Bài giảng Ngữ văn 10 - Tiết 21: Uy-Lít-xơ trở về (trích sử thi Ô-đi-xê _ sử thi Hy Lạp) Homero

Chào mừng các thầy cô về dự giờ thăm lớp !Trường : THPT Tùng ThiệnGiáo viên: Nguyễn Thị LiênLớp giảng dạy : 10A4Khởi độngSở trườngSở đoảnTiết 21: UY-LÍT-XƠ TRỞ VỀ (Trích Sử thi Ô-đi-xê _ Sử thi Hy lạp )HomeroI. Tìm hiểu chung 1.Tác giả2.Tác phẩm3.đoạn trích Nhà Uy-lít-xơ II. Đọc- hiểu văn bản Nhân vật Pê-nê-lốpa. Hoàn cảnh của Pê-nê-lốp trước khi gặp Uy – lít - xơb. Diễn biến tâm trạng Pê-nê-lốp c. Pê – nê – lốp đặt ra thử tháchNHÓM 1:Nêu hoàn cảnh của pê-nê-lốp trước khi Uy-lít-xơ trở về ? Hoàn cảnh ấy cho thấy Pê - nê-lốp là người như thế nào? NHÓM 2: Khi nghe nhũ mẫu báo tin Uy-lít-xơ đã trở về, đã trừng trị bọn cầu hôn thái độ của Pê-nê-lốp ra sao? Sự hoài nghi của Pê-nê-lốp cho thấy điều gì về nhân vật này NHÓM 3: Tìm hiểu tậm trạng của Pê-nê-lốp khi gặp Uy-lít-xơ trong vai kẻ hành khất và sau khi người đã tắm rửa sạch sẽ NHÓM 4:Trước lời trách móc của con trai Tê-lê-mác, Pê-nê-lốp đã có lời nói, thái độ ra sao? Lời nói của Pê-nê-lốp thể hiện ý nghĩa gì? Câu hỏi thảo luận II. Đọc- hiểu văn bản 1. Nhân vật Pê-nê-lốpa. Hoàn cảnh của pê-nê-lốp trước khi Uy-lít-xơ trở về.- Chờ đợi chồng suốt 20 năm đằng đẵng Luôn lo sợ có người giả mạo Uy-lít-xơ đánh lừa nàng. - Đối diện với 108 kẻ cầu hôn trong vùng- Gia đình thúc ép việc tái giá Là người phụ nữ nghị lực, chung thủy, thông minh.II. Đọc- hiểu văn bản 1. Nhân vật Pê-nê-lốpb. Diễn biến tâm trạng của Pê-nê-lốp*Khi nghe nhũ mẫu báo tin Uy-lít-xơ trở về và tiêu diệt hết 108 kẻ cầu hôn Nhũ mẫu Pê-nê-lốp - Thể hiện rõ niềm sung sướng của người đầy tớ trung thành suốt đời gắn bó với gia đình.Cố gắng thuyết phục:+ Đưa ra những hiểu biết đặc biệt về chủ nhân “có vết sẹo” ở chân+ Sẵn sàng mang tính mệnh của mình ra để đánh cược. - Pê-nê-lốp không tin nhũ mẫu: Khoan hí hửng reo cười không đúng sự thật, vì trong lòng nàng nảy sinh hai điều nghi hoặc: + Một mình Uy-lít-xơ không đủ sức giết chết 108 kẻ cầu hôn + Uy-lít-xơ đã đi 20 năm đằng đẵng nàng nghĩ chàng đã chết.Pê-nê-lốp đã lí giải, trấn an nhũ mẫu cho rằng sự bình yên có được là do sự giúp đỡ của 1 vị thần . Dấu hiệu nhũ mẫu đưa ra chưa đủ pháp lý, tuy nhiên nàng đã không phủ định hoàn toàn mà nhen nhóm trong lòng hy vọng chồng nàng trở về.II. Đọc- hiểu văn bản 1. Nhân vật Pê-nê-lốpb. Diễn biến tâm trạng của Pê-nê-lốp*Khi đối diện với Uy-lít-xơ - Pê-nê-lốp lúng túng trong cách ứng xử: ngồi đối diện và lặng thinh, lòng sửng sốt bàng hoàng dò xét, suy đoán mông lung : khi thì đăm đắm âu yếm nhìn chồng, khi lại không nhận ra - Càng tỏ ra thận trọng trước những dấu hiệu bên ngoài. Vẻ bề ngoài của Uy-lít-xơ như thế nào cũng không quan trọng với Pê – nê – lốp, nàng chỉ tin vào tình cảm gắn bó thắm thiết của hai người.II. Đọc- hiểu văn bản 1. Nhân vật Pê-nê-lốpb. Diễn biến tâm trạng của Pê-nê-lốp* Trước tác động của Tê-lê-mácTê-lê-mácPê-nê-lốp- Tê-lê-mác nôn nóng, sốt ruột không đủ kiên nhẫn để tự ghìm mình- Trách mẹ gay gắt “mẹ ơi, mẹ thật tàn nhẫn và lòng mẹ độc ác quá chừng..đến như vậy”- Pê-nê-lốp phân vân cao độ và xúc động dữ dội nhưng nàng vẫn chưa thể nào phân rõ thực hư “lòng mẹ mặt người” → Pê-nê-lốp thận trọng. - Sáng suốt đưa ra ý định thử thách với chồng qua đối thoại với con trai “ Nếu quả thật đây là Uylixơ thì thế nào cha mẹ cũng nhận ra nhau”. → tình cảm >< lí trí → lí trí.II. Đọc- hiểu văn bản 1. Nhân vật Pê – nê – lốpc. Pê – nê – lốp đặt ra thử tháchPê-nê-lốp đã thử thách Uy-lít-xơ bằng cách nào? Phép thử của Pê-nê-lốpPê-nê-lốp không nói trực tiếp với Uy-lít-xơ mà thông qua đối thoại với con để nói với Uy-lít-xơ “nếu quả thực nhận ra nhau” →Pê-nê-lốp tế nhị, khéo léoSai nhũ mẫu khiêng chiếc giường kiên cố ra khỏi phòng → thử thách, buộc Uy-lít-xơ lên tiếngPê-nê-lốp đã lấy bí mật về chiếc giường mà chỉ hai vợ chồng biết để thử thách (1trong 4 chân giường là một gốc cây)→ Pê-nê-lốp thận trọng khôn ngoan đề phòng kẻ xảo quyệt đánh lừa.→ Đó là vẻ đẹp về tâm hồn và trí tuệ của Pê – nê – lốp (thuỷ chung, khôn ngoan, thông minh và đức hạnh)Từ những diễn biến phức tạp trong tâm trạng của Pê-nê-lốp em hiểu gì về tính cách của nàng? Tiểu kết : - Pê-nê-lốp là người phụ nữ thủy chung, son sắt và thông minh, tinh tế trong cách ứng xử, giao tiếp nhưng điều đặc biệt nhất ở nàng là vô cùng thận trọng.- Miêu tả tâm tâm trạng qua dáng điệu, cử chỉ, cách ứng xử Xây dựng đối thoại của nhân vật thành những đoạn thuyết lí hoàn chỉnh, tạo tình huống đầy kịch tính. Em có nhận xét gì về nghệ thuật thể hiện tâm trạng của nhân vật Pê – nê – lốp?Câu hỏi trắc nghiệmCâu 1. Nhân vật Pê – nê- lốp luôn được nhắc đến với phẩm chất nào?A. Thận trọngB.Mưu tríC. Khôn ngoanD. Sáng suốtĐáp án: ACâu hỏi trắc nghiệmCâu 2. Trong đoạn trích,biện pháp nghệ thuật nào không sử dụng để khắc họa tính cách nhân vật?A. Xây dựng hoàn cảnh đầy kịch tính.B. Miêu tả tâm lí nhân vật qua dáng điệu, cử chỉ, cách ứng xử C. Phân tích, mổ xẻ tâm lí nhân vật.D. Xây dựng đối thoại của nhân vật thành những đoạn thuyết lí hoàn chỉnh.Đáp án: CCâu hỏi trắc nghiệmCâu 3. Vì sao Pê – nê – lốp đem chiếc giường chứ không phải vật khác để thử Uy-lit-xơ?A. Vì chiếc giường có bí mật riêng mà chỉ có hai người biết.B. Vì chiếc giường gắn liền với tình nghĩa vợ chồng.C. Vì nàng luôn nhớ đến người chồng suốt hai mươi năm xa cách.D. Vì chiếc giường có bí mật riêng, gắn liền tình nghĩa với người chồng xa cách hai mươi năm mà nàng luôn chờ đợi.Đáp án: D Vận dụngCâu hỏi: 1. Em hãy nêu ý nghĩa của phép thử bí mật của chiếc giường ?2. Qua nhân vật Pê – nê – lốp em học tập được điều gì ở nhân vật này?1.Ý nghĩa phép thử bí mật của chiếc giườngVới Pê-nê-lốpNàng có thể biết đích xác được đấy có phải là chồng mình hay khôngKhẳng định phẩm chất kiên trinh, thủy chung của mình trược chồng (là điều kiện để đảm bảo hạnh phúc sau này)Với Uy-lít-xơ Giải tỏa được những ấm ức trong lòng.Chứng minh được sự thủy chung của mìnhThấy được phẩm chất và đức hạnh, sự thông minh của vợ mình. Phẩm chất cần học tập: + Chung thủy+ Nhẫn nại, thận trọng, bản lĩnh+ Khôn ngoan+ Giàu tình yêu thương2. Qua nhân vật Pê – nê – lốp em học tập được điều gì ở nhân vật này?Hướng dẫn tự học ở nhà:- Đọc kĩ phần cuối văn bản, tìm hiểu cảnh đoàn tụ của vợ chồng Uy- lít - xơ- Tìm hiểu nhân vật Uy – lít – xơ.Câu hỏi: Nêu khái niệm sử thi. Kể tên 3 tác phẩm sử thi anh hùngTrả lời: Sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hay nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại.Ba tác phẩm sử thi anh hùng: ví dụ ở Việt Nam có Đăm Săn, Xinh Nhã, Đăm Noi Trên thế giới có Ramayana, Mahabharata(Ấn Độ) Iliat và Odixe(Hi Lạp)Câu hỏi: Người anh hùng trong sử thi thường có những đặc điểm gì?Trả lời: Người anh hùng trong sử thi dân gian được xây dựng là một nhân vật lí tưởng, có tài năng sức mạnh phi thường, ý chí, khát vọng, dũng cảm, gan dạ, bản lĩnh cao thượng, trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình