Bài giảng Lịch sử 10 - Bài 7: Một số nền văn minh phương tây - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Đình Thế - Trường THPT Đông Tiền Hải

BÀI 7: MỘT SỐ NỀN VĂN MINH PHƯƠNG TÂY 
Văn minh Hy Lạp, La Mã: 
Những thành tựu cơ bản: 
Về chữ viết: 
+ Sáng tạo ra hệ chữ cái A, B, C và La Mã đã kế thừa, phát triển thành chữ La-tinh. Đó là nền tảng chữ viết theo hệ chữ La-tinh hiện nay. 
+ Chữ viết Hy Lạp và La Mã đơn giản, ngắn gọn, linh hoạt, mang tính khái quát hoá. 
- Về văn học: 
+ Phong phú, nhiều thể loại (sử thi, kịch, thần thoại,...) và đạt nhiều thành tựu lớn. 
+ Nổi bật là sử thi I-li-át và Ô-đi-xê của Hô-me. 
- Về triết học: 
+ Chia làm hai trường phái chính: triết học duy vật và triết học duy tâm. 
Triết học duy vật gồm những đại diện tiêu biểu là Ta-lét, Hê-ra-clít,... 
Triết học duy tâm gồm những đại diện tiêu biếu là A-rit-xtốt, Xô-crát, Pờ-la-tông,... 
 Triết học được xem là những thành tựu rực rỡ của văn minh phương Tây, tạo nên cơ sở hình thành của Triết học châu Âu sau này. 
- Về tôn giáo: Thiên Chúa giáo được lan toả mạnh mẽ và trở thành một trong những tôn giáo lớn trên thế giới. 
- Về lịch pháp và thiên văn học: Cư dân đã biết làm lịch dựa theo sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời. 
- Về khoa học tự nhiên: Gắn liền với tên tuổi của các nhà khoa học nổi tiếng. Nhiều nhà khoa học đã tìm ra được những định lí, định đề, tiên đề khoa học. 
 Những hiểu biết về khoa học của cư dân Hy Lạp và La Mã được ứng dụng hiệu quả trong cuộc sống, là nền tảng của khoa học hiện đại. 
- Về điêu khắc và kiến trúc: 
+ Nhiều công trình kiến trúc, điêu khắc tinh xảo như đền Pác-tê-nông ở A-ten (Hy Lạp), đấu trường Cô-li-dê ở Rô-ma, tượng lực sĩ ném đĩa, tượng thân Vệ nữ ở Mi-lô,... 
+ Đạt tới một trình độ cao, mang tính thực tế, tỉnh tế và tính dân tộc sâu sắc. Là hình mẫu cho những tác phẩm văn học, nghệ thuật của châu Âu trong các giai đoạn sau, như thời Phục hưng, cận đại, hiện đại. 
 Thành tựu văn minh Hy Lạp – La Mã là cơ sở đầu tiên của nền văn minh phương Tây sau này. 
2. Văn minh thời Phục hưng 
Những thành tựu cơ bản 
- Về văn học: có nhiều tác phẩm tiêu biểu như Thần khúc của A. Đan-tê, Đôn Ki-hô-tê của M. Xéc-van-téc,... 
- Về triết học: 
+ Phê phán triết học duy tâm, lên án chế độ phong kiến, đề cao tri thức, lí trí của con người. 
+ Đại diện tiêu biểu là Mi-chen đơ Mông-ten-nhơ (Pháp ),)... 
- Về khoa học: tiêu biêu là Cô-péc-ních, Bru-nô và Ga-li-lê. 
Về nghệ thuật: tiêu biểu là bức họa Nàng Mô-na Li-sa, Bữa ăn tối cuối cùng của Lê-ô-na đờ Vanh-xi.... 
 Ý nghĩa của các thành tựu văn minh thời Phục hưng: 
+ Lên án, châm biếm Giáo hội Thiên Chúa giáo đương thời, đả kích tầng lớp quý tộc phong kiến. 
+ Đề cao giá trị con người và quyền tự do cá nhân. 
+ Đề cao chủ nghĩa duy vật, khoa học, tiến bộ, coi trọng các ngành khoa học tự nhiên.... 
Bức tranh mô tả cảnh danh họa Leonardo da Vinci vẽ bức tranh nàng ‘Mona Lisa’.