Bài giảng Công nghệ 10 - Ôn tập Chủ đề 4: Giống cây trồng - Năm học 2022-2023 - Chu Thị Thanh Nhàn - Trường THPT Nguyễn Trãi

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 4 
GIỐNG CÂY TRỒNG 
GV: Chu Thị Thanh Nhàn 
CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI 
MÔN HỌC CÔNG NGHỆ TRỒNG TRỌT 10 
ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 4 
CÔNG NGHỆ 
GIỐNG CÂY TRỒNG 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
Hệ thống hoá kiến thức 
Luyện tập – vận dụng 
Quan sát sơ đồ trong SGK và điền vào các nội dung còn thiếu theo nhóm: 
HỆ THỐNG HOÁ KIẾN THỨC 
Nhóm 1: Giống cây trồng. 
Nhóm 2: Phương pháp chọn, tạo giống cây trồng. 
Nhóm 3: Phương pháp nhân giống cây trồng. 
GIỐNG CÂY TRỒNG 
Vai trò 
Tăng năng suất 
Hạn chế sâu bệnh và yếu tố bất lợi của môi trường 
Tăng được số vụ trồng trong một năm 
Luân canh cây trồng, dễ cơ giới hóa. 
GIỐNG CÂY TRỒNG 
Khái niệm 
Quần thể cây trồng có thể phân biệt được với quần thể cây trồng khác nhau thông qua sự biểu hiện ít nhất một đặc tính và di truyền được cho đời sau; đồng nhất về hình thái, ổn định qua các chu kì nhân giống; có giá trị canh tác, giá trị sử dụng; bao gồm cây nông nghiệp; giống cây dược liệu, giống cây cảnh và giống nấm ăn. 
PHƯƠNG PHÁP CHỌN, TẠO GIỐNG CÂY TRỒNG 
Phương pháp chọn giống 
Chọn lọc hỗn hợp 
Chọn lọc cá thể 
Ứng dụng công nghệ sinh học 
PHƯƠNG PHÁP CHỌN, TẠO GIỐNG CÂY TRỒNG 
Đột biến gen 
Lai hữu tính 
Đa hội thể 
Phương pháp tạo giống 
Chuyển gen 
PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG 
Nhân giống vô tính 
Giâm cành 
Ghép cành 
Chiết cành 
PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG 
Nhân giống hữu tính 
Ứng dụng công nghệ sinh học 
Phương pháp nhân giống bằng hạt, được tiến hành qua 5 bước: Chọn hạt giống gốc; Gieo trồng, chăm sóc; Thu hoạch hạt; Chọn lọc, làm sạch, phơi khô hạt; Bảo quản. 
Ứng dụng nuôi cấy mô tế bào. 
LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG 
PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1 
Câu 1. Hãy nêu sự khác nhau giống lúa địa phương, lúa cải tiến và lúa lai? 
Câu 2. Vì sao phải chọn, tạo ra các giống mới? 
Câu 3. Phân biệt 4 phương pháp tạo giống cây tròng chính theo mẫu dưới đây: 
Chỉ tiêu 
Lai hữu tính 
Đột biến gen 
Đa bội thể 
Chuyển gen 
Tác nhân 
Ưu điểm 
Nhược điểm 
Đối tượng áp dụng 
PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2 
Câu 1. Hãy phân biệt giữa chọn giống và tạo giống? 
Câu 2. Hiện nay, ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống chuối là phương pháp hiệu quả nhất? Vì sao? 
Câu 3. Phân biệt 3 phương pháp nhân giống vô tính cây trồng theo mẫu dưới đây: 
Chỉ tiêu 
Giâm cành 
Chiết cành 
Ghép cành 
Ưu điểm 
Nhược điểm 
Đối tượng áp dụng 
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI 
Câu 1. Sự khác nhau giống lúa địa phương, lúa cải tiến và lúa lai: 
Chỉ tiêu 
Giống cây lúa địa phương 
Giống cây lúa cải tiến và lúa lai 
Chiều cao cây 
Thế lá 
Mức độ lá che thấp 
Tán cây 
PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1 
Cao hơn 
Ngả hơn 
Nhiều hơn 
Lớn hơn 
Thấp hơn chống đổ tốt hơn 
Đứng hơn 
Ít hơn 
Nhỏ gọn hơn tăng mật độ 
Câu 2. Phải chọn tạo ra giống mới vì giống mới sẽ giúp nâng cao/ cải tiến một hay nhiều vai trò của giống so với giống cũ. 
Câu 3. Sự khác nhau của 4 phương pháp tạo giống cây trồng chính: 
Chỉ tiêu 
Lai hữu tính 
Đột biến gen 
Đa bội thể 
Chuyển gen 
Tác nhân 
Ưu điểm 
Sự khác biệt về kiểu gene cây bố mẹ 
Hóa chất, tia phóng xạ 
Hóa chất, nhiệt độ, lai hữu tính 
Vi khuẩn, súng bắn gene, plasmid 
Dễ thực hiện, đặc tính di truyền ổn định, tỉ lệ sinh sản cao 
Nguồn biến dị phong phú, tạo ra giống mới. 
Tạo ra giống có năng suất cao, sức sống cao, tính thích ứng rộng. 
Nhanh đạt được mục đích chọn giống. 
Chỉ tiêu 
Lai hữu tính 
Đột biến gen 
Đa bội thể 
Chuyển gen 
Nhược điểm 
Đối tượng áp dụng 
Tốn nhiều thời gian, khó loại bỏ tính trạng không mong muốn 
Tỉ lệ biến dị có lợi thấp 
Tỉ lệ giống bất dục cao 
Yêu cầu kĩ thuật cao và thiết bị phức tạp 
Hầu hết các loại cây trồng có khả năng ra hoa và tạo hạt 
Đậu tương, lúa 
Dưa hấu, khoai tây, cà chua 
Ngô, đậu tương, bông và cải dầu 
PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2 
Câu 1. Chọn giống và tạo giống: 
Hoạt động 
Tạo giống 
Chọn giống 
Làm thay đổi vật chất di truyền trong tế bào 
Hoạt động lai 
Loại bỏ cây không đúng giống 
Xảy ra trong giống ngô lai F1 được tạo ra bởi lai giữa hai giống ngô địa phương. 
Không xảy ra trong giống ngô lại F1 khi chọn hạt chắc, mẩy để làm giống. 
Là hoạt động tạo giống 
Không phải hoạt động chọn giống 
Không phải hoạt động tạo giống. 
Là hoạt động chọn giống 
Câu 2. Hiện nay, ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống chuối là phương pháp hiệu quả nhất vì chuối trồng trọt không có hạt, nuôi cấy mô tế bào sẽ tạo ra số lượng lớn trong thời gian ngắn và cây sinh trưởng đồng đều. 
Câu 3. Phân biệt 3 phương pháp nhân giống vô tính cây trồng: 
Chỉ tiêu 
Giâm cành 
Chiết cành 
Ghép cành 
Ưu điểm 
Mức độ dễ thực hiện 
Hệ số nhân giống 
Đối tượng cây trồng 
Nhược điểm 
Sức sinh trưởng bộ rễ 
Mức độ dễ lây bệnh virus 
Đối tượng áp dụng 
Dễ hơn 
Dễ hơn 
Khó hơn 
T hấp hơn 
T hấp hơn 
Cao hơn 
Hẹp hơn 
Hẹp hơn 
Hẹp hơn 
Hẹp hơn 
Rộng hơn 
Rộng hơn 
Trung bình 
Trung bình 
Mạnh 
Cao 
Cao 
Cao 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
Hoàn thành bài tập còn lại 
Xem trước nội dung bài 12