Giáo án Ngữ văn 10 - Bài: Đọc kết nối chủ điểm: Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Ngọc Nam - Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai
I. MỤC TIÊU
1. Mức độ/ yêu cầu cần đạt:
- Phân tích được các chi tiết tiêu biểu, đề tài, và mối quan hệ của chúng trong tính chỉnh
thể của VB; phân tích, đánh giá được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo và giá trị đạo
đức, văn hóa từ văn bản.
2. Năng lực
a. Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua hoạt động
đọc.
b. Năng lực riêng biệt
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê;
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản Ngôi nhà truyền thống
của người Ê-đê;
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn
bản;
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với các văn bản khác có
cùng chủ đề
Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 1 Ngày soạn 20/9/2022 TIẾT 15 ĐỌC KẾT NỐI CHỦ ĐIỂM: NGÔI NHÀ TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI Ê-ĐÊ (Thời gian: 0,5 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Mức độ/ yêu cầu cần đạt: - Phân tích được các chi tiết tiêu biểu, đề tài, và mối quan hệ của chúng trong tính chỉnh thể của VB; phân tích, đánh giá được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo và giá trị đạo đức, văn hóa từ văn bản. 2. Năng lực a. Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua hoạt động đọc. b. Năng lực riêng biệt - Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê; - Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê; - Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn bản; - Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với các văn bản khác có cùng chủ đề. 3. Phẩm chất: - Trân trọng trí tưởng tượng và di sản nghệ thuật của người xưa. II.THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU Giáo án; Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi; Bảng phân công nhiệm vu cho học sinh hoạt động trên lớp; Bảng giao nhiệm vu học tập cho học sinh ở nhà. SGK, SBT Ngữ văn 10, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. MỞ ĐẦU a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng HS thực hiện nhiệm vu học tập học tập của mình từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài học Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. b. Nội dung: GV đặt những câu hoi gợi mở vấn đề cho HS chia sẻ về chủ đề ngôi nhà truyền thống. c. Sản phẩm: Chia sẻ của HS về chủ đề ngôi nhà thế giới. d.Tổ chức thực hiện: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV đặt câu hỏi gợi dẫn cho HS: Em biết đến những loại nhà truyền thống nào của Việt Nam? Hãy kể tên những loại nhà truyền thống đó. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 2 - HS nghe câu hoi của GV, suy nghĩ để trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 2 – 3 HS chia sẻ trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, khen ngợi HS. - GV dẫn vào bài học mới: Tiết học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về một loại nhà truyền thống, đó là Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Đọc văn bản a. Mục tiêu: Nắm được những thông tin cơ bản về văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. b. Nội dung: HS sử dung SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hoi về tác giả, tác phẩm Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. c. Sản phẩm học tập: HS nêu được những thông tin cơ bản về văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, nêu nguồn dẫn của VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS nghe yêu cầu của GV, đọc thông tin trong SGK để chuẩn bị trả lời trước lớp. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 1 – 2 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức. I. Tìm hiểu chung - VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê được dẫn theo Lan Anh, Nhà truyền thống của người Ê-đê: Nhà dài như tiếng chiêng ngân, Báo VOV5, ngày 23-12- 2013. Hoạt động 2: Khám phá văn bản a. Mục tiêu: Nắm được đặc điểm văn bản Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. b. Nội dung: HS sử dung SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hoi về bài Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến bài học Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Nhiệm vụ 1: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học II. Tìm hiểu chi tiết Câu 1. Từ hình minh họa, những chi tiết Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 3 tập - GV mời 1 HS đọc câu hoi 1: Từ hình minh họa, bạn hãy chỉ ra những chi tiết mà văn bản đề cập (nhà dài, cầu thang, hoa văn chạm khắc, ). - GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, hoàn thành yêu cầu của câu 1. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc câu 1 và hoàn thành theo cặp. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời một số HS trình bày kết quả thảo luận trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án. Nhiệm vụ 2: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV nêu câu hoi 2: Ngôi nhà và sinh hoạt của người Ê- đê được miêu tả trong văn bản trên gợi nhớ những chi tiết nào trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây?. - GV hướng dẫn HS: Đọc lại VB Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây và tìm chi tiết có sự tương đồng với những mô tả trong VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc câu 2 và đọc lại 2 VB để tìm chi tiết trong VB Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 1 – 2 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức. Nhiệm vụ 3: mà văn bản đề cập: - Nhà dài - Vật liệu làm sàn: gỗ - Vật liệu làm mái: tranh - Cầu thang: gia đình giàu có, có hai cầu thang để lên xuống gồm câu thang đực và câu thang cái. Trên cầu thang cái cõ hình ảnh bầu sữa mẹ và vầng trăng khuyết còn cầu thang đực không có hoa văn chạm khác nhiều, chỉ là một cây gỗ sau đó chạm khắc những bậc để lên xuống. Câu 2. Ngôi nhà và sinh hoạt của người Ê- đê được miêu tả trong VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê- đê gợi nhớ chi tiết trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây: - Chi tiết miêu tả nhà của Mtao Mxây: “Nhà Mtao Mxây cột sàn hiên đẽo hình mặt trăng, đầu cầu thang đều đẽo hình chim ngói. Ngôi nhà của lão tù trưởng nhà giàu này quả là đẹp thật. Cầu thang rộng một lá Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 4 Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV đặt câu hoi cho HS: Vì sao ngôi nhà nói đến trong văn bản được gọi là “ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê”?. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS nghe câu hoi, suy nghĩ để trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 2 HS trả lời trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án. chiếu, người nối đuôi nhau lên xuống mà khiêng một ché duê vẫn không sợ chật”. - Chi tiết Đăm Săn thách đấu với Mtao Mxây: “Xuống, diêng! Xuống, diêng! Ngươi không xuống ư? Ta sẽ lấy cái sà hiên của nhà ngươi ta bổ đôi, ta sẽ lấy cái cầu thang của nhà ngươi chẻ ra kéo lửa, ta hun cái nhà của ngươi cho mà xem!”. Câu 3. Ngôi nhà nói đến trong văn bản được gọi là “ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê” vì: - Ngôi nhà mang tính phổ quát trong cộng đồng dân tộc Ê-đê. - Ngôi nhà là nơi gắn kết bao thế hệ dòng tộc của người Ê-đê. C.HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức về VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê đã học. b. Nội dung: GV cho HS trả lời câu hoi trắc nghiệm liên quan đến VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS liên quan đến VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS trả lời một số câu hoi trắc nghiệm bằng cách lần lượt nêu các câu hoi, sau đó chốt đáp án: Câu 1. Theo VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê, đối với gia đình giàu có ngày xưa, có mấy cái cầu thang chính? A. Một cái B. Hai cái C. Ba cái D. Bốn cái Câu 2. Theo VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê, nhìn từ xa, ngôi nhà có hình dáng như thế nào? A. Hình dáng của cái ống B. Hình dáng một con rồng có vây cá C. Hình dáng con rùa D. Hình dáng cái thuyền Câu 3. Người Ê-đê theo chế độ... A. Mẫu hệ Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 5 B. Phu hệ Câu 4. Người Ê-đê thường làm nhà theo hướng nào? A. Đông – Tây B. Bắc – Nam C. Đông Bắc – Tây Nam D. Tây Bắc – Đông Nam Câu 5. Cửa phía trước trong nhà dài của người Ê-đê dành cho ai? A. Phu nữ B. Khách C. Nam giới D. Cả B và C đều đúng Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc câu hoi trắc nghiệm về bài học Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê, suy nghĩ nhanh để trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời HS giơ tay nhanh nhất cho mỗi câu để trả lời, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu, chuẩn kiến thức. 1 2 3 4 5 C D A B D D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a. Mục tiêu: Vận dung kiến thức đã học về VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê để hoàn thành BT. b. Nội dung: HS sử dung kiến thức đã học để nêu nội dung chính của từng đoạn văn trong VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. c.Sản phẩm học tập: Cấu trả lời của HS. d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS: Tóm tắt VB Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS tóm tắt VB. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 1 – 2 HS trình bày bài làm trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, chốt: + Đoạn 1: Giới thiệu đặc điểm dài của nhà người Ê-đê. + Đoạn 2: Hoa văn chạm khắc trong nhà của người Ê-đê. + Đoạn 3: Cầu thang của người Ê-đê. + Đoạn 4: Vai trò, giá trị văn hóa của nhà truyền thống với người Ê-đê. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 6 TIẾT 15 ĐỌC MỞ RỘNG THEO THỂ LOẠI: ĐĂM SĂN ĐI CHINH PHỤC NỮ THẦN MẶT TRỜI (Trích Đăm Săn, sử thi Ê-đê) (Thời gian: 0,5 tiết) I. MỤC TIÊU 1.Mức độ/ yêu cầu cần đạt: - Phân tích được các chi tiết tiêu biểu, đề tài, và mối quan hệ của chúng trong tính chỉnh thể của tác phẩm; phân tích, đánh giá được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo và giá trị đạo đức, văn hóa từ văn bản. 2. Năng lực a. Năng lực chung - Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. b. Năng lực riêng biệt - Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời; - Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời; - Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về thành tựu nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa văn bản; - Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm nghệ thuật của văn bản với các văn bản khác có cùng thể loại. 3.Phẩm chất: - Trân trọng những đóng góp của các nhân đối với đất nước, quê hương và có ý thức trách nhiệm với cộng đồng. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU Giáo án; Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi; Bảng phân công nhiệm vu cho học sinh hoạt động trên lớp; Bảng giao nhiệm vu học tập cho học sinh ở nhà. SGK, SBT Ngữ văn 10, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. MỞ ĐẦU a.Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng HS thực hiện nhiệm vu học tập học tập của mình từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài học Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. b.Nội dung: GV đặt câu hoi gợi dẫn cho HS về sự chinh phuc tự nhiên của con người. c.Sản phẩm: Câu trả lời của HS về sự chinh phuc tự nhiên của con người d.Tổ chức thực hiện: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV đặt câu hoi gợi dẫn cho HS: Cuộc sống hiện đại ngày nay chúng ta có được chính là nhờ sự chinh phục tự nhiên của con người. Theo em sự chinh phục tự nhiên của con người có phải là một khát vọng không? Vì sao con người có khát vọng đó? Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 7 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS lắng nghe câu hoi của GV, suy nghĩ để trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 2 – 3 HS chia sẻ câu trả lời trước lớp. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, dẫn vào bài học: Khát vọng chinh phục tự nhiên của con người là một khát vọng kì vĩ, muốn tìm hiểu và làm chủ tự nhiên. Đó là khát vọng để cuộc sống con người được tốt hơn, đồng thời cũng là một ham muốn khẳng định vị thế của con người. Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng xem Đăm Săn đã thể hiện khát vọng rất người ấy trong VB Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. Hoạt động 1: Đọc văn bản a. Mục tiêu: Nắm được những thông tin cơ bản về văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. b. Nội dung: HS sử dung SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hoi về thông tin cơ bản của VB Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. c. Sản phẩm học tập: HS nêu được những thông tin cơ bản về văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp. - GV đặt câu hoi cho HS: + VB Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời thuộc tác phẩm nào? + Em hãy nêu nguồn dẫn của VB. + VB này nằm trước hay sau đoạn trích Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS nghe câu hoi của GV, thảo luận theo cặp để chuẩn bị trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ - GV mời 2 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức. I. Tìm hiểu chung - VB Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời thuộc sử thi Đăm Săn của người Ê-đê. - Nguồn dẫn: trích Đăm Săn, in trong Sử thi Ê-đê, Nhiều tác giả, Nguyễn Hữu Thuấn dịch và chú thích, NXB Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1988, tr. 210 – 214. - Vị trí VB (đoạn trích): nằm phía sau đoạn trích Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây. Hoạt động 2: Khám phá văn bản a. Mục tiêu: Nắm được đặc điểm của văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. b. Nội dung: HS sử dung SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến bài Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 8 Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. d. Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Nhiệm vụ 1: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV đặt câu hoi cho HS, yêu cầu HS thảo luận theo bàn để tìm đáp án: Những đặc điểm nào của cốt truyện sử thi đã được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? - GV hướng dẫn HS kẻ bảng để hoàn thành nhiệm vu: Đặc điểm cốt truyện sử thi Thể hiện trong VB Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời Quan hệ xung đột giữa con người với thần quyền Các sự kiện xoay quanh cuộc phiêu lưu và những kì thú của nhân vật chính Yếu tố kì ảo Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS lắng nghe hướng dẫn của GV, sau đó thảo luận theo bàn để hoàn thành nhiệm vu. II. Tìm hiểu chi tiết 1. Đặc điểm cốt truyện sử thi được thể hiện trong VB Đặc điểm cốt truyện sử thi Thể hiện trong VB Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời Quan hệ xung đột giữa con người với thần quyền - Đăm Săn – đại diện cho con người. Nữ thần Mặt Trời – đại diện cho thần quyền. - Đăm Săn đi chinh phuc nữ thần Mặt Trời thể hiện xung đột của con người với thần quyền và khát khao làm chủ tự nhiên. Các sự kiện xoay quanh cuộc phiêu lưu và những kì tích của nhân vật chính Liên quan đến vấn đề không gian sử thi thường mở ra theo những cuộc phiêu lưu gắn với các kì tích của người anh hùng. Ở đây là chuyến phiêu lưu của Đăm Săn, không gian mở ra từ cuộc sống con người nơi trần thế đến cuộc sống của các vị thần nhà trời. Các sự kiện trong cốt truyện xoay quanh cuộc phiêu lưu này. Yếu tố kì ảo - Hơ Kung và Y Đu trốn vào mặt trăng, mặt trời, cai quản chúng. - Cuộc sống của các vị thần, 2. Đặc điểm nhân vật sử thi được thể hiện trong VB Đăm Săn mang đặc điểm của nhân vật sử thi: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 9 Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 2 – 3 HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức. Nhiệm vụ 2: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận để trả lời các câu hoi: + Những đặc điểm nào của nhân vật sử thi đã được thể hiện trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời? + Nêu một số dẫn chứng thể hiện tình cảm, cảm xúc của người kể chuyện đối với các nhân vật sử thi trong văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. GV hướng dẫn HS: Đọc lại kiến thức trong mục Tri thức ngữ văn sau đó xem các đặc điểm của sử thi được thể hiện như thế nào trong VB Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS lắng nghe câu hoi và hướng dẫn của GV, sau đó thảo luận nhóm. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức. Sở hữu sức mạnh, tài năng, lòng dũng cảm phi thường: + đi hết rừng rậm đến núi xanh, cỏ tranh xé tay, gai mây đâm chân, không màng ăn uống + vươn người trên sàn hiên thi trong nhà người ta đã nghe; dậm chân bước trên sàn hiên thì người ta đã thấy - Luôn sẵn sàng đối mặt với thách thức, hiểm nguy: phiêu lưu, mạo hiểm, bất chấp mọi lời can nang, vượt qua bao thử thách để đến cầu hôn nữ thần Mặt Trời. 3. Đặc điểm thái độ, cảm xúc của người kể chuyện sử thi được thể hiện trong VB - Niềm cảm phuc, tự hào về người anh hùng khi kể về hành trình của Đăm Săn: chàng đã đến được nơi mình muốn đến nhờ khát vọng, ý chí bản lĩnh và sức mạnh phi thường. - Niềm thương tiếc Đăm Săn nhưng không nhuốm màu bi luy (bởi người kể chuyện luôn tin vào sự bất diệt, khả năng tái sinh của cộng đồng sẽ được kể tiếp trong phần cuối của sử thi). C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a.Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức về văn bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời đã học. b.Nội dung: GV chiếu câu hoi trắc nghiệm, HS suy nghĩ, trả lời. c.Sản phẩm học tập: HS đưa ra được các phương án đúng theo nội dung đã học của văn Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 10 bản Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. d.Tổ chức thực hiện: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS trả lời một số câu hỏi trắc nghiệm bằng cách lần lượt nêu các câu hỏi, sau đó chốt đáp án: Câu 1. Trong VB Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời, Đăm Săn đã nhác thấy bóng đàn ông một người và bóng đàn bà một người. Đó là những ai? A. Mtao Mxây và Hơ Nhị B. Mtao Mxây và nữ thần Mặt Trời C. Cha của nữ thần Mặt Trời và nữ thần Mặt Trời D. Hơ Kung và Y Đu Câu 2. Nữ thần Mặt Trời từ chối lời cầu hôn của Đăm Săn vì điều gì? A. Vì Đăm Săn đã có vợ B. Vì nàng là con của Trời còn Đăm Săn là người phàm C. Vì Đăm Săn chưa đủ chân thành D. Cả A và B đều đúng Câu 3. Nhà của nữ thần Mặt Trời trông như thế nào? A. Nhà đông nghịt khách, tôi tớ chật ních cả nhà ngoài. B. Cột sàn hiên đẽo hình mặt trăng, đầu cầu thang đều đẽo hình chim ngói. C. Cầu thang trông như cái cầu vồng. Cỗi giã gạo bằng vàng, chày cũng bằng vàng, trông cứ lấp la lấp lánh. Tòa nhà dài dằng dặc, voi đứng vây chặt sàn hiên, chiêng xếp đầy nhà ngoài, cồng chất đầy nhà trong, tôi trai tớ gái như con ong đi lấy nước, như vò vẽ đi chuyển hoa, các xà ngang, xà dọc đều dát vàng. D. Cả A, B, C đều đúng. Câu 4. Vì sao Đăm Săn cầu hôn nữ thần Mặt Trời? A. Vì đó là khát vọng chinh phuc thiên nhiên của người Ê-đê gửi gắm vào hình tượng Đăm Săn. B. Vì Đăm Săn muốn có hai vợ lẽ, muốn cả ba vợ đều là những nàng tiên xinh đẹp, muốn đưa nữ thần Mặt Trời xuống trần làm chị làm em với Hơ Nhị, Hơ Bhị. C. Vì Đăm Săn muốn người Khơ-me, người Lào sẽ theo mình. D. Cả A và B đều đúng. Câu 5. Để ra gặp mặt Đăm Săn, nữ thần Mặt Trời đã ăn vận như thế nào? A. Mặc một váy ánh như sét, loáng như chớp. Mái tóc vén bên tai. B. Bo váy cũ, mặc váy mới. Chiếc váy có hình diều bay ó liệng. C. Mặc một váy ánh như sét, loáng như chớp, có hình diều bay ó liệng. Mái tóc vén bên tai. D. Mặc yên bộ váy cũ ra gặp Đăm Săn. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS đọc câu hỏi trắc nghiệm về bài học Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời, suy nghĩ nhanh để trả lời. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 10 (Chân trời sáng tạo) Năm học: 2022-2023 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – Bình Thuận 11 - GV mời HS giơ tay nhanh nhất cho mỗi câu để trả lời, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu, chuẩn kiến thức. 1 2 3 4 5 D D C D A D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG a. Mục tiêu: Vận dung kiến thức đã học về bài Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời để giải bài tập, củng cố kiến thức. b. Nội dung: Sử dung kiến thức đã học để hoàn thành bài tập sáng tạo. c. Sản phẩm học tập: Bài thơ, bức tranh, hoạt cảnh mà HS tạo dựng được. d.Tổ chức thực hiện: Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS hoàn thành BT sáng tạo: Hình tượng Mặt Trời trong thần thoại, sử thi hoặc một số tác phẩm thơ ca nổi tiếng thường là biểu tượng cho những gì cao quý, tốt đẹp như sự khai sáng, sự tái sinh, vẻ đẹp hoàn hảo, vĩnh hằng,... Lấy cảm hứng từ một trong những ý nghĩa biểu tượng ấy, bạn hãy làm một bài thơ, vẽ một bức tranh hoặc dựng một hoạt cảnh,... - GV hướng dẫn HS thực hiện BT qua các bước: + (1) Sưu tầm thêm tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng về hình tượng, biểu tượng Mặt Trời (thần thoại, sử thi, thơ, ca khúc, tranh vẽ,...); + (2) Lấy cảm hứng chung từ những gì sưu tầm được hoặc từ một tác phẩm cụ thể để làm thơ, vẽ tranh, dựng hoạt cảnh. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS lắng nghe yêu cầu và hướng dẫn của GV, thực hiện nhiệm vu. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV mời 2 – 3 HS trình bày tác phẩm của mình trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, quan sát, nhận xét, góp ý. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá, góp ý cho HS. * Hướng dẫn về nhà: - GV dặn dò HS: + Ôn tập lại bài Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê. + Ôn tập lại bài Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời. + Soạn bài: Thực hành tiếng Việt trang 50.
Tài liệu đính kèm:
- giao_an_ngu_van_10_bai_doc_ket_noi_chu_diem_ngoi_nha_truyen.pdf