Giáo án Toán Hình học 10 - Chủ đề: Đo góc - Năm học 2022-2023 - Văn Linh

Ngày soạn:
Ngày dạy: 22/9/22
10C
10
TIẾT 7-8: CHỦ ĐỀ 1. ĐO GÓC
(DẠY HỌC STEM)
1. Tên chủ đề: THIẾT KẾ DỤNG CỤ ĐO GÓC VÀ VẬN DỤNG TRONG THỰC TẾ.
Môn học chính: Toán học
(Số tiết: 02 tiết – Lớp 10)
2. Mô tả chủ đề:
	HS sẽ làm dụng cụ đo góc đơn giản để đo chiều cao và khoảng cách của mọi vật xung quanh mà không thể đo bằng thước thông thường.
	HS thực hiện dự án thiết kế và chế tạo được dụng cụ đo góc. Theo đó, HS phải nghiên cứu và vận dụng các kiến thức liên quan 
3. Mục tiêu
	Sau khi hoàn thành chủ đề này, HS có khả năng:
a. Kiến thức:
Nắm vững các hệ thức lượng trong tam giác vuông, định lí cosin, định lí sin trong tam giác.
Nắm vững được các tỉ số lượng giác và vận dụng được trong đo đạc, tính toán thực tế.
Nắm được cách xử lí sai số trong phép đo (Vật lí 10).
b. Kĩ năng:
HS biết làm 1 dụng cụ đo góc, biết thành thạo cách đo góc, đo chiều dài.
Rèn luyện tính toán và xử lí kết quả cuối cùng.
Trình bày, bảo vệ được ý kiến của mình và phản biện ý kiến của người khác.
Hợp tác nhóm để cùng thực hiện nhiệm vụ học tập.
c. Phát triển phẩm chất:
Có thái độ tích cực, hợp tác trong hoạt động nhóm; Yêu thích, say mê nghiên cứu khoa học.
d. Định hướng phát triển năng lực:
Năng lực thực nghiệm, nghiên cứu kiến thức về toán học, vật lí.
Năng lực giao tiếp và hợp tác nhóm để thống nhất và phân công thực hiện từng nhiệm vụ cụ thể.
4. Thiết bị:
GV sẽ hướng dẫn HS sử dụng một số thiết bị: Thước đo độ, thước đo chiều dài, kéo, cưa sắt, một số nguyên vật liệu khác như: thanh gỗ, keo, ốc vít, 
5. Tiến trình dạy học
Hoạt động 1: XÁC ĐỊNH YÊU CẦU THIẾT KẾ DỤNG CỤ ĐO GÓC
(Tiết 1 – 45 phút)
A. Mục đích: 
Trang bị kiến thức về hệ thức lượng trong tam giác, tỉ số lượng giác và kĩ năng tính toán.
Phối hợp vận dụng kiến thức tính sai số trong vật lí để xử lí số liệu trong đo đạc.
HS thấy được ý nghĩa và sự gắn kết các kiến thức của môn Toán trong việc giải quyết các vấn đề thực tiễn.
B. Nội dung:
GV yêu cầu HS đo chiều cao của cột cờ, chiều cao của cây xanh tại trường mình.
HS nghĩ cách vận dụng kiến thức toán để đo: đo khoảng cách từ chân cột cờ đến chân người đo; đo góc tạo bởi phương nằm ngang với phương nhìn thấy đỉnh cột cờ, cây, từ đó suy ra chiều cao h của cột cờ và cây.
Từ bài toán khám phá kiến thức, GV giao nhiệm vụ cho HS thực hiện dự án thiết kế dụng cụ đo góc.
GV thống nhất với HS về kế hoạch triển khai dự án và tiêu chí đánh giá sản phẩm.
Hoạt động chính
Thời lượng
Hoạt động 1: Giao nhiệm vụ 
Tiết 1
Hoạt động 2: Nghiên cứu về lí thuyết.
1 tuần (HS tự học ở nhà theo nhóm).
Hoạt động 3: Trình bày và giới thiệu sản phẩm. Thực hành đo góc
Tiết 2
C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh:
Kết thúc hoạt động, HS trả lời những câu hỏi của GV đưa ra, HS thảo luận nhóm để thống nhất trả lời.
D. Cách thức tổ chức hoạt động:
- Phân lớp thành 2 nhóm.
- HS về nhà chuẩn bị câu hỏi và làm dụng cụ đo góc, phương án tiến hành việc đo góc
GV gợi ý và hướng dẫn HS thảo luận để thống nhất.
Hoạt động 2: NGHIÊN CỨU VỀ LÝ THUYẾT
(HS làm việc ở nhà – 1 tuần)
a. Mục đích:
Nghiên cứu các công thức liên quan để tạo ra dụng cụ đo góc.
Giải thích được tại sao dụng cụ đo góc lại tính toán được khoảng cách.
b. Nội dung:
Học sinh tự học và làm việc nhóm thảo luận thống nhất các kiến thức liên quan vẽ bảng thiết kế dụng cụ đo góc.
GV đôn đốc, hỗ trợ tài liệu, giải đáp thắc mắc cho các nhóm khi cần thiết.
c. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh:
Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được các sản phẩm sau:
- Hoàn thành phiếu học tập.
- Bản vẽ dụng cụ đo góc.
- Bài thuyết trình.
d. Cách thức tổ chức hoạt động:
GV đưa ra một số bài toán thực tế để HS làm tại lớp.
*) Nhiệm vụ: Tìm số đo góc trong ba tình huống thực tế sau:
Tình huống 1: Có một chiếc bảng treo trên tường nhưng cạnh đáy dưới của bảng nằm trên mặt sàn lớp học. Tìm số đo của góc trong Hình 7 và Hình 8 bằng cách sử dụng thước đo góc (Hình 9) hoặc thước đo góc (Hình 10), biết điểm gốc ở trên mặt sàn lớp học.
Tình huống 2: Câu hỏi tương tự như trong Tình huống 1 nhưng chiếc bảng treo trên tường có cạnh đáy dưới song song với mặt sàn lớp học và điểm gốc ở trên mặt sàn lớp học.
Tình huống 3: Câu hỏi tương tự như trong Tình huống 2 nhưng điểm gốc cách mặt sàn lớp học là 110 cm.
*) Trình bày ý tưởng
Đối với tình huống 1:
- Thước đo góc cần đặt như thế nào để xác định được tia của góc trong Hình 7? 
Sau khi đặt thước đo góc như vậy thì tia của góc trong Hình 7 được xác định như thế nào?
- Thước đo góc cần đặt như thế nào để xác định được tia của góc trong Hình 8? 
Sau khi đặt thước đo góc như vậy thì tia của góc trong Hình 8 được xác định như thế nào?
Đối với tình huống 2: Các bước thực hiện tương tự như trong Tình huống 1.
Đối với tình huống 3: Liên hệ với các bước trong Tình huống 2 để đưa ra cách đo.
*) Báo cáo kết quả
Trình bày các bước đo góc theo ý tưởng đã nêu.
Hoàn thành bảng thống kê sau với đơn vị đo là độ (sau khi làm tròn đến hàng đơn vị).
HS làm việc theo nhóm
GV đôn đốc, hỗ trợ (nếu cần).
Hoạt động 3: TRÌNH BÀY VÀ GIỚI THIỆU SẢN PHẨM
(Tiết 2 – 45 phút)
a. Mục đích:
HS biết giới thiệu và thuyết trình sản phẩm dụng cụ đo góc đáp ứng được các yêu cầu sản phẩm đã đặt ra; biết thuyết trình, giới thiệu được sản phẩm, đưa ra ý kiến nhận xét, phản biện, giải thích được bằng các kiến thức liên quan; Có ý thức về cải tiến, phát triển sản phẩm.
b. Nội dung: 
+ Chuẩn bị:
+ Sản phẩm
- Các nhóm trình diễn mô tả sản phẩm dụng cụ đo góc.
- Trình bày những thay đổi trong quá trình thực hiện và lí do.
- Thảo luận nhận xét, đánh giá sản phẩm, phân tích các vấn đề nhóm gặp phải trong quá trình thử nghiệm.
c. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh:
Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được dụng cụ đo góc hoàn chỉnh.
d. Cách thức tổ chức hoạt động:
Bước 1: Lần lượt từng nhóm trình bày phương án thiết kế trong 5 phút. Các nhóm còn lại chú ý nghe.
Bước 2: GV tổ chức cho các nhóm còn lại nêu câu hỏi, nhận xét về phương án thiết kế của nhóm bạn; nhóm trình bày trả lời, bảo vệ, thu nhận góp ý, đưa ra sửa chữa phù hợp.
- Nếu các nhóm sau trùng các bước thực hiện thì có thể chỉ nêu những điều kiện khác và giải thích.
Một số câu hỏi GV có thể hỏi và định hướng HS thảo luận.
Câu hỏi kiến thức nền
KT1. Nêu các hệ thức lượng trong tam giác vuông?
KT2.Nêu định lí cosin trong tam giác và hệ quả?
KT3. Nêu định lý sin và hệ quả? 
KT4. Nêu các tỉ số lượng giác đã học?
KT5. Dụng cụ đo góc tạo thành như nào và sử dụng như nào để đo góc?
KT6. Đặt dụng cụ như nào để xác định được các tia? Để đo được góc chính xác nhất?
KT7. Sau khi xác định góc làm như nào tính được chiều cao cột cờ?
KT8. Thu thập và xử lí số liệu như nào để kết quả sai số ít nhất?
Bước 3: GV nhận xét, tổng kết và chuẩn hoá các kiến thức liên quan, chốt lại các vấn đề cần chú ý, chỉnh sửa của các nhóm.
Bước 4: GV tổng kết chung về hoạt động của các nhóm
Hoạt động 4: THỰC HÀNH ĐO GÓC
a. Mục đích:
HS biết vận dụng kiến thức vào thực tế.
Đo được chiều cao cột cơg
b. Nội dung:
- Các nhóm ra sân đo chiều cao
- Thu thập, xử lí số liệu.
- Báo cáo kết quả thu được dựa trên thực tế đo đạc và xử lí sai số.
c. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh:
Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được sản phẩm sử dụng dụng cụ đo góc đo chiều cao cột cờ. 
d. Cách thức tổ chức hoạt động:
- Yêu cầu HS của từng nhóm tiến hành đo đạc, thu thập, xử lí số liệu.
- Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả. 
- GV và hội đồng GV tham gia sẽ bình chọn quy trình và kết quả đạt tiêu chí đánh giá đã nêu 
- GV nhận xét và công bố kết quả chấm sản phẩm theo yêu cầu của Phiếu đánh giá số 1.
- Giáo viên đặt câu hỏi cho bài báo cáo để làm rõ quy trình và giải thích các nội dung, khắc sâu kiến thức mới của chủ đề và các kiến thức liên quan. 
- Khuyến khích các nhóm nêu câu hỏi cho nhóm khác.
- GV tổng kết chung về hoạt động của các nhóm; Hướng dẫn các nhóm cập nhật điểm học tập của nhóm. GV có thể nêu câu hỏi lấy thông tin phản hồi:
+ Các em đã học được những kiến thức và kỹ năng nào trong quá trình triển khai dự án này?
+ Điều gì làm em ấn tượng nhất/nhớ nhất khi triển khai dự án này?
Chủ đề: ĐO GÓC
HỒ SƠ HỌC TẬP CỦA NHÓM
NHÓM SỐ: .. .
Giáo viên hướng dẫn: 
Tổ chuyên môn: Toán - Lí - Hóa - Sinh
THỰC HÀNH KHÁM PHÁ KIẾN THỨC
Nguyên vật liệu: 
+ Dụng cụ đo góc
+ 
+ 
+ 
+ 
+
+ 
+ 
Hướng dẫn làm thí nghiệm:
KẾT LUẬN 
MỘT SỐ GHI CHÚ SAU KHI BÁO CÁO:
	BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ CHO THÀNH VIÊN CỦA NHÓM
TT
Họ và tên
Vai trò
Nhiệm vụ
1
Trưởng nhóm
Quản lý, tổ chức chung, phụ trách bài trình bày
2
Thư ký
Ghi chép, Lưu trữ hồ sơ học tập của nhóm
3
Thành viên
Phát ngôn viên
4
Thành viên
Photo hồ sơ, tài liệu học tập
5
Thành viên
Chụp ảnh, ghi hình minh chứng của nhóm
6
Thành viên
Mua vật liệu
Các nhiệm vụ là dự kiến, có thể thay đổi theo thực tế triển khai nhiệm vụ của nhóm. Một thành viên có thể đảm nhận nhiều công việc.
KẾ HOẠCH THỰC HIỆN
Vấn đề/Nhiệm vụ/Dự án cần thực hiện:
Kế hoạch triển khai 
TT
Hoạt động
Sản phẩm
Yêu cầu đánh giá cơ bản
Thời gian
Người phụ trách
CÁC YÊU CẦU ĐÁNH GIÁ 
Phiếu đánh giá số 1: 
Đánh giá quy trình làm dụng cụ đo góc và sản phẩm dụng cụ đo góc
Yêu cầu
Điểm tối đa
Điểm đạt được
Mô tả rõ các loại thiết bị cần dùng
2
Mô tả rõ hành động thao tác thực hiện ở các bước
3
Mô tả rõ các bộ phận theo mô hình
3
Đo được góc đơn giản
2
Tổng điểm
10
Phiếu đánh giá số 2: Đánh giá kết quả
Yêu cầu
Điểm tối đa
Điểm đạt được
Dụng cụ tạo dựng theo đúng mô hình
2
Thực hành đo, thu thập, sử lí sai số, kết quả thu được sai số thấp nhất
2
Giải thích rõ các bước làm và các yếu tố dẫn đến sự thành công.
4
Trình bày rõ ràng, logic, sinh động.
2
Tổng điểm
10
HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU KIẾN THỨC NỀN
(Thực hiện ở nhà)
Nhiệm vụ:
Nghiên cứu kiến thức liên quan về:
Hệ thức lượng trong tam giác vuông, định lí cosin, định lí sin trong tam giác.
Các tỉ số lượng giác và vận dụng được trong đo đạc, tính toán thực tế.
Cách xử lí sai số trong phép đo (Vật lí 10).
Hướng dẫn thực hiện:
Phân chia mỗi thành viên trong nhóm tìm hiểu một nội dung trong nhiệm vụ;
Các thành viên đọc sách giáo khoa về vấn đề được phân công và ghi tóm tắt lại;
Chia sẻ với các thành viên trong nhóm về kiến thức tìm hiểu được.
THIẾT KẾ SẢN PHẨM
(Thực hiện khi nhóm làm việc đề xuất quy trình làm dụng cụ đo góc và báo cáo)
Hướng dẫn:
	Chia sẻ kiến thức nền đã tìm hiểu với các thành viên trong nhóm.
	Thảo luận đề xuất quy trình làm dụng cụ đo góc.
	Tạo dựng các phần theo mô hình đã có. 
Bản quy trình làm dụng cụ đo góc và mô tả các bước trong quy trình: 
Nhận xét, góp ý của giáo viên và các nhóm
NHẬT KÍ QUY TRÌNH LÀM DỤNG CỤ ĐO GÓC (Thực hiện ở nhà)
Ghi lại các hoạt động quy trình làm dụng cụ đo góc, các vấn đề gặp phải, nguyên nhân và cách giải quyết.
GÓP Ý VÀ CHỈNH SỬA SẢN PHẨM
(Thực hiện trong buổi trình bày sản phẩm)
Ghi lại góp ý, nhận xét của các nhóm và giáo viên về sản phẩm của nhóm khi báo cáo
Đưa ra các điều chỉnh cần thiết để hoàn thiện sản phẩm
SẢN PHẨM VÀ HÌNH ẢNH MINH HỌA HOẠT ĐỘNG CỦA NHÓM
Dán các hình ảnh về sản phẩm làm dụng cụ đo góc, hình ảnh minh hoạ hoạt động nhóm, có thể bao gồm đường link YouTube video mô tả quá trình làm việc nhóm.