặc mở rộng vấn đề. 3. GHI NHỚ III. LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG Bài tập 1 (SGKT 91) 	Sau đây là một đề làm văn:	Trong một lần nói chuyện với học sinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó.”	Theo em nên hiểu và vận dụng lời dạy đó của Người như thế nào? Một bạn đã tìm được một số ý: a. Giải thích khái niệm tài và đức. b. Có tài mà không có đức là người vô dụng. c. Có đức mà không có tài thì là việc gì cũng khó. * Bổ sung các ý còn thiếud. Đức và tài có quan hệ khăng khít với nhau trong mỗi người.e. Cần phải thường xuyên rèn luyện và phấn đấu để có cả tài lẫn đức.	* Lập dàn ý cho bài văn:- Mở bài:	+ Giới thiệu lời dạy của Bác.	+ Khẳng định đây là bài học quý giá và có ý nghĩa sâu sắc với việc rèn luyện, tu dưỡng của từng cá nhân.	+ Chúng ta cần tiếp thu học hỏi lời dạy của Bác.LẬP DÀN Ý- Thân bàiLĐ1: Khái niệm tài, đứcLC1: Tài là gì?LC2: Đức là gì?LĐ2: Vai trò của tài và đứcLC1: Nếu chỉ có tài mà không có đứcLC2:Nếu chỉ có đức mà không có tàiLĐ3: Ý nghĩa lời dạy của Bác với việc tu dưỡng rèn luyện của từng cá nhân LC1: Tài và đức có vai trò Quan trọng trong cuộc sống con ngườiLC2: Cần thường xuyên rèn luyện để có cả tài lẫn đứcLC3: Khi có cả tài và đứcKết bài:	+ Khẳng định: mỗi một người muốn trở thành công dân tốt có ích cho xã hội cần có đủ đức và tài.	+ Cần nỗ lực phấn đấu rèn luyện để có đủ cả tài và đức.III. MỞ RỘNG- SÁNG TẠO Bài tập(BTVN) Lập dàn ý cho đề bài sau: Suy nghĩ của anh/chị về hiện tượng tai nạn giao thông trong xã hội hiện nay. 28Hướng dẫn học ở nhàHọc kĩ phần ghi nhớLàm BT2, BT phần mở rộng sáng tạo: BTVN3. Soạn bài: Lập luận trong văn nghị luận.29Chaøo taïm bieät